Posle skoro pola vijeka, izbio je sukob između Indije i Pakistana na teritoriji Kašmira. Ova oblast je najveća militarizovana zona na svijetu gdje su se vodili ratovi i pogranični sukobi. Evo zašto.
Napetost između Indije i Pakistana nastala je posle samoubilačkog bombaškog napada u indijskom Kašmiru sredinom februara, kada je stradalo oko 40 pripadnika indijskih paravojnih formacija.
Uslijedio je indijski vazdušni napad na kamp za obuku islamske grupe Jaiš-e-Mohamed u regionu Balakot na pakistanskoj strani Kašmira.
Juče je Pakistan oborio dva indijka aviona, a tenzije su nastavile da rastu jer su tokom noći dvije zemlje razmijenile vatru na granici.
Drama iznad Kašmira: Oboreni indijski avioni (VIDEO)
Riječ je o regionu na sjeveroistoku indijskog polukontinenta, gde se već decenijama sporadično dešavaju sukobi.
A, zbog čega je upravo Kašmir "jabuka razdora"?
Kašmir se nalazi na zapadnom dijelu Himalajskog masiva i na 1.700 metara nadmorske visine, u graničnom pojasu Indije, Pakistana i Kine.
Podijeljen je na tri dijela: pakistanski u kome se nalazi sjeverozapadni dio, indijski u kome se nalazi srednji i južni deo i kineski kojem pripada sjeveroistočni dio, ali zbog nepriznavanja, ostao je sporna oblast.
Zvanično, Indija nikada nije potvrdila podjelu Kašmira, dok pakistanska strana priznaje Kašmir za spornu teritoriju.
ISTORIJA PODELE
U januaru 1947. godine, Indija je dobila nezavisnost od Britanske imperije i pod očitim pritiskom Muslimanske lige odlučeno je da se stvori ne jedna već dvije države: Indija i Pakistan. Kada su određene okvirne granice odlučeno je da neke polu-autonomne oblasti mogu same da odluče o svojoj sudbini.
Najduže su odlučivale 3 kneževine među koje spada i Kašmir.
Indija kontroliše oko 43 posto kopnene površine i 70 odsto njenog stanovništva. Pakistan 37 posto teritorije, dok Kina kontroliše preostalih 20.
U Kašmiru je vladar bio hunduisat, a većina stanovništva su bili muslimani. Vladar Kašmira je odugovlačio sa odlukom, vjerovatno se nadajući da će da dobije nazavisnost ili barem autonomiju. Kada su sjevernu granicu Kašmira prešla naoružana muslimanska plemena, maharadža je to nazvao invazijom i zamolio Indiju za pomoć. Nekoliko dana kasnije kada je potpisan dokument o priključenju Kašmira Indiji, a indijska vojska je došla na teritoriju Kašmira. Pakistan je protestovao protiv toga i do danas nije priznao Kašmir za deo Indije.
Godine 1948. ustanovljena je linija prekida vatre koja je podijelila Kašmir na sjevernu, pakistansku, i južnu, indijsku polovinu, a 1962. u sukob se umiješala treća država – Kina. Ona je ušla u oružani sukob sa Indijom, poznat pod imenom Kinesko – indijski rat.
Između 1965. i 1971. nastali su novi indijsko-pakistanski konflikti. Za vrijeme tih konflikata Indija je izvojevala značajnu pobjedu na istoku Pakistana, tj. na terenu današnjeg Bangladeša. U Kašmiru je rat trajao sve do 1972. godine, kada je Indija vratila Pakistanu oduzete teritorije.
NUKEARNE SILE DANAS
Sada ovaj sukob ima veći značaj jer su obje države postale nuklearne sile.
Nakon drugog rata sa Pakistanom šezdesetih godina, Indija je počela da se naoružava, a 1967. počela je da razvija svoj nuklearni program uz pomoće SSSR-a.
Pakistan je na to odgovorio razvijanjem sopstevnog nuklearnog programa pet godina kasnije 1972, uz kinesku pomoć.
Od Kargilskog rata 1999. godine nije bilo sukoba koji bi mogli da se nazovu ratom, ali nije bilo ni mira u Kašmiru, uprkos pojedinim pokušajima da se primirje postigne, poput 2003. godine.
Kašmir je ostao vojno i politčki trusno područje, što pokazuju i incidenti prethodnih dana.
Članovi partije indijskog premijera Narendre Modija zatražili su veću vojnu akciju što ukazuje da bi konflikt mogao da eskalira, dok je pakistanski premijer Imran Kan pozvao je na razgovore između dva nuklearna susjeda.
On je izjavio: "S obzirom na prirodu oružja koje naše dvije zemlje imaju, da li smijemo sebi da dozvolimo pogrešnu procjenu?"
Danas je Pakistan izrazio spremnost da oslobodi indijskog vojnog pilota zarobljenog prethodnog dana.
"Spremni smo da vratimo indijskog pilota ako to doprinosi deeskalaciji krize", naveo je portparol ministra spoljnih poslova Šah Mehmuda Kurešija.
U pakistanskom dijelu Kašmira zatvorene su škole i obrazovne institucije. Željeznički saobraćaj koji povezuje Lahore na istoku Pakistana i Indiju je obustavljen iz bezbjednosnih razloga.