Kompanija DžetZiro, sa sjedištem u Kaliforniji, postavila je ambiciozan cilj da avion sa kombinovanim dizajnom krila bude u upotrebi već 2030. godine.
Osnovni dizajn komercijalnih aviona nije se mnogo promijenio u poslednjih 60 godina. Moderni avioni poput Boinga 787 i Erbasa A350 imaju isti opšti oblik kao Boing 707 i Daglas DC-8, koji su napravljeni kasnih 1950-ih. To je zato što komercijalna avijacija daje prednost bezbjednosti, favorizujući isprobana i testirana rešenja, i zato što drugi razvoji - na primer, u materijalima i motorima - znače da je tradicionalni dizajn i dalje relevantan.
Međutim, kako industrija očajnički traži načine da smanji emisije ugljenika, suočava se sa nešto težim izazovom od drugih sektora upravo zato što se pokazalo da je od njenih osnovnih tehnologija tako teško odstupiti. Ipak, možda je došlo vrijeme da se isproba nešto novo.
Jedan predlog je potpuno novi oblik aviona, koji izgleda slično dizajnu "letećeg krila" koji koriste vojni avioni kao što je legendarni B-2 bombarder, ali kombinovani dizajn krila ima više zapremine u srednjem dijelu. I Boing i Erbas se bave idejom, kao i DžetZiro sa sjedištem u Kaliforniji, koji je postavio ambiciozan cilj da avion sa kombinovanim dizajnom krila bude u upotrebi već 2030. godine.
"Veoma čvrsto mislimo o nultoj emisiji u velikim mlaznjacima, a avion sa krilima integrisanim sa trupom može da isporuči 50% manje sagorevanja goriva i emisija", kaže Tom O'Liri, suosnivač i izvršni direktor DžetZiro. "To je zapanjujući korak naprijed u poređenju sa onim na šta je industrija navikla."
Pod pritiskom
Ovaj koncept je daleko od novog, a najraniji pokušaji izgradnje aviona sa ovim dizajnom datiraju iz kasnih 1920-ih u Nemačkoj. Američki konstruktor aviona i industrijalac Džek Nortrop kreirao je dizajn na mlazni pogon 1947. godine, koji je inspirisao B-2 1990-ih.
Kombinovani dizajn krila omogućava cijelom avionu da generiše podizanje, minimizirajući otpor. NASA kaže da ovaj oblik "pomaže u povećanju uštede goriva i stvara veće površine za teret (tovar ili putnike) u središnjem dijelu tela aviona". Agencija ga je testirala kroz jedan od svojih eksperimentalnih aviona, X-48.
Tokom više od 120 probnih letova između 2007. i 2012. godine, dva X-48 bez posade, koja je daljinski upravljano, pokazala su održivost koncepta. "Avion ovog tipa imao bi raspon krila nešto veći od Boinga 747 i mogao bi da leti sa postojećih aerodromskih terminala", kaže agencija, dodajući da bi avion takođe "bio lakši, generisao bi manje buke i emisija štetnih gasova i upravljanje njim bi koštalo manje nego jednako napredan konvencionalni transportni avion".