Ono što je izvjesno jeste da će ovaj rat dugoročno uticati na zemlje koje su se i prije rata borile sa padom stanovništva i to uglavnom zbog ekonomskih previranja i društvenih previranja
Broj poginulih ili ranjenih Ukrajinaca i Rusa u ratu koji traje dvije i po godine dostigao je - milion!
Rusija i Ukrajina su odbile da objave zvanične procjene ili su povremeno davale brojke u koje mnogi ne vjeruju. Broj poginulih ukrajinskih vojnika, prema nedavnim poverljivim procjenama, iznosi 80.000, a ranjenih 400.000. Procjene zapadnih obavještajnih službi o ruskim gubicima variraju, neki procjenjuju broj mrtvih na skoro 200.000, a ranjenih na oko 400.000, navodi Volstrit džurnal.
Gubici takođe izazivaju probleme Rusiji jer koristi loše obučene trupe da pokuša da napreduje u istočnoj Ukrajini istovremeno pokušavajući da se suprotstavi nedavnom upadu Ukrajine u region Kursk. Ali ljudski danak je daleko štetniji za Ukrajinu sa populacijom manjom od četvrtine veličine njenog džinovskog susjeda.
Ono što je izvesno jeste da će ovaj rat dugoročno uticati na zemlje koje su se i prije rata borile sa padom stanovništva i to uglavnom zbog ekonomskih previranja i društvenih previranja. Prema procjenama vlade i demografa Ukrajina je izgubila najmanje 10 miliona ljudi u poslednjoj deceniji.
Današnja Ukrajina je nekada bila dio Ruske imperije, a ruski predsjednik Vladimir Putin je više puta govorio da želi da vrati zemlju u to stanje. Putin negira ukrajinski identitet i državnost i tvrdi da su Ukrajinci, koji su pretežno slovenski i pravoslavni hrišćanski narod, zapravo dio ruske nacije.
"Demografija je prioritet za Putina i on želi da iskoristi Ukrajinu i njen narod da konsoliduje slovensko jezgro Rusije" rekao je za Volstrit džurnal bugarski politikolog Ivan Krastev.
Bugarski stručnjak je inače autor knjige o evropskoj demografiji koja će uskoro biti objavljena.
"Dilema je za Ukrajinu egzistencijalna jer koliko ljudi možete izgubiti u ratu prije nego što izgubite budućnost" pita se Krastev.
Putinova jedina najefikasnija mjera za povećanje ruskog stanovništva prije invazije u punom obimu bila je aneksija Krima od Ukrajine 2014. godine, čime je Rusiji dodato oko 2,4 miliona ljudi, kaže Krastev, koji je svoje procjene zasnovao na poslednjem popisu stanovništva u Rusiji.
Dok je Rusija dobijala stanovništvo osvajanjem teritorije, rat je imao razarajući efekat na njenu unutrašnju demografiju i tržište rada. Više od 600.000 Rusa pobjeglo je iz zemlje od početka invazije na Ukrajinu. Uglavnom su to mladi stručnjaci koji bi sebi mogli da priušte prelazak u inostranstvo.
Rusija se tradicionalno oslanjala na migraciju radne snage iz centralne Azije, ali je rat smanjio, a u nekim slučajevima čak i preokrenuo priliv radnika migranata. Ovo je pogoršalo rastući nedostatak radne snage u Rusiji dok Sibir i Daleki istok brzo opadaju. Eksperti povezani sa vladom javno su iznijeli ideju o uvozu radnika iz Sjeverne Koreje.
Napad Rusije pogubno je uticao na ukrajinsko stanovništvo. Poslednji popis stanovništva iz 2001. godine bilježi 48 miliona stanovnika. Početkom 2022. godine, prije nego što je Rusija izvršila invaziju, taj broj je pao na 40 miliona, uključujući regione poput Krima koji je Rusija okupirala 2014. godine. Sa više od šest miliona, koje je pobjeglo iz Ukrajine od početka rata u februaru 2022, prema Ujedinjenim nacijama, a Rusija je zauzela djelovima zemlje, ukupan broj stanovnika na teritoriji koju kontroliše Kijev sada je pao na između 25 i 27 miliona, prema prethodnim podacima iz neobjavljene procjene ukrajinske vlade.
Oleksandr Gladun, demograf, dao je veće procjene od 42 miliona za predratno stanovništvo cijele Ukrajine i oko 29 miliona koji žive na teritoriji pod kontrolom vlade ranije ove godine. Broj stanovnika u Ukrajini može se izračunati tek nekoliko godina nakon završetka rata, kada će biti jasan broj povratnika, rekao je Gladun.
Efekat bi mogao biti trajan. Uz brojne smrtne slučajeve, stopa nataliteta u Ukrajini, takođe je pala na najniži nivo u istoriji. U prvoj polovini godine, prema vladinim podacima, umrlo je tri puta više ljudi nego što je rođeno. U tom periodu zabilježeno je oko 250.000 umrlih i više od 87.000 rođenih, što je 9 odsto manje nego u istom periodu prošle godine, pokazuju vladini podaci. U 2021. godini, godinu prije ruske invazije, zabeleženo je preko 130.000 rođenih.
Ruski način ratovanja takođe ima za cilj da Ukrajinu učini nesposobnom za život. Udari ruskih raketa i dronova uništili su velike djelove ukrajinske energetske mreže, uključujući elektrane, što bi moglo da primora mnogo više Ukrajinaca da ove zime potraže utočište van zemlje ako dovede do masovnih nestanka struje i grijanja.
Ukrajinska vlast, kao i ruska, krije svoje ratne žrtve.
Predsjednik Volodimir Zelenski je u februaru rekao da je do sada ubijeno oko 31.000 vojnika. Nekoliko bivših političkih i bezbjednosnih zvaničnika reklo je da je potcjenjivanje u velikoj mjeri osmišljeno da smiri društvo i pomogne da se nastavi mobilizacija preko potrebnih novih regruta.
"Portparol Zelenskog odbio je da komentariše te podatke" navodi Volstrit žurnal.
Jedan od ključnih razloga zašto Zelenski odbija da mobiliše muškarce između 18 i 25 godina, obično najveći dio svih borbenih snaga, jeste taj što većina ovih muškaraca još nije imala djecu, kažu bivši ukrajinski zvaničnici. Ako bi regruti te starosne grupe umrli ili postali nesposobni, budući demografski izgledi bi se dodatno smanjili, kažu ukrajinski demografi.
Ukrajina se stoga odupirala pozivima svojih zapadnih partnera da baci još ljudi u borbu i izvršila samo djelimičnu mobilizaciju. Prosječna starost ukrajinskih boraca, prema procjenama vladinih i vojnih zvaničnika. sada je preko 43 godine. Kijev je regrutovao mali broj osuđenika i stranaca radi povećanja broja.
Broj ubijenih civila ostaje nepoznat. Prema procjenama nevladine organizacije Hjuman rajts voč, samo rusko osvajanje lučkog grada Mariupolja, odnijelo je više od 8.000 života.