Zbog toga što nedostaje ključni nalaz, kako je pojasnio rukovodilac Osnovnog državnog tužilaštva u Baru Radovan Đurišić, tužilaštvo još nije donijelo odluku u predmetu.
Ni pola godine nakon što je u krvi velikog broja radnika lučke kompanije Port of Adria pronađena visoka koncentracija olova u krvi još nije urađeno toksikološko vještačenje jer takva institucija ili vještak, koji bi mogli da urade nalaz, ne postoje u Crnoj Gori, pišu Vijesti.
Zbog toga što nedostaje ključni nalaz, kako je pojasnio rukovodilac Osnovnog državnog tužilaštva u Baru Radovan Đurišić, tužilaštvo još nije donijelo odluku u predmetu.
“Izvršene su određene radnje u vidu prikupljanja medicinske dokumentacije, a što se tiče vještačenja ono još uvijek nije sprovedeno jer u Crnoj Gori ne postoji vještak niti institucija koja može da sprovede potrebno toksikološko vještačenje, tako da postupajući tužilac komunicira sa određenim institucijama zemalja regiona kako bi izdao naredbu za vještačenje nakon kojeg vještačenja bi se mogla donijeti odluka”, piše u odgovoru Đurišića.
Visok procenat metala u krvi radnika PoA otkriven je sasvim slučajno polovinom oktobra prošle godine nakon što su zaposleni u jednoj privatnoj laboratoriji uradili rutinski, obavezni godišnji sistematski pregled.
Do tada su takvi godišnji pregledi rađeni u državnim ustanovama, koje nijesu ni mjerile vrijednosti opasnih metala u krvi, pa i pored toga što kompanija godinama radi i pretovar ruda nijesu ni otkriveni slučajevi trovanja teškim metalima.
Tada je kod šest radnika Port of Adrie utvrđena veoma visoka koncentracija olova u krvi zbog čega su nakon pregleda u Kliničkom centru u Podgorici upućeni u beogradski Institut za medicinu rada na dalja ispitivanja.
Kod još 52 radnika kompanije utvrđen je visok nivo, a samo petoro zaposlenih imali su tada uredan nalaz.
Normalna vrijednost je 28 mikrograma po litru, a kod nekih radnika koji su zaposleni na pretovaru kontejnera u Luci Bar, imali su čak šest puta uvećane vrijednosti olova u krvi u odnosu na dozvoljenu granicu.
Visoke vrijednosti olova u krvi nijesu tada pronađene samo kod radnika na pretovaru, koji pod opremom direktno manipulišu sa opasnim tovarom, već i kod zaposlenih u administraciji lučke privatne turske kompanije, koja upravlja kontejnerskim, teretnim i brodovima za krstarenje u Luci Bar, prenose Vijesti.
Nakon što su stigli uznemirujući rezultati o trovanju radnika, kompanija je dogovorila da se dodatni testovi urade u Berlinu, zbog eventualnog liječenja i terapija, a stanovnicima grada je sugerisano da izbjegavaju područje oko Luke Bar.
Iz Ministarstva zdravlja tada je, između ostalog, saopšteno da su odmah po saznanju stupili u kontakt s Institutom za medicinu rada “Dr Dragomir Karajović” u Beogradu, pojašnjavajući da su vrijednosti olova u krvi kod “radnika PoA u granicama dozvoljenog u odnosu na profesionalni angažman i izloženost zaposlenih na ovom radnom mjestu”.
Da nešto u vazduhu oko lučkog kompleksa nije kako treba znalo se i godinu ranije nakon što je Agencija za zaštitu životne sredine analizom PM10 čestica imala podatak da je u okolini Luke Bar povišena koncentracija teških metala.
Koncentracija olova je tokom tog ispitivanja bila u granicama dozvoljenih vrijednosti, dok je koncentracija arsena bila 10 puta veća u odnosu na propisanu ciljnu vrijednost.
Nakon nalaza oni su obavijestili Ekološku inspekciju, koja je u skladu sa Zakonom o zaštiti vazduha, trebalo da preduzme mjere iz okvira svojih nadležnosti.
Posebno zahtjevno u radu tužilaštva na ovom predmetu biće da se utvrdi koja je ruda izazvala visoke koncentracije metala u krvi zaposlenih te da li su u kompaniji PoA poštovani svi kriterijumi i zaštitna oprema, koju bi trebalo da nose radnici koji rade na pretovaru opasnog tereta.
Tužilaštvo bi tokom izviđaja trebalo da prikupi i podatke da li su ispoštovani svi propisi za transport i pretovar opasne robe prema važećim propisima.
Ruda koja se prevozi preko Luke Bar čuva se u skladištima zatvorenog tipa, ali se punjenje kontejnera obavlja na otvorenom.
Slučaj kontaminacije olovom radnika Port of Adrie, koji rade na pretovaru koncentrata dobijenog eksploatacijom rudnika u regionu ukazao je na razmere štetnog uticaja teških metala na zdravlje ljudi.
Srpski mediji mjesecima su istraživali i došli do sumnje u muguće neadekvatno postupanje sa koncentratima rude u toku transporta od rudnika olova u Boru do Luke Bar.
Preko crnogorske luke se izvozi olovo iz Bora, rudnika kojim gazduje kineska kompanija Ziđin, a iz Luke Bar se izvozi i koncentrat bakra iz kineskih rudnika iz okoline Bora.
Srpski N1, tvrdi da je Ziđin kompanija koja izvozi koncentrat eksploatisan u borskim rudnicima te da se ruda kamionima samo prekrivenim ciradom transportuje do crnogorske luke, pišu Vijesti.
Kompanija Montecargo je saopštila da se bakarni koncentrat ranije iz Bora prevozio otvorenim željezničkim vagonima, prekrivenim ciradama, što nije bilo dovoljno za očuvanje životne sredine.
“Oni su pojasnili da se potom koncentrat rude prevozi u kontejnerima, kao transportnim sudovima, koji se dostavljaju direktno u magacinski prostor Luke Bar.
Inače, Savjeta za ljudska prava UN je zbog masovne eksploatacije iz rudnika još u martu 2022. godine označio Bor kao jednu od 50 lokacija na planeti kao žrtvovanu zonu - zonu koja više nije pogodna za život ljudi.