Ostaci drevnog rimskog grada Doklea, predstavljaju danas jedan od najstarijih, najatraktivnijih i svakako najvrednijih arheoloških lokaliteta iz epohe Starog vijeka u Crnoj Gori.
Nalazi se na samo tri kilometra sjeverozapadno od Podgorice, na ušću rijeke Zete i Morače. Prema jednoj od legendi, baš na ovom mjestu a ne u Saloni kod Splita, rođen je rimski imperator Dioklecijan (284. - 305. godina), koji je ostao upamćen kao najveći progonitelj hrišćana među rimskim carevima.
Od grada Doklea, kojeg su Rimljani osnovali još u prvom vijeku nove ere, danas su ostali očuvani samo ostaci mnogih objekata, konstrukcija i zgrada. Prema jednoj tezi, upravo po ovom naselju ime će dobiti i srednjevjekovna država Duklja (prema lokalnom dijalektu "Doklea" je zvučalo kao Duklja).
POGLEDAJTE VIDEO:
Država koja se danas smatra pretečom Crne Gore nosiće to ime od 9. do 11. vijeka a njeni stanovnici zvaće se Dukljani. U 11. vijeku država je dobila ime Zeta po istoimenoj rijeci.
Rimljani su grad Dokleju osnovali na naseljima ilirskih plemena koja su nazivali Dokleati, zbog čega istoričari danas polemišu da li je država Duklja dobila ime po Doklei ili Dokleatima.
Grad Dokleja bio je u Starom vijeku važan trgovački centar sa razvijenim infrastrukturom o čemu svjedoče i nalazi nekropola u kojima su pronađeni drevni predmeti poput alata za rad, keramičkih i staklenih posuda, oružja, nakita, kovanog novca i ukrasa.
Smatra se da je Dokleja od malog naselja prerasla u veliko u 2. vijeku kada je dobila jasan urbanistički plan rimskih gradova sa vodovodom i kanalizacijom. U gradu je u ovom periodu živjelo blizu 40.000 ljudi!
Dokleja je bila okružena tvrđavom sa odbrambenim kulama, imala je trg koji se nalazio na raskrsnici dvije glavne ulice, sa čije zapadne strane se uzdizala monumentalna bazilika, a na sjevernoj strani zgrada suda.
Dokleja je 297. godine postao glavni grad novoosnovane rimske provincije Prevalis, koja je imala jake trgovinske veze sa Dalmacijom, Makedonijom i Grčkom.
Grad je u 4. vijeku nekoliko puta bio uništavan u napadima varvarskih plemena. Krajem 5. vijeka uništili su ga u pohodu zapadni Goti, a 518. godine stradao je od velikog zemljotresa nakon čega je došlo do potpunog zastoja pa nije prerastao u srednjovekovno naselje.
Poslednji pohod koji su na grad 620. godine izveli Sloveni, predstavljao je i njegov kraj.
Na mjestu starih gradskih zidina danas su sačuvani nizovi zidova, razne pravougaone konstrukcije, ruševine mosta preko Morače, ruine palata, vila i terma, brojni sarkofazi (preko 300)…
Na lokalitetu Dokleja su pronađene i trijumfalne kapije i tri hrama, od kojih je jedan bio posvećen boginji Romi, a druga dva boginji Dijani.
Iako su iz rimske Dokleje ostale samo ruine, tragovi nekadašnje prijestonice rimske provincije Prevalis i danas su predmet divljenja brojnih posjetilaca.