U Crnoj Gori je na kraju prošle godine sa HIV-om živjela 201 osoba, i to 178 muškaraca i 23 žene, saopštili su iz Instituta za javno zdravlje (IJZ).
Iz IJZ su, povodom Svjetskog dana borbe protiv HIV/AIDS-a, kazali su u Crnoj Gori od 1989. godine, kada je registrovan prvi slučaj oboljenja, do kraja prošle godine, registrovane 254 osobe inficirane tim virusom.
„Od tog broja je 49 odsto u momentu postavljanja dijagnoze bilo u simptomatskoj AIDS fazi bolesti. U istom periodu 53 osobe su umrle od AIDS-a”, rekli su iz IJZ agenciji MINA.
Prema podacima iz Registra, na kraju prošle godine u Crnoj Gori je sa HIV-om živjela 201 osoba, i to 178 muškaraca i 23 žene, odnosno prevalencija te infekcije u Crnoj Gori je 0,03 odsto.
„Na kraju prošle godine u Crnoj Gori je na antiretrovirusnoj terapiji (ART) bilo 140 osoba. Broj virusnih kopija manji od hiljadu u ml krvi je dostignut kod 91 odsto osoba koje su na ART-u“, naveli su iz Instituta.
Oni su saopštili da je najveći broj HIV/AIDS slučajeva registrovan u primorskoj regiji, 39 odsto i u Podgorici, 43 odsto.
Kako su kazali iz IJZ, značajno je veći broj inficiranih muškog pola, a najveći broj HIV infekcija dijagnostikuje se u uzrastu od 20 do 39 godine.
Iz te zdravstvene ustanove su rekli da trend prosječne starosne distribucije prilikom otkrivanja HIV infekcije pokazuje da postoji blagi porast, ali se i dalje održava između 30 i 35 godina starosti.
„Najčešći put prenosa infekcije, 88 odsto slučajeva, je preko nezaštićenog seksualnog odnosa, pri čemu muškarci koji imaju seksualne odnose sa muškarcima čine 56 odsto inficiranih“, objasnili su iz Instituta.
Kako su kazali, putem krvi inficiralo se tri odsto registrovanih osoba sa HIV-om, od čega je u jedan odsto slučajeva došlo do zaražavanja inficiranom krvlju ili njenim derivatima u medicinskim ustanovama, a u dva odsto usljed korišćenja droga injektiranjem.
Iz IJZ su naveli da je vertikalna transmisija HIV-a registrovana kod četvoro djece.
Iz te zdravstvene ustanove su objasnili da je terapijski protokol koji se koristi u Crnoj Gori u skladu sa preporukama koje izdaje „European AIDS Clinical Society“ (EACS) i u državi su dostupne pojedine fiksne kombinacije antiretrovirusnih lijekova.
„U skladu sa preporukama, krajem 2015. godine započela je treat all praksa, koja podrazumijeva da broj CD4 limfocita više ne predstavlja kriterijum za uvođenje terapije, već se liječenje preporučuje svim HIV inficiranim osobama“, kazali su iz Instituta.
Na pitanje da li je u Crnoj Gori dovoljno razvijena svijest o značaju testiranja i kakav je njegov nivo, iz Instituta su rekli da je stopa testiranja prošle godine iznosila devet na hiljadu stanovnika.
„Obim testiranja na HIV, osim kod dobrovoljnih davalaca krvi, je nizak. Testiranje u Crnoj Gori je značajno unaprjeđeno otvaranjem Savjetovališta za povjerljivo savjetovanje i testiranje (DPST)“, rekli su iz Instituta.
Oni su podsjetili da je prvo Savjetovalište počelo sa radom 2005. godine u Podgorici, u okviru IJZCG, a kasnije je otvoreno još sedam u domovima zdravlja u Baru, Kotoru, Herceg Novom, Nikšiću, Bijelom Polju, Beranama i Pljevljima.
Tokom godina, kako su naveli iz IJZ, značajno je porastao broj savjetovanih i testiranih u tim centrima.
„Posmatrajući testiranje na HIV kod osoba iz grupa ljudi više izloženih tom virusu može se zaključiti da je ono nedovoljno i predstavlja prepreku sagledavanja realne stope HIV seroprevalencije u tim grupama, a samim tim i u opštoj populaciji“, kazali su iz IJZ.
Oni su podsjetili da je Crna Gora uvela program za HIV/AIDS 1985. godine, kao dio programa bivše Republike Jugoslavije, i od tada se sprovode multisektorske preventivne aktivnosti u skladu sa smjernicama međunarodnih zdravstvenih autoriteta.
Na pitanje da li je HIV u Crnoj Gori i dalje tabu tema, iz Instituta su kazali da su
ogromni napori uloženi kako bi se nivo stigmatizacije smanjio, ali da je taj proces dugotrajan i zahtjeva angažovanje cjelokupnog društva.
Prema njihovim riječima, mediji imaju značajnu ulogu u informisanju javnosti.
"Znanje nije samo način borbe protiv bolesti i sredstvo zaštite, ono je i brana strahu i predrasudama prema oboljelima. Informisanost je neophodna da bi čovjek mogao da zauzme racionalan odnos prema bolesti i prema oboljelima", zakjučili su iz IJZ.