Pogledajte prvu epizodu serijala "Nauka kroz priče" i otkrijte kako izgleda istorija Zemlje ispričana u pet minuta!
Istorija planete Zemlje, od njenog formiranja do danas, traje 4,5 milijardi godina. To je mnogo vremena. Da biste lično doživjeli toliki period, morali biste da se iznova rodite i umrete 60 miliona puta, a mala kazaljka ovog časovnika bi morala da se okrene 3,3 hiljade milijardi puta. No, hajde da zaboravimo na sve te milijarde i zamislimo kako istorija Zemlje traje samo pet minuta. Šta se događa u kojoj sekundi? U kom minutu nastaje život? Kada izumiru dinosaurusi, a kada se pojavljuje čovjek?
1. sekunda
Kao jedna od planeta Sunčevog sistema, formira se vrela, užarena masa stijenja koja kruži oko zvijezde - Zemlja. Bjesne oluje i tektonski potresi.
3. sekunda
Dok se nova planeta hladi, iz otvorenog svemira pogađa je silno zalutalo kamenje. U jednom dramatičnom sudaru, Zemlja dobija svog pratioca od kamena - Mjesec.
35. sekunda
Prijetnja iz svemira je sve manja. Prestaje teško bombardovanje kosmičkim kamenjem. Na Zemlji - planeti vode - događa se čudo -- negdje u njenim okeanima, od organskih molekula nastaje prvi, primitivni život.
Minut i pet sekundi
Primitivna bića koriste Sunčevu toplotu koju pretvaraju u energiju. Počinje prva fotosinteza. Prvi organizmi u atmosferu počinju da oslobađaju nešto sasvim novo: kiseonik.
Dva minuta i 30 sekundi
Nakon milijardu godina u toku kojih su sve složeniji mikroorganizmi proizvode kiseonik, on konačno, kao slobodan gas, dospjeva i u atmosferu Zemlje. Cijanobakterije sada brzo pune atmosferu kiseonikom. Zbog toga će se klima dramatično promijeniti, a Zemlja pretvoriti u ledenu kuglu. Nastupa - Velika oskidacija.
Tri minuta
Kad se živi svijet ponovo obnovi, u okeanima se ništa dramatično neće događati milionima, stotinama miliona godina. Na površini se zato neprekidno mijenja klima - pod uticajem okeanskih struja, oscilacija Zemljine rotacije i sastava atmosfere, planeta se polako grije i hladi.
Četiri minuta i 15 sekundi
Najednom, drugi put tokom klimatske istorije, Zemlju u potpunosti prekriva led. Planeta je ponovo postala sniježna grudva. Nakon što se led otopi, život se još jednom obnavlja. Sada, međutim, dolazi do lavine u njegovom razvoju. Događa se Kambrijska eksplozija. Pored jednoćelijskih organizama, u morskim dubinama se razvija prava šuma beskičmenjaka, porodice i porodice novih višećelijskih stvorenja. Biljke izlaze na kopno i rastu iz zemlje.
Četiri minuta i 35 sekundi
Nastaju prvi kičmenjaci, složeni stvorovi koji će se, izlazeći iz vode, razmiljeti kopnenim svijetom i od kojih će nastati gmizavci, ptice i sisari.
Četiri minuta i 40 sekundi
Duboko dolje, kontinentalne ploče se pokreću, sudaraju i spajaju. Formira se divovski prakontinent - Pangea. Njegovim cijepanjem nastaće današnji kontinenti.
Četiri minuta i 45 sekundi
Svijet nastanjuju razna složena stvorenja, velika i mala. Tokom ere duge 100 miliona godina, planetom gospodare najveća od svih bića - dinosaurusi.
Četiri minuta i 55 sekundi
Zemlju iz svemira pogađa asteroid prečnika 15 kilometara. Katastrofa će pomračiti atmosferu planete i dovesti do ledene apokalipse. Nastupa veliko istrebljenje živog svijeta. Dinosaurusi izumiru u kataklizmi. No, nakon njihovog nestanka, život se opet obnavlja. Svijetom se sada šire šume i porodica poslednjih gospodara svijeta - sisara. Počinje novo doba - Kenozoik.
Četiri minuta i 59 sekundi
Nastaju prvi ljudi.
U saradnji sa naukakrozprice.rs