Sinoć su časovnici pomjereni sat vremena unaprijed na ljetnje računanje vremena, ali ova praksa ima sve više protivnika. Izvještaj o lošim posledicama po zdravlje stigao u Evropski parlament.
Ne postoji jedinstven, planetarni sistem prelaska na dogovoreno vrijeme i države to obično rješavaju lokalno - uglavnom se tokom izabranog vikenda časovnici pomjeraju za jedan sat, ali je u nekim zemljama to pomjeranje samo pola sata.
U Evropi, bez Islanda i Rusije, postoji takozvano evropsko ljetnje računanje vremena, koje se, ukazom, koristi i u Crnoj Gori. Ono podrazumijeva da se časovnici pomjeraju svake poslednje nedjelje u martu i oktobru, prvo sa dva na tri sata, a potom, s jeseni, obrnuto.
"Zimsko računanje vremana, zapravo je, pravo - astronomsko računanje vremena", rekao je za "Novosti" Slobodan Bubnjević iz Centra za promociju nauke. “Po njemu, sunce je u zenitu na najvišoj tački na nebu u 12 sati. Ljetnje, na koje smo noćas ponovo prešli, jeste odluka država, sa konkretnim ciljem.”
Prema izvještaju Ruske akademije medicinskih nauka, prelazak sa zimskog na ljetnje računanje vremena povećava broj srčanih udara za 1,5 puta, učestalost samoubistava za 66 odsto, a broj poziva hitnoj pomoći je znatno uvećan..
"Cijela ideja o uvođenju ljetnjeg, takozvanog ukaznog vremena, zasnovana je na astronomskoj okolnosti da u januaru sunce izlazi oko osam sati, a zalazi oko 16, dok u julu, kad je dan znatno duži, izlazi prije pet, a zalazi posle 21 sat", kaže Bubnjević. "Budući da ljudi svoje dnevne aktivnosti započinju u isto vrijeme tokom cijele godine, obično oko sedam sati, sredinom leta se tako 'gubi' skoro dva sata dnevnog svjetla".
Jedan od razloga zbog kojih se prelazi na ljetnje računanje vremena je i ekonomski - "duži" dan znači i uštedu električne energije.
Međutim, sve više se čuje mišljenje da te promjene dva puta godišnje loše utiču na ljude, izazivaju stres, umor, depresiju, glavobolje... I sve je više zemalja koje sumnjaju u korist vraćanja časovnika, unazad i unaprijed, dva puta godišnje.
Tako, neka istraživanja pokazuju da prvog ponedeljka posle prelaska na ljetnje računanje vremena broj saobraćajnih nezgoda poraste oko sedam odsto, a da se tokom prva tri dana u sedmici posle prelaska na ljetnje računanje vremena broj srčanih napada povećava oko pet odsto, što se objašnjava povećanim stresom zbog gubitka jednog sata sna.
"Od 192 zemlje, takozvano ljetnje ukazno vreme usvojeno je u njih 110, a ne primjenjuje se u Kini, Japanu, Južnoj Koreji i širom afričkog kontinenta, gde ova mjera nikad nije stekla širu popularnost", kaže Bubnjević. "U Rusiji je tri godine zaredom postojalo samo ljetnje računanje vremena, a od oktobra prošle godine, po odluci Putina, trajno se prešlo na zimsko računanje vremena, pa se časovnici u ovoj zemlji sinoć nisu dirali".
Aktuelni izveštaj eksperata, predat Evropskom parlamentu, pokazuje da pomjeranje kazaljki odnosi više hiljada ljudskih života zbog nedostatka sna, poremećaja bioritma, saobraćajnih udesa, srčanih udara, depresija, samoubistava.
