Virusi koji bi mogli da unište čovečanstvo

"Jahači apokalipse" su virusi koji bi mogli da unište čovečanstvo, a po tvrdnjama stručnjaka trenutno ih je osam: lasa, marburg, nipa, hendra, virus koji uzrokuje krimsko-kongoansku hemoragičnu groznicu, te zika, denga i ebola virus.

Stručnjaci Svetske zdravstvene organizacije i američkih centara za kontrolu i prevenciju bolesti, navode da su mnogi od novih virusa koji su zapretili čovečanstvu zapravo stari, jer kod životinja postoje već vekovima.

Od lase godišnje umire oko 5.000 ljudi. Virus prenose glodari u zapadnoj Africi, naročito jedna vrsta pacova koja živi u kućama. Lasa izaziva povraćanje, proliv i hemoragičnu groznicu. Godišnje se tim virusom zarazi oko 300.000 osoba.

Stopa smrtnosti od virusa marburg je čak 90 odsto. Virus je dobio ime po nemačkom gradu Marburgu, gde se pojavio 1967. godine kod zaposlenih u jednoj laboratoriji koji su radili istraživanja sa zaraženim zelenim majmunima iz Ugande. Virus marburg izaziva hemoragičnu groznicu, za koju je karakteristično teško krvarenje, otkazivanje organa i, u mnogim slučajevima, smrt.

Nipa virus potiče iz istoimenog sela u Maleziji i prenose ga slepi miševi. Ovaj virus je svrstan u četvrtu, najvišu kategoriju biološke opasnosti, što znači da se proučava u specijalnim laboratorijama, uz najveće moguće mere opreza.

Hendra je bliski "rođak" nipe - to je virus koji je 1994. godine u Australiji sa konja prešao na čoveka.

Krimsko-kongoanska hemoragična groznica prvi put je opisana 1944. godine na Krimu, a zatim je 1969. godine zabeležen u Kongu. Tokom poslednjih desetak godina, bolest se pojavila u jugoistočnoj Evropi - Grčkoj, Albaniji i Bugarskoj, a u Srbiji na Kosovu i Metohiji.

Divlje i domaće životinje, poput ovaca i goveda, prirodni su rezervoari virusa koji se smatra jednim od profitera klimatskih promena i globalnog zagrijavanja. Zaraza se prenosi ubodom inficiranog krpelja ili direktnim kontaktom s krvlju zaraženih životinja, najčešće tokom klanja.

Zika virus je poreklom iz Afrike, a nazvan je prema tropskoj šumi Zika u blizini jezera Viktorija u Ugandi, gde je 1947. godine prvi put izolovan kod majmuna. Virus zika se zatim proširio duž ekvatorijalne Afrike i kasnije po Aziji, Polineziji i pre nekoliko godina u Americi.

Prenosi ga tropski komarac (Aedes aegypti). Zaraza se kod ljudi javlja nakon uboda agresivne ženke komarca. Većina zaraženih ne primećuje nikakve simptome, ali zika je vrlo opasan za trudnice jer zaraza tim virusom u trudnoći može da rezultira rađanjem dece sa mikrocefalijom.

Od denga groznice godišnje oboli više od 50 miliona ljudi. Simptomi su visoka temperatura, glavobolja, bolovi u mišićima i zglobovima, kao i osip sličan ospicama, a u težim se mogu javiti jaka krvarenja koja uzrokuju smrt.

Ebola virus, koji mnogi smatraju najgorim i najopasnijim ikada, pojavio se 1976. godine u jednom selu uz obalu reke Ebole, u Kongu, nakon čega je zabeleženo dvadesetak epidemija u Africi. Najgora je bila epidemija u zapadnoj Africi, koja je od 2013. do 2016. godine ubila 11.300 ljudi.

Simptomi bolesti su: visoka temperatura, groznica, bolovi u mišićima, glavobolja, povraćanje i proliv i, na kraju, obilno krvarenje, koma i smrt, prenosi "Sputnjik".