U aprilu 1945. godine, dok je Treći rajh bio na ivici kolapsa, Adolf Hitler imenovao je Karla Donica za svog naslednika u svojoj poslednjoj oporuci.
Karl Donic, njemački admiral i ključna figura u pomorskoj strategiji nacističke Njemačke, ostao je upamćen ne samo po svojoj ulozi u Drugom svjetskom ratu, već i kao kratkotrajni naslednik Adolfa Hitlera. Njegovo vođstvo podmorničke flote, poznate kao U-botovi, učinilo ga je jednim od najuticajnijih vojnih zapovjednika rata, dok je njegov neobičan položaj poslednjeg predsjednika Trećeg rajha označio kraj jedne od najmračnijih epoha u istoriji.
Rani život i pomorska karijera
Karl Donic rođen je 16. septembra 1891. godine u Grinauu, predgrađu Berlina, u porodici inženjera. Njegova strast prema moru dovela ga je do upisa u Carsku mornaricu 1910. godine, gdje je brzo napredovao zahvaljujući disciplini i analitičkom umu.
Tokom Prvog svjetskog rata služio je na podmornicama, što je oblikovalo njegovu buduću karijeru. Nakon što je njegova podmornica potopljena 1918. godine, Donic je proveo nekoliko mjeseci kao ratni zarobljenik, što mu je dalo vremena da razmišlja o budućnosti podmorničkog ratovanja. Nakon rata ostao je u mornarici Vajmarske Republike, uprkos ograničenjima Versajskog ugovora koji su Njemačkoj zabranjivali posjedovanje podmornica. Kada je nacistički režim počeo da obnavlja vojsku, Donic je 1935. godine imenovan za komandanta novoosnovane podmorničke flote.
U galeriji pogledajte fotografije Karla Donica:
On je naslijedio Hitlera: Vladao je svega par dana, a ostao upamćen kao najkompleksnija ličnost Drugog svjetskog rata
Njegova opsesija strategijom i uvjerenje u moć podmornica učinili su ga idealnim kandidatom za taj položaj. Razvio je taktiku poznatu kao "vučji čopor", u kojoj su grupe podmornica koordinisano napadale savezničke konvoje, sa ciljem uništavanja njihovih linija snabdijevanja.
Bitka za Atlantik
Tokom Drugog svjetskog rata, Donic je bio glavni arhitekta njemačke pomorske strategije u Bitki za Atlantik, ključnom sukobu koji je određivao kontrolu nad pomorskim putevima. Njegove podmornice, U-botovi, bile su strah i trepet za savezničke brodove, naročito između 1940. i 1942. godine, kada su potopile stotine trgovačkih i vojnih plovila.
Donicova strategija oslanjala se na preciznu koordinaciju i upotrebu radio-komunikacija, što je omogućavalo podmornicama da djeluju kao smrtonosna mreža.
Njegov uspjeh donio mu je unapređenje u čin velikog admirala 1943. godine, kada je preuzeo komandu nad cjelokupnom njemačkom mornaricom. Međutim, kako je rat odmicao, Saveznici su razvili naprednije tehnologije, uključujući radar i sonar, i uspjeli da dešifruju njemačke Enigma kodove.
Ove inovacije, zajedno sa pojačanom vazdušnom podrškom, preokrenule su odnos snaga. Do 1943. godine gubici U-botova postali su neodrživi i Bitka za Atlantik bila je izgubljena. Ipak, Donic je ostao vjeran svojoj misiji, šaljući podmornice u sve opasnije zadatke.
Poslednji vođa Trećeg rajha
U aprilu 1945. godine, dok je Treći rajh bio na ivici kolapsa, Adolf Hitler imenovao je Donica za svog naslednika u svojoj poslednjoj oporuci. Nakon Hitlerovog samoubistva 30. aprila, Donic je 2. maja 1945. godine preuzeo titulu predsjednika Rajha i vrhovnog komandanta oružanih snaga.
Njegova vlast trajala je svega nekoliko dana, do konačne kapitulacije Njemačke 8. maja. U tom kratkom periodu Donic je pokušao da pregovara sa Saveznicima, nastojeći da spase što više njemačkih vojnika i civila od sovjetskog napredovanja. Njegova vlada, poznata kao Flensburgška vlada, bila je više simbolična nego stvarna, jer su Saveznici već kontrolisali veći dio zemlje.
Donic je naredio predaju njemačkih snaga, ali je istovremeno pokušao da omogući evakuaciju sa istočnih teritorija. Ti napori bili su djelimično uspješni, jer su hiljade izbjeglica spasene preko Baltičkog mora, ali su ostali zasijenjeni haosom poraza.
Nirnberški procesi i posleratni život
Nakon rata, Donic je uhapšen i izveden pred Nirnberški sud. Optužen je za zločine protiv mira i vođenje agresivnog rata, prvenstveno zbog svoje uloge u neograničenom podmorničkom ratovanju, koje je uključivalo napade na civilne brodove.
Njegova odbrana je tvrdila da su takve podmorničke taktike bile standardni deo ratovanja, a saveznički admirali su potvrdili da su i sami koristili slične metode. Donic je osuđen na deset godina zatvora, što je bila jedna od blažih kazni izrečenih u Nirnbergu. Nakon odsluženja kazne u zatvoru Špandau, pušten je na slobodu 1956. godine.
Ostatak života proveo je povučeno, pišući memoare i braneći svoju ulogu u ratu. Umro je 24. decembra 1980. godine u Aumileu, u 89. godini života.
Karl Donic ostaje jedna od najkompleksnijih ličnosti Drugog svjetskog rata. Njegova taktika vučjeg čopora promijenila je pomorsko ratovanje i pokazala kako mala, ali dobro koordinisana flota može ugroziti velike sile. Ipak, njegova lojalnost nacističkom režimu i sporne metode, poput ignorisanja spasavanja preživjelih sa potopljenih brodova, bacaju sjenku na njegove vojne uspjehe.
Donicova kratka uloga kao Hitlerovog naslednika dodatno komplikuje njegovo nasleđe. Iako nije bio ideolog nacizma, njegova spremnost da služi režimu do poslednjeg trenutka učinila ga je simbolom vojne elite koja je omogućila Hitlerovu vlast.
(Index/MONDO)