U najnovijem izvještaju Fridom hausa Crna Gora okvalifikovana kao “polukonsolidovana demokratija” sa lošim ocjenama u oblastima sprečavanja korupcije odnosno nezavisnim medijima.
Prema izvještaju američke NVO naslovljenom „Nacije u tranziciji”, loše oblasti u Crnoj Gori su i demokratija na lokalnim nivou i stanje civilnog društva. U skupini država koje se tretiraju kao „polukonsolidovane demokratije”, pored Crne Gore, nalaze se i Srbija, Hrvatska, Rumunija i Bugarska. Taj izvještaj je dio serije analiza o aktuelnim procesima u Crnoj Gori koje sprovodi američka nevladina organizicija Fridom haus, piše Dan.
Kada je u pitanju demokratski skor,
Ukupna ocjena za Crnu Goru u “demokratskom skoru”, u izvještaju Fridom Hausa je 3,86. Ovo stanje ocijenjeno je na osnovu skale od jedan do sedam, gdje jedinica predstavlja razvijen demokratski sistem, a sedmica nedemokratski režim. Srbija je ocijenjena za nijansu bolje od Crne Gore (3,64), dok Makedonija (4), Bosna i Hercegovina (4,43), i Kosovo (5,14) imaju slabije ocjene.
Izborni proces u Crnoj Gori je na skali od jedan do sedam dobio ocjenu 3,5. Ta kategorija podrazumijeva praćenje kvaliteta državnih izbora i izbora izvršne i zakonodavne vlasti, ukupnog izbornog procesa, razvoja višestranačkog sistema i učešća građana u političkom procesu, prenosi Dan..
U kategoriji pravnih okvira i nezavisnosti sudstva, Crna Gora je dobila ocjenu četiri. Tu se mjeri kvalitet ustavnih reformi, zaštite ljudskih prava, reforme krivičnog zakonodavstva, nezavisnosti pravosuđa, statusa prava nacionalnih manjina, garancije jednakosti pred zakonom, tretmana osumnjičenih i zatvorenika i usklađenost sa odlukama inostranih sudova.
Crna Gora je najgore ocijenjena u oblasti sprečavanja korupcije, gdje je dobila ocjenu pet. U pitanju je kategorija u kojoj se analiziraju pitanja javne percepcije korupcije, poslovnih interesa vodećih kreatora politike, zakonodavstva o objavljivanju finansija javnih funkcionera i o sprečavanju konflikta interesa, kao i efikasnosti antikorupcijskih inicijativa. Fridom haus je dao lošu ocjenu Crnoj Gori i za demokratsko upravljanje na državnom nivou. U toj kategoriji se razmatraju demokratski karakter i stabilnost vladajućeg sistema, nezavisnost, efikasnost i odgovornost zakonodavne i izvršne vlasti i demokratski nadzor nad vojnim i bezbjednosnim službama.
Lošu ocjenu Crna Gora je dobilai kada je riječ o nezavisnim medijima - 4,25. Ocjenjivano je trenutno stanje slobode štampe, uključujući i zakonodavstvo o kleveti, maltretiranje novinara i uređivačka nezavisnost, pojavu finansijski održive privatne štampe i pristup internetu za građane.
Fridom haus je ocjenjivao Crnu Goru i po pitanju uticaja nevladinih organizacija, gdje je data ocjena 2,75, što ukazuje na jak nevladin sektor. Američka organizacija ocjenjivala je rast broja nevladinih organizacija, njihove organizacione sposobnosti i finansijsku održivost, kao i pravno i političko okruženje u kome one funkcionišu, te razvoj slobodnih sindikata i učešće zainteresovanih grupa u procesu kreiranja politike.
Dan odsjeća da je Fridom haus nedavno kritikovaocrnogorskog premijera Mila Đukanovića zbog učestalih napada na novinare. Ukazali su da Đukanovićeva vlada nije uspjela da garantuje novinarima da rade slobodno i bez straha od napada, što je bila njena osnovna demokratska dužnost.
Kada je u pitanju sistem vlasti na lokalnom nivou, Fridom haus je Crnoj Gori dao ocjenu 3,25. U toj kategoriji mjere se kvalitet decentralizacije vlasti, odgovornost, kvalitet lokalnih izbora, kapacitet lokalne samouprave i transparentnost i odgovornost lokalnih vlasti.
U analizi se navodi da, iako su zabilježeni pozitivni pomaci, poput ulaska Hrvatske u EU, ili uspješnog dijaloga Srbije i Kosova, nefunkcionalne vlade konstantno obaraju demokratski rejting regiona zapadnog Balkana.