Prije predlaganja drugog rebalansa ovogodišnjeg budžeta, kojim je predviđeno zaduženje do 350 miliona eura, Vlada nije utvrdila fiskalne politike kojima će obezbijediti sanaciju deficita na način predviđen Zakonom o budžetu i fiskalnoj odgovornosti, prenosi Standard.
U izvještaju o ocjeni kriterijuma fiskalne odgovornosti stoji da je aktuelna Vlada Dritana Abazovića prilikom predlaganja prvog rebalansa ovogodišnjeg budžeta u maju, povećala limit potrošnje za 170 hiljada eura, a da nije promijenila projekcije budžetskih prihoda. Tada su povećani izdaci tekućeg budžeta i državnih fondova za 160 hiljada, dok su transakcije finansiranja umanjene za 100 hiljada eura. Tako utvrđen budžet doveo je do rasta deficita za 160 hiljada eura, što je 63 miliona više od deficita projektovanog fiskalnom strategijom.
Rebalansi
Drugim rebalansom, usvojenim krajem septembra, deficit je povećan za 185 miliona, što je dovelo do rasta minusa za 248 miliona u odnosu na projekcije iz fiskalne strategije. Tim izmjenama Vlada je planirala manje prihoda i više izdataka, a nije utvrdila mjere za saniranje deficita.
Skupština je krajem decembra prošle godine usvojila fiskalnu strategiju od 2021-2024, a DRI je skrenula pažnju da to što aktuelna 43. Vlada nije predložila novu fiskalnu strategiju, može imati negativne implikacije na strateške pravce djelovanja i utvrđivanja jasnih limita fiskalne potrošnje.
DRI nije mogla ocijeniti fiskalnu usklađenost strategije i smjernica za 2021. godinu, imajući u vidu da prije usvajanja revidiranih smjernica makroekonomske i fiskalne politike nije donešena fiskalna strategija za 2021-2024. godinu. Ukazuju da limit potrošnje koji je planirala vlada Zdravka Krivokapića Zakonom o budžetu za prošlu godinu nije usklađen sa limitom u smjernicama.
Strategija
Izdaci iskazani u prijedlogu zakona o završnom računu budžeta za 2021. godinu umanjeni za izuzeća iz limita potrošnje iznose 1,9 milijardi eura, što je za 29,9 miliona eura više od limita potrošnje utvrđenog Zakonom o budžetu i na taj način nije usklađen utvrđeni limit potrošnje – stoji u izvještaju DRI-ja.
Kako Vlada nije donijela smjernice fiskalne politike za ovu godinu, na šta je obavezuje zakon, DRI nije mogla ocijeniti usklađenost limita potrošnje iz Zakona o budžetu i rebalansu za 2022. i limita potrošnje iz smjernica obavezujućih za ovu godinu. Revizori su utvrdili da je od osam obavezujućih indikatora realizovana polovina.
– Ostvaren je primarni gotovinski suficit od 2,4 miliona eura, učešće deficita opšteg nivoa u BDP-u je ispod 3 odsto, iznos planiranih tekućih prihoda i donacija je 1,87 milijardi eura i veći je od planiranih 1,8 milijardi, a ostvarenih tekućih prihoda i donacija je 1,9 milijardi eura, a planirano je 1,78 milijardi – stoji u izvještaju.
Indikatori
Nijesu realizovani indikatori kojima je planiran primarni gotovinski deficit od 124 miliona, učešće deficita u BDP-u od 5,1 odsto, učešće javnog duga od 89,25 odsto koje je realizovano na nivou od 84 odsto. Od šest dinamičkih indikatora realizovano je pet, pa su stope rasta limita potrošnje za kapitalni, odnosno tekući budžet manje od planirane stope rasta nominalnog, odnosno realnog BDP-a, a limit potrošnje za budžetsku rezervu manji je od ostvarene stope rasta nominalnog BDP-a.
Dinamički indikator koji nije realizovan odnosi se na stopu rasta limita potrošnje tekućeg budžeta i budžeta državnih fondova koja je veća od planirane stope rasta realnog BDP-a. Analiza je pokazala da kriterijum ograničenja deficita na deset odsto prihoda nije realizovalo 11 opština, a u procesu izvršenja budžeta kod 13 opština – navode revizori.
Ocjenu primjene kriterijuma fiskalne odgovornosti sproveo je kolegijum senatora dr Milana Dabovića i dr Branislava Radulovića.