U današnje vrijeme sve veći broj trudnica "bira" da se porodi carskim rezom, ali da li je to bolje za njih i njihovu bebu?
Višegodišnji trend insistiranja na rađanju carskim rezom polako splašnjava. Zbog komplikacija koje mogu da se jave kod majke, kao i kod novorođenčeta, stručnjaci se trude da ukažu na svu "ljepotu prirodnog porođaja", a na opravdanost carskog reza samo u strogo indikovanim situacijama. Međutim, bez obzira na to što postoje jasne indikacije kada se carski rez izvodi, sve je veći broj trudnica, ne samo u svijetu već i kod nas, koje zahtijevaju porođaj na ovakav način.
A kakva je situacija kod nas, objašljava profesor dr Jelena Stamenković-Dukanac iz Ginekološko akušerske klinike Kliničkog centra Srbije:
"Iako u našoj zemlji ne postoji opcija carskog reza na zahtjev, on je u priličnoj mjeri zastupljen. Po broju urađenih carskih rezova godišnje, Srbija zauzima šesto mjesto u Evropi, što uopšte nije zanemarljiv podatak. Zapravo, broj carskih rezova se značajno povećao u poslednje dvije decenije. Statistika pokazuje da prije dvadeset godina njihov broj nije prelazio šest odsto, dok se danas taj procenat kreće između 25 i 30. Razlog za sve češću primenu su pre svega godine trudnice, odnosno sve kasnija odluka o rađanju. Trudnoće visokog rizika po zdravlje bebe zbog dijabetesa majke, hipertenzije, teških oblika bubrežne insuficijencije i srčanih oboljenja takođe uslovljavaju primjenu carskog reza. Vrlo česta indikacija za izvođenje carskog reza je i stanje nakon prethodno obavljenog carskog reza", rekla je za "Novosti".
Koji su još razlozi za ovakav porođaj?
"U različitim hitnim stanjima, kao što je prijevremeno odlubljivanje normalno usađene posteljice, pribjegava se carskom rezu radi što bržeg porođaja. To je izbor i u slučaju sužene karlice sa prevelikom bebom, kao i u situaciji kada beba zauzima karlični položaj, odnosno kreće napolje guzom. Virusna oboljenja donjeg genitalnog trakta, uključujući i sidu, takođe su indikacija za ovakav porođaj, ali i odlubljivanje retine, starost trudnoće gdje porođaj iz nekog objektivnog razloga mora da se obavi prije termina, blizanačka trudnoća ili ponovljeni carski rez. Mada, kada je reč o ponovljenom carskom rezu, drugi nije obavezan da se uradi, ali mora da se vodi računa o rupturi uterusa, odnosno prskanju materice. U svakom slučaju, bez opravdanog razloga ne treba pretjerivati sa carskim rezovima, pogotovo kada se radi o većem broju trudnoća žene."
Šta je najbolje za trudnicu?
"Bez obzira na prisutan strah od vaginalnog porođaja, za trudnicu je idealno da se porodi na prirodan način, osim ako ne postoji određena bolest majke ili je stanje ploda iz nekog razloga takvo da to ne dozvoljava. Bol naravno postoji, ali on može da se predupredi epiduralnom analgezijom. Riječ je o anesteziji koja se lokalno ubrizgava sa ciljem da se obezboli materica i da žena u svjesnom stanju lakše podnese celokupan porođaj. Na lični zahtjev, a da za to ne postoje opravdani razlozi, carski rez ne bi trebalo da se izvodi, jer to ne dozvoljava ni naš zakon. U svetu je ova oblast pravno drugačije regulisana, pa se carski rezovi izvode bez obzira da li za to postoje indikacije ili ne. Primjera radi, od ukupnog broja porođaja, carskim rezom u Engleskoj obavi se sedam odsto na lični zahtjev, u Njemačkoj 4,8, a u Brazilu čak 35 procenata!"
Kome se apsolutno ne preporučuje ovakav porođaj?
"Trudnica sa teškim plućnim oboljenjem treba da zaboravi na carski rez. Ne preporučuje se ni ukoliko postoje genetske anomalije ploda, kao i ako su anomalije sa smrtnim ishodom za plod. Ljekari trudnice odvraćaju od porođaja carskim rezom i kada ne postoje ovako teške medicinske indikacije. Potvrđeno je da bebe koje se rađaju prirodnim putem imaju daleko manje teškoća sa disanjem nakon rođenja u udnosu na one rođene carskim rezom, uprkos tome što ovakve bebe izgledaju zdravo i lijepo, nasuprot često izmučenim bebama koje prolaze kroz vaginalni kanal. Naučnici su dokazali i da bebe rođene carskim rezom imaju nezrelija pluća, zbog čega u budućnosti mogu češće da imaju respiratorne probleme i određenu sklonost ka raznim plućnim oboljenjima. Zbog anestetika koji se daju majci, bebe se sporije adaptiraju na spoljašnje okruženje. Određene probleme, naravno, ima i majka. Kod nje je povećan rizik za nastanak tromboze i infekcija spoljnih i unutrašnjih rezova, a može da ima probleme i sa laktacijom i otežanim dojenjem i uspostavljanjem prvog kontakta sa bebom."
