Ova napredna letjelica za daljinsko otkrivanje i upravljanje (DRLO) ima ključnu ulogu u jačanju ukrajinskih kapaciteta za vazdušnu i pomorsku kontrolu.
Juče, 21. aprila 2025. godine, na nebu iznad Lavovske oblasti uočen je NATO izviđački avion Saab 340 AEW&C, poznat i kao ASC 890, opremljen radarom Erieye. Ovu informaciju prenose ukrajinski Telegram kanali, ističući da se ne radi o civilnoj letjelici, već o vojnom avionu koji je Švedska donirala Ukrajini kao dio vojne pomoći.
Ova napredna letjelica za daljinsko otkrivanje i upravljanje (DRLO) ima ključnu ulogu u jačanju ukrajinskih kapaciteta za vazdušnu i pomorsku kontrolu, kao i u koordinaciji sistema protivvazdušne odbrane i borbene avijacije.
NATO izviđački avion Saab 340 AEW&C, poznat i kao ASC 890 primećen iznad Ukrajinepic.twitter.com/rXxfVf4yJp
— Oruzje Online (@oruzjeonline)April 21, 2025
Tehničke mogućnosti aviona Saab 340 AEW&C
Avion je opremljen AESA radarom PS-890 Erieye, koji može da detektuje ciljeve poput aviona, krstarećih raketa i dronova na daljinama do 450 km, pokrivajući prostor već od 500.000 km² i pokrićem od 120° sa svake strane aviona. Sistem je sposoban da u realnom vremenu dijeli podatke sa PVO sistemima kao što su:
- Patriot
- NASAMS
- IRIS-T
Pored toga, avion može upravljati lovačkim avionima, uključujući i F-16, kroz mrežu Link-16, koja omogućava bezbjednu razmjenu podataka u skladu sa NATO standardima. Još jedna važna funkcija je nadzor morske teritorije, sa mogućnošću otkrivanja brodova i aviona i navođenja preciznih udara.
Početak aktivnog korišćenja švedske vojne pomoći
Pojavljivanje ovog aviona u Ukrajini potvrđuje da su švedski avioni AEW&C koji su obećani u maju 2024. godine sada operativni. Švedska vlada uključila je dva aviona Saab 340 AEW&C u 16. paket vojne pomoći, ukupne vrijednosti 1,3 milijarde dolara. Ministar odbrane Švedske, Pol Jonson, izjavio je da će ovi avioni predstavljati „multiplikator sile“ za ukrajinsku protivvazdušnu odbranu.
Ograničenja i strateško pozicioniranje
Prema portalu Defense Express, dva aviona nisu dovoljna za stalno pokrivanje cijele teritorije, pa se moraju rotirati jer jedan let traje maksimalno pet sati.
Portal The Aviationist naglašava da avion ima sposobnost otkrivanja niskoletećih ciljeva, poput dronova i krstarećih raketa, što je od presudne važnosti zbog učestalih ruskih napada.
Stručnjaci vjeruju da se avioni baziraju u zapadnoj Ukrajini ili u Poljskoj, kako bi se izbjegla zona dejstva ruskih PVO sistema, poput S-300V4 i raketa R-37M.
Kako piše Defensemirror, integracija sa F-16 preko Link-16 mreže omogućava ukrajinskim snagama izvođenje zasjeda i koordinisanih napada. Ipak, Military Watch Magazine upozorava da je mali broj aviona velika slabost, te bi njihov gubitak bio ozbiljan udarac za Ukrajinu.
(Oružjeonline/Mondo)