Genetska analiza novog koronavirusa 2019-nCoV pokazala je da je riječ o novom patogenu koji se razlikuje od SARS-a, te da ga treba smatrati novim ljudskim koronavirusom, uz šest poznatih od ranije.
Studija predstavljena u jednom od najprestižnijih medicinskih časopisa, The Lancetu, otkrila je više neočekivanih nalaza, između ostalog da je 2019-nCoV genetski sličniji nekim drugim virusima koji su zabilježeni kod šišmiša nego virusu SARS-a, te da je vrlo nedavno ušao u ljudsku populaciju.
Treba hitno otkriti važnu misteriju - posrednika
Autori, između ostalog, tvrde da slijepi miševi nisu direktno zarazili ljude, već je posrednik neka druga životinja koja se vjerovatno prodavala na pijaci u Vuhanu. To pak znači, ističu, da bi što hitnije trebalo otkriti o kojoj je životinji riječ kako bi se bolje razumjela dalja evolucija, prilagođavanje i širenje virusa. To bi trebalo da olakša i ubrza razvoj ljekova, tretmana i vakcina koji bi eventualno mogli da spasu milione života širom svijeta. Rješenje ove misterije takođe je važno za sprječavanje budućih prelazaka koronavirusa sa životinja na ljude, piše Index.hr.
U novom istraživanju pomoću sekvenciranja nove generacije (NGS) istražena je genetička struktura virusa, njegovo porijeklo kao i genetička povezanost sa sličnim virusima.
U radu je ukupno analizirano devet uzoraka koji su dobijeni od oboljelih kod kojih je utvrđeno prisustvo virusa 2019-nCoV.
Šta je iznenadilo naučnike?
Naučnike je iznenadilo to što su rezultati utvrdili da se sve istražene sekvence međusobno podudaraju u postotku većem od 99,98%, što sugeriše da se virus tek nedavno infiltrirao u ljudsku populaciju i to najverovatnije sa jedne lokacije.
"Nevjerovatno je da su sekvence 2019-nCoV od različitih pacijenata gotovo identične. Ovaj nalaz sugerirše da je 2019-nCoV nastao iz jednog izvora u vrlo kratkom roku i da je otkriven relativno brzo. Međutim, kako se virus bude prenosio na više pojedinaca, biće potreban stalan nadzor nastalih mutacija", komentarisao je jedan od vodećih autora studije, profesor Vejfeng Ši iz Laboratorije za etiologiju i epidemiologiju ranih zaraznih bolesti na Univerzitetu Šandong u Kini.
Sličniji virusima kod slijepih miševa nego SARS-u
Rezultati, između ostalog, pokazuju da se genom virusa 2019-nCoV oko 88% podudara s dvama koronavirusima koji se prenose među šišmišima (bat-SL-CoVZC45 i bat-SL-CoVZXC21) koji su prvi put identificirani 2018. u Istočnoj Kini.
Genetičar dr. sc. Dragan Primorac za Index je rekao da je vrlo zanimljivo da je 2019-nCoV s genetičkog aspekta manje sličan SARS-u nego što se očekivalo.
"On je sličniji dvijema virusima koji se šire među slijepim miševima, nego virusu SARS-CoV kojim je u južnoj Kini 2002. i 2003. godine bilo inficirano više od 8.000 osoba i koji je usmrtio 774 osobe u 37 država ili virusu MERS-CoV koji je prvi put otkriven u Saudijskoj Arabiji i koji je usmrtio 858 osoba, uključujući i 38 osoba iz južne Kine“, rekao je Primorac.
"S obzirom na genetičku različitost u odnosu na viruse SARS-CoV i MERS-CoV, virus 2019-nCoV smatra se potpuno novim virusom za koji je definitivno potvrđeno da se prenosi putem ljudskog kontakta", dodao je.
Sličan put ulaska u organizam
Istražujući protein šiljka virusa (S) kojim se on veže za ljudske stanice, autori su otkrili da 2019-nCoV i SARS imaju slične strukture, unatoč nekim malim razlikama. Zbog toga sugerišu da bi 2019-nCoV mogao da koristi ista molekularna vrata za ulazak u ćelije kao i SARS (receptor zvan ACE2), no napominju da će ta pretpostavka zahtijevati potvrdu.
Razotkrivanje ovog mehanizma važno je za razvoj antiviralnih lekova kojima se taj ulazak može otežati ili blokirati.
Primorac ističe da novi rad s jedne strane nudi neka nova saznanja, dok s druge otvara neka nova pitanja na koja upozoravaju i sami autori:
"Prvo, osmoro oboljelih posjetilo je pijacu morskih proizvoda Huanan, dok jedna osoba nikad nije bila na pijaci, ali je bila u hotelu blizu pijace, što sugeriše mogućnost prenosa virusa nama potpuno nepoznatim putem.
Drugo, iako se smatra da je slijepi miš izvor virusa, gotovo sigurno su i druge životinje uključene u prenos virusa jer je epidemija prvi put primijećena u decembru 2019, kad su slijepi miševi u najvećem broju bili u stanju hibernacije, odnosno zimskog sna.
Treće, činjenica je da šišmiši uopšte nisu prodavani, niti su pronađeni u blizini pijace morskih proizvoda Huanan, što otvara dodatna pitanja.
To sugeriše da je tek potrebno utvrditi put prenosa, odnosno posrednika u prenosu virusa, sa šišmiša na ljudsku populaciju, što je trenutni prioritet i što posebno zabrinjava jer broj oboljelih rapidno raste širom svijeta“, rekao je Primorac za Index.
Neki stručnjaci navode mogućnost da se virus sa šišmiša prenio na ljude preko zmija za koje se zna da jedu šišmiše, a prodaju se na tržnici u Vuhanu. Drugi pak izražavaju ozbiljnu sumnju u takvu mogućnost je do sada nije potvrđeno da je neki koronavirus prešao s gmazova na ljude te smatraju da je veća vjerovatnoća da je prenosnik neki sisar poput divlje mačke cibetke koja je takođe prodavana na pijaci, a bila je posrednik u prenosu virusa SARS-a.
