Dvanaest pukova dalekometnih sistema PVO S-300/400, organizovanih u tri brigade PVO, je raspoređeno u krugu oko prestonice.
Prvi put od završetka Drugog svjetskog rata, Vojska Ruske Federacije postavlja protivvazdušne sisteme na krovovima zgrada u Moskvi. Uspostavljaju se nove pozicije protivvazdušne odbrane za neposrednu odbranu važnih objekata u glavnom gradu Ruske Federacije. Na krovu Ministarstva odbrane, u južnom dijelu Moskve, postavljen je protivvazdušni sistem srednjeg i kratkog dometa Pancir-S1. Isti tip PVO sistema postavljen je kranom na najvišoj tački zgrade Ministarstva unutrašnjih poslova, u sjevernom dijelu ruske prestonice.
Jedan video prikazuje postavljanje sistema Pancir-S1 na krovu obrazovne ustanove deset kilometara jugoistočno od Kremlja. Neposredna odbrana urbanih konglomerata, velikih površina, problematična je zbog brojnih objekata koji mogu ometati liniju vatre. U Drugom svjetskom ratu, nacisti su rešili takav problem izgradnjom visokih armiranobetonskih tornjeva na koje su montirali protivavionske topove. Takve kule su i danas vidljive u Berlinu ili Beču. Očigledno, zbog iznenadne situacije, ruska vojska je morala da pronađe privremeno rješenje.
Složena odbrana grada
Pored centra grada, dodatni PVO sistem je raspoređen pored rezidencije predsednika Ruske Federacije Vladimira Putina u Novo-Ogarevu, Moskovska oblast. Ruska vojska nije ozbiljno shvatila napade ukrajinskih snaga na vazdušne baze strateške avijacije Engels i Djagiljevo, izvedene 5. decembra prošle godine. Međutim, kada je 26. decembra ponovljen ukrajinski napad na vazdušnu bazu Engels, bilo je jasno da udari od prije tri nedelje nisu bili slučajnost. Dodatni PVO sistemi, u tri reda, brzo su raspoređeni na južnim prilazima Moskvi. Tokom Hladnog rata, Moskva je bila najnaseljeniji grad u SSSR-u, možda i na svijetu. U tu svrhu formirana je posebna Prva armija PVO. Kružna odbrana PVO organizovana je u dva koncentrična kruga. Unutrašnja kružna odbrana PVO je oko 50 a spoljna oko 100 kilometara od centra Moskve. Manji krug su ispunjavala 22, a spoljašnji 34 puka protivvazdušne odbrane. Da bi se olakšalo kretanje snaga PVO, oko prestonice je izgrađeno 2.000 kilometara kružnih komunikacija.
Nerealan broj PVO sistema
Dolaskom novih tehnologija višestruko su povećani obim i kapaciteti PVO sistema. Zbog toga je promijenjena struktura i organizacija odbrane glavnog grada od vazdušnih napada. Ipak, količina resursa PVO raspoređenih za odbranu glavnog grada je i dalje impresivna. Sada je Komanda specijalnih snaga odgovorna za odbranu Moskve. Najnoviji dostupni podaci govore da je dvanaest pukova dalekometnih sistema PVO S-300/400, organizovanih u tri brigade PVO, raspoređeno u krugu oko prestonice, piše hrvatski Telegram.
Moskva se brani sa najmanje 430 lansera i 1.300 protivvazdušnih projektila. Uz sve ovo, trebalo bi dodati stotine PVO sistema kratkog i srednjeg dometa za neposrednu odbranu rasporeda baterija S-300/400. Na to sve ide neposredna odbrana vojnih aerodroma i komandnih mjesta u okolini Moskve. Sve u svemu, za naše uslove, nestvarna količina PVO sredstava.
Pukotine u štitu
Na šta ukazuje raspored sistema Pancir-S1 unutar grada? Prvi zaključak koji se nameće je implicitno priznanje nedovoljne efikasnosti ruske protivvazdušne odbrane teritorija. Čak i kada se radi o objektima ili zonama visokog prioriteta, kao što su glavni grad ili strateška vazdušna baza, jasno postoje pukotine u odbrambenom štitu. Ukrajinci su do sada uspjeli da savladaju rusku protivvazdušnu odbranu sa dva različita, nenamjenska, improvizovana sredstva. Prvi put se radilo o izviđačkom dronu Tu-141, iznijetom iz muzeja, starom pedeset godina. Drugi put je nepoznati tip drona korišćen kao platforma za lansiranje raketa vazduh-zemlja.
Letovi su izvedeni na izuzetno malim visinama gdje zemaljska radarska tehnologija ima mnogo smetnji. Stalne refleksije, uzrokovane okolnim terenom, kao i visokim objektima, smanjuju efikasnost radarskih sistema za otkrivanje ciljeva u vazduhu. Leteći radari su idealni za otkrivanje nisko letećih objekata. Sovjetski Savez je, na osnovu transportnog aviona Iljušin Il-76, razvio istočnu verziju AWACS-a. Ukupno je obnovljeno četrdeset četvoromotornih aviona Il-76, označenih kao A-50. U operativnoj upotrebi Ratnog vazduhoplovstva Ruske Federacije nalazi se 16 aviona za rano otkrivanje, označenih A-50U. Svi su stacionirani u vazdušnoj bazi Ivanovo Sjevernji, udaljenoj 250 kilometara sjeveroistočno od Moksve.
Najsavremeniji ruski PVO
U takvim uslovima, neposredna odbrana objekta od vazdušnog napada je najbolje rješenje. Sistem Pancir-S1, NATO oznake SA-22 Greyhound, je logičan izbor. Sistem koji proizvodi Uljanovski mašinski kombinat predstavlja najsavremeniju ličnu zaštitnu opremu ove kategorije u Oružanim snagama Rusije. Dvanaest protivvazdušnih raketa, dometa od 20 kilometara, spojeni su sa dva automatska protivavionska topa kalibra 30 mm. Rakete koriste radio i optičko komandno navođenje. Radarski i optoelektronski sistem za upravljanje vatrom omogućava gađanje ciljeva, danju i noću, u svim vremenskim uslovima raketama ili topovima.
S druge strane ovo je priznanje ukrajinskoj avijaciji. Koliko god simbolično izgledalo, Ukrajinci su izveli uspješan dvostruki udar na vazdušnu bazu udaljenu više od 600 kilometara od svojih pozicija. Ukrajinska granica je samo 450 kilometara od centra Moskve. Dakle, Moskva nije napadnuta samo zbog činjenice da u tom trenutku nije bila prioritetna meta. I na kraju, ruski obavještajci vjerovatno procjenjuju da bi, od sadašnje simbolične sposobnosti za napade duboko na rusku teritoriju, ukrajinske sposobnosti mogle značajno da porastu. U igri je nekoliko sredstava. Raketa MGM-140 ATACMS se često pominje kao novo oružje koje bi Ukrajinci mogli da dobiju. Međutim, domet rakete, koja se ispaljuje iz višecevnih raketnih bacača M270 MLRS i M-142 HIMARS, je „samo” 300 kilometara. Stoga je Moskva izvan dometa raketa MGM-140 ATACMS koje su Britanci nedavno pominjali kao moguću podršku Ukrajini.
Krstareća raketa dometa do 500 km
Međutim, Storm Shadow, anglo-francuska krstareća raketa, ima domet do 500 kilometara. Krstareća raketa može da nosi bojevu glavu do 450 kilograma. Osnovne karakteristike projektila su radikalno mala radarska reflektujuća površina i visoka preciznost. Borbeni avioni služe kao lansirna platforma za krstareće rakete Storm Shadow. Pošto Ukrajina u svom naoružanju nema tornado, miraž, rafal ili tajfun, kao moguća lansirna platforma pominje se Suhoj Su-24, kojim lete Ukrajinci. Prema nepotvrđenim informacijama, u Poljskoj se već duže vrijeme vrši integracija krstareće rakete Storm Shadow na ukrajinski Su-24.
Rat je zaustavio razvoj Groma
Još jedan kandidat među krstarećim raketama koje bi mogle biti u arsenalu Ukrajine je norveška pomorska udarna raketa, skraćeno NSM. Prvobitno razvijen kao protivbrodska raketa, NSM takođe ima kopnenu varijantu. Međutim, sa dometom od samo 250 kilometara, NSM ne predstavlja pretnju Moskvi. Ne treba zaboraviti da su Ukrajinci razvili sopstvenu taktičku balističku raketu Grom. Ukrajinski Grom može da isporuči bojevu glavu od pola tone na udaljenosti do 500 kilometara. Nažalost, zbog rata nije otišla dalje od prototipa. Prema nekim procjenama, za uspostavljanje proizvodnje ovih raketa biće potrebno najmanje dvije godine.
Ukrajinci imaju neophodna znanja za ove poslove. U bivšem SSSR-u 30 odsto istraživanja i razvoja i 40 odsto vojne proizvodnje nalazilo se u Ukrajini. Većina je bila raketna tehnologija. Najveći proizvodni pogoni interkontinentalnih balističkih raketa nalazili su se u okupiranom delu Donbasa. Ukrajinci nemaju potrebne mašine za masovnu proizvodnju.
Strah od sramote
Iskreno sumnjam da bi Ujedinjene snage Ukrajine napale Ministarstvo odbrane Ruske Federacije. Ova institucija je leglo korupcije i nepotizma, početak i kraj svega što ne valja u Vojsci Ruske Federacije. Napad na rezidenciju ruskog predsjednika u Novo-Ogarjevu, koju smatra svojim domom, takođe nema smisla. Putin često mijenja lokacije na kojima boravi. Malo je vjerovatno da ćete pogoditi pravo mjesto u pravo vrijeme.
Međutim, oko Moskve ima mnogo unosnih ciljeva. Dakle, sadašnje instalacije PVO na krovovima Moskve su više rezultat straha od sramote nego stvarne pretnje vazdušnim udarima. Ruska ratna propaganda teško da bi opravdala pojavu ukrajinskih dronova nad gradom koji je simbol ruske moći i nepobjedivosti. Bez obzira na razloge, strah od širenja rata na ulice Moskve postoji i realan je. Vrijeme će pokazati koliko je to opravdano. Nemački pilot amater Matijas Rust sleteo je na Crveni trg sportskim avionom Cesna 172 28. maja 1987. Neki su taj događaj protumačili kao simboličnu najavu raspada Sovjetskog Saveza. Eventualna pojava ukrajinskog drona iznad prestonice svih Rusa mogla bi da ima neku sličnu simboliku od koje strahuju u Kremlju.