U turskom neolitskom naselju Čemka Hojuk 2019. otkriveni su ljudski ostaci stari 12.000 godina. Tim naučnika utvrdio je da je vjerovatno riječ o ostacima šamanke za koju se vjerovalo da ima duhovnu vezu sa divljim životinjama.
U studiji se opisuje grobnica sa ženskim ostacima, ali i ostacima životinja oko nje, koji ukazuju na to koju je ulogu imala u selu u kome je živjela.
Šamanka je u vrijeme smrti imala između 25 i 30 godina. Sahranjena je u raki koja je zapečaćena krečnjačkom stijenom, a oko nje su pronađene lobanje tura (divljeg evropskog govečeta), krila jarebice, noge kuna, ostaci ovce ili koza. Ovo se značajno razlikuje od tradicionalnih sahrana tog perioda.
Šamanka je, pokazuju istraživanja, preminula prirodnom smrću.
Ispod podova zgrada u naselju Čemka Hojuk pronađene su grobnice 14 ljudi. Sve one su nastale između 10000. i 8800. godine prije nove ere, u periodu kada su stanovnici Anadolije još bili lovci skupljači. U tom periodu su ovakve sahrane bile uobičajene, ali ne i sahrane u kojima je grob zatvoren krečnjačkom stijenom.
A Newly Found 12,000-year-old Burial in Türkiye May Belong to a Female ‘Shaman’https://t.co/eW1AUNZb6npic.twitter.com/TIA4boetY3
— Arkeonews (@ArkeoNews)July 29, 2024
Arheolog Bil Finlejson sa Univerziteta u Oksfordu rekao je da je termin šaman osmišljen u 18. vijeku kako bi se opisala vjerovanja starosjedjelaca Sibira, pa uloga šamana u neolitu nije potpuno utvrđena. Međutim, istraživači navode da je žena sahranjena po običajima koji nalikuju šamanskoj sahrani, pa vjeruju da je bila duhovni vođa zajednice.