Velika Britanija nastojaće da ostane angažovana na Zapadnom Balkanu, uprkos izazovima Bregzita, kazao je profesor savremene istorije Jugoistočne Evrope na britanskom Univerzitetu De Montfort, Kenet Morison.
Morison, koji je bio specijalni savjetnik u Odboru za međunarodne odnose Doma lordova, ocijenio je da bregzit može da oslabi poziciju Velike Britanije kao efikasnog činioca u regionu.
“Uprkos svim izazovima bregzita, Velika Britanija će nastojati da ostane angažovana na Zapadnom Balkanu, u najmanju ruku onoliko koliko je bila tokom proteklih par decenija. Moje mišljenje, koje nijesu dijelili svi članovi Odbora, bilo je da bi on gotovo sigurno potkopao britansku poziciju efikasnog činioca u region”, rekao je Morison.
On je u intervjuu za Radio Slobodna Evropa naveo da pozicija "napuštamo Evropsku uniju (EU), ali ne napuštamo Evropu" može zvučati paradoksalno i da će Britanija nastaviti da ohrabruje priključenje Uniji iz koje izlazi.
Morison smatra da će uticaj Velike Britanije biti umanjen u “post-bregzit” eri.
“Jednostavno rečeno, Velika Britanija će imati mnogo manje uticaja na priključenje Zapadnog Balkana u EU jer prosto nećemo imati mjesto za stolom gdje se odlučuje”, objasnio je Morison.
Prema njegovim riječima, ništa nije sigurno izuzev činjenice da Velikoj Britaniji predstoji težak period i zbog toga je nemoguće predvidjeti kako će se politika Velike Britanije prema Zapadnom Balkanu razvijati.
Na pitanje kakve bi mogle biti posljedice za težnje Zapadnog Balkana ka članstvu u EU ukoliko desničarske partije ojačaju na izborima za Evropski parlament, Morison je naveo da apetit za proširenjem EU nije kao prije deceniju.
“Iako i sama suočena sa problemima, EU sarađuje sa zemljama regiona kako bi unaprijedila njihove izglede za članstvo. Taj pristupni proces, u raznim fazama, nije svemoguć i domaći političari treba da odrade svoj dio posla”, kazao je Morison.
EU se, kako je dodao, mora nositi sa brojnim unutrašnjim problemima, uključujući bregzit i populističke vlade u Italiji i Mađarskoj.
Na pitanje hoće li prevencija ruskog uticaja ostati jedna od glavnih sfera interesa Velike Britanije na Zapadnom Balkanu, Morison je kazao da ne može govoriti u ime britanske vlade, ali da to očekuje.
On je, na pitanje da li je moguće u tom kontekstu posmatrati značajnu pomoć Velike Britanije u otkrivanju veze između ruskih agenata i događaja u Podgorici 2016. godine, rekao da je Vlada Velike Britanije kontinuirano zabrinututa zbog onog što procjenjuju kao pokušaje Rusije da destabilizuje Balkan.
“Naravno, interes Rusije je da zemlje Zapadnog Balkana koje još nijesu članice NATO ostanu vojno neutralne. Dok Rusija vidi širenje NATO-a kao prijetnju, Vlada Velike Britanije smatra ruske pokušaje zaustavljanja tog procesa kao prijetnju regionalnoj stabilnosti”, naveo je Morison.
Prema njegovim riječima, Rusija ne nudi opipljive ekonomske, političke ili bezbjednosne alternative članstvu u EU i NATO-u, pa njena uloga može biti samo uloga onog koji opstruira.
„Nema sumnje da će Velika Britanija ostati oprezna u odnosu prema ruskom angažmanu na Zapadni Balkan i nastaviće da bilateralno podržava zemlje u regionu kako bi smanjila potencijalne pokušaje Rusije da destabilizuje region“, poručio je Morison.
Komentarišući političke odnose Srbije i Crne Gore, Morison je kazao da su oni teški, da je to regionalni problem i da ne smatra da tu postoji ruski uticaj.
Govoreći o odnosima Kosova i Srbije, Morison je poručio da je njihov dijalog presudan za regionalnu bezbjednost i da mora da bude nastavljen.