KO JE AMFILOHIJEV NASLJEDNIK: Prvi uhapšeni vladika u ovom vijeku, mnogi ga vidjeli na čelu SPC

Sinod Srpske pravoslavne crkve postavio je episkopa budljimljansko-nikšićkog Joanikija za administratora Mitropolije crnogorsko primorske.

Episkop budimljansko-nikšićki Joanikije (Mićović)  poznat je po tome što je ušao u crkvenu i državnu istoriju Crne Gore kao prvi vladika koji je uhapšen u 21. vijeku.

I to zbog Svetovasilijevske litije 12. maja u Nikšiću, koja se organizovala uprkos zabrani zbog epidemije korone.

Vladika Joanikije (1959) rodom je iz Velimlja, gdje je završio osnovnu školu. Posle gimnazije u Nišiću, u Beogradu je studirao filozofiju na Filozofskom fakultetu BU i Bogoslovski fakultet SPC.

Put ka vrhu

Njegov monaški put započet prije tri decenije u Ćelijama Piperskim vodio ga je od manastira Savina kod Herceg Novog i Cetinjskog manastira do mjesta v. d. rektora Cetinjske bogoslovije, gdje ga je 1999. zatekao izbor za vikara Mitropolije crnogorsko-primorske u zvanju episkopa budimljanskog.

“Majka je oduvjek imala predosjećaj da ću se zamonašiti. Radovala se kad sam upisao Teološki fakultet i kad je vidjela da posjećujem svetinje, idem u manastir Ostrog i da poznajem dosta duhovnika i sveštenika, ali je govorila: ‘Nećeš se ti zamonašiti, ne dao Bog.’ Kad sam joj, posle dugog razmišljanja i kad se to više nije moglo odlagati, saopštio da je sve spremno da se zamonašim, primila je to sa velikim, majčinskim uzbuđenjem. ‘Sine, ako je to tvoj izbor, neka je blagosloveno i neka ti je srećno’, rekla mi je sa suzama u očima. Bio sam radostan što je tako brzo uspjela da savlada sebe. Otac mi je isto tako rekao i zaplakao je. To mi je bilo jako teško. Majka je sto puta zaplakala, ali to sam nekako mogao da podnesem, njoj je bilo lako zaplakati. Ali, kad sam vidio da mi je otac zaplakao bilo mi je veoma teško. Ipak, odlučeno je, sve je bilo jasno i tih nekoliko trenutaka je prošlo", ispričao je Joanikije kako je sve počelo.

Sabor SPC je 2001, obnovom Eparhije budimljansko-nikšićke koju je Sveti Sava osnovao 1220, vladiku Joanikija izabrao najprije za njenog administratora, a potom 2002. i episkopa.

Otkad je u Crnoj Gori usvojen Zakon o slobodi vjeroispovjesti najčešće predvodi narod u molebanima i litijama, a posle one 12. maja, koja se tradicionalno organizuje u čast velikog svetitelja Svetog Vasilija Ostroškog, episkop Joanikije je uhapšen zajedno sa sveštenicima: Slobodanom Jokićem, Draganom Krušićem, Vasilijem Brborićem, Danilom Zirojevićem, Željkom Rojevićem, Ostojom Kneževićem, Nikolom Marojevićem i Mirkom Vukotićem.

“Nikakav problem ja nemam s tim. Mene je ponekad sramota što sam na slobodi, što nisam u zatvoru, s obzirom na sve što se događa”, izjavio je samo nekoliko sati pre nego što su mu pripadnici policije naredili da skine panagiju i mantiju i smjestili ga u ćeliju.

Saslušani su u Osnovnom državnom tužilaštvu u Nikšiću, na “dušu” im je stavljeno da su prekršili član 287 Krivičnog zakonika Crne Gore (u prevodu, kršenje mjera za suzbijanje virusa korona).

Ovakav potez crnogorske vlasti mnogi su protumačili kao autogol u vrlo važnoj “utakmici”.

A kad je episkop, posle 72 sata i ogromnog pritiska domaće i svjetske javnosti pušten – u gotovo svim gradovima Crne Gore na ulicama je organizovan protest, a policija je reagovala brutalno upotrebljavajući silu – narod u Nikšiću i Beranama mu je priredio veličanstven doček.

“Ako je crkvi povjereno staranje o ljudskim dušama, a jeste, o zaštiti tradicije, morala, duhovnih i kulturnih vrijednosti, a jeste, crkva se uvijek izjašnjavala i to za civilizovane zemlje nije ništa neobično, nego je čak poželjno. U evropskim zemljama, Njemačkoj, Engleskoj i drugim, od crkve se očekuje da učestvuje u društvenom životu i da se izjašnjava povodom svih važnih pitanja koja se dodiruju sudbine naroda i države. Naravno, mi nismo političari, oni odlučuju o ključnim državnim pitanjima, i mi to znamo, ali nam niko ne može oduzeti glas kao građanima da slobodno i po savjesti kažemo ono što mislimo”.

Smatra se da je njegovom zaslugom u ovoj eparhiji obnovljeno i sagrađeno više od 60 crkava i manastira, vraćen monaški život, pokrenuti eparhijski list „Sveviđe“ i izdavačka djelatnost.

Osim što se bavi bogoslovljem, istorijom SPC i književnošću, vladika Joanikije je 20. godišnjicu episkopske službe 2019. obilježio knjigom „Svjetlost svijetli u tami“.

U crkvenim krugovima poznat je kao tih, staložen čovek i molitvenik, koga bi mnogi u SPC rado videli na njenom čelu. Važi za episkopa koji brani svoje mišljenje i pred najvišim crkvenim autoritetima, kao i pred državnim vlastima.

Njegova braća arhijereji tvrde da je vladika Joanikije „duhovni gorostas kome teško da išta može nauditi, niti ga savladati, a kamoli polomiti“.

NAJPONOSNIJI JE NA

Narod koji se vratio vjeri. “Bezbožnici u naše vrijeme žele da prave svoje crkve… Kad su počeli da guraju Dedeića i njegovu družinu u svako selo, nama su učinili korist, jer naš narod se probudio. Mnogi su bili potpuno ravdnoušni prema vjeri, a kad su ove počeli da guraju, ljudi su rekli: ‘Ovo neću’. Naš narod se probudio.

ZANIMLJIVOSTI:

Prvi je episkop koji je na društvenim mrežama dobio svoju stranicu pod nazivom: “Episkopa Joanikija za patrijarha”.

Uzme li se u obzir da je i u crkvenim krugovima poznat kao staložen i tih čovjek koga bi mnogi u SPC rado vidjeli na njenom čelu i da je u anale crnogorske novije istorije već upisan kao prvi vladika koji je uhapšen u 21. vijeku u ovoj bivšoj jugoslovenskoj republici, o vladici Joanikiju ćemo tek slušati.

A u pritvor ga je poslao tužilac Stevan Šekarić, koga je episkop-budimljansko nikšićki krstio. Braća arhijereji zovu ga Molitvenik.

Međunarodna kadrovska akademija iz Kijeva dodijelila počasni doktorat u decembru 2002. godine.