Vlada je danas usvojila mjeru za jednokratno novčano davanje od hiljadu eura za djecu koja se ove godine rode u crnogorskim opštinama koje su 2020. godine imale negativan prirodni priraštaj, a po 500 eura u ostalim opštinama.
Iz Ministarstva ekonomskog razvoja, na čiji predlog je usvojena odluka, kazali su da je negativni prirodni priraštaj zabilježen u 17 opština, a pozitivni u sedam.
Iz tog Vladinog resora istakli su da je u pitanju dugoročna mjera i da će biti zaustavljeno širenje bijele kuge i opasnosti po demografski opstanak.
Iz Ministarstva su dodali da je, na osnovu detaljno urađenih analiza i temeljnih aktivnosti, Vlada u prethodnom periodu usvojila niz aktivnih mjera.
„Koje imaju za cilj povećanje optimizma u pogledu budućnosti, poboljšanja životnog standarda i obezbijeđivanje uslova za dostojanstveniji život i rad, kao dobrih temelja za sigurnost i povjerenje u crnogorski ekonomsko-socijalni sistem“, dodaje se u saopštenju.
Oni su naveli da su kroz program Evropa sad, uvođenje dječjih dodataka i besplatnih udžbenika, kao već implementiranih mjera čiji rezultati primjene bilježe enormne pozitivne efekte i reakcije građana, predložili dodatne stimulativne mjere radi poboljšanja demografskog razvoja Crne Gore.
„Mjere i zakonska rješenja na kojima MER intenzivno radi dovešće do pozitivnog efekta na demografska kretanja, posebno povećanje nataliteta i dodatno će ohrabriti mlade ljude odnosno roditelje da ostanu u Crnu Goru i razmišljaju o formiranju porodice“, navodi se u saopštenju.
Kako se navodi, pored mjere za jednokratno novčano davanje za novorođenče kojom se ne umanjuje značaj i potreba za radom i zaposlenjem, i kao takva ima za cilj da bude komplementarna dječjem dodatku, novim zakonima na kojima Ministarstvo u saradnji sa socijalnim partnerima aktivno radi, dodatno će se regulisati tržište rada.
Iz Ministarstva su pojasnili da će se tržište rada dodatno regulisati kroz uspostavljanje balansa između poslovnog i privatnog života zaposlenih muškaraca i žena.
„Kao i ponovno uključivanje na posao nakon porodiljskog, odnosno roditeljskog odsustva i omogućiti ravnopravan položaj muškaraca i žena kada je pitanju briga o zavisnim članovima porodice“, dodaje se u saopštenju.
Oni su naveli da je kreiran i ambijent u kojem će, posredstvom programa Garancije za mlade biti podržan neometan prelazak mladih iz svijeta obrazovanja ili iz nezaposlenosti, u svijet rada.
„Glavni princip programa je da svaka mlada osoba u roku od četiri mjeseca nakon što napusti obrazovanje ili osposobljavanje ili postane nezaposlena, dobije kvalitetnu ponudu za posao, pripravništo, dalje usavršavanje ili nastavak obrazovanja“, navodi se u saopštenju.
Iz Ministarstva su istakli da se Crna Gora duži niz godina suočava sa složenim demografskim izazovima i da se posljednjih godina bilježi opadajući trend u stopi nataliteta i rastući u stopi mortaliteta.
Navodi se da je stopa nataliteta u prethodnim godinama pratila ekonomsku aktivnost, sve do 2016. godine kada je počela da opada u kontinuitetu, uprkos ekonomskom rastu koji je bio prisutan.
“Istovremeno, stopa mortaliteta bilježi vidan trend rasta od 2010. godine, a Kovid kriza dodatno je ubrzala proces i po prvi put u novijoj istoriji, Crna Gora 2020. godine, po prvi put imala je veću stopu mortaliteta u odnosu na stopu nataliteta“, kaže se u saopštenju.
Kako su kazali, uz takve stope nataliteta i mortaliteta u prethodnim godinama, negativni prirodni priraštaj je bio neminovnost.
“Demografske distorzije u Crnoj Gori, nažalost, događaju se uprkos rastu BDP-a. Dakle, statistički rast ekonomije nije doveo do kvalitativnog rasta pratećih demografskih pokazatelja vjerovatno u nedostatku dovoljno inkluzivnog ekonomskog modela koji je postojao u zemlji“, naveli su iz Ministarstva.
Iz Ministarstva su kazali da je jedan od glavnih razloga demografske situacije u Crnoj Gori spoljašnje i unutrašnje migracije, posebno mladih ljudi.
Navodi se da je veliki broj građana već emigrirao, a da je zabilježen i ozbiljan odliv ljudi iz opština na sjeveru Crne Gore od 2011. do 2020. godine, a povećan broj stanovnika u Podgorici i primorskim opštinama.
Ističe se da je starenje populacije još jedan razlog takve demografske situacije.
„Crnogorsko društvo stari, starosna struktura našeg stanovništva se mijenja. Broj mladih u Crnoj Gori se smanjuje. U 2020. broj mlađih od 19 godina smanjio se za 13 odsto, a broj starih od 65. povećao za 26 odsto, i to za period od 14 godina“, navodi se u saopštenju.
Dakle, kako su kazali, Crna Gora će 2030. godine imati veći broj stanovnika koji imaju više od 65 godina, u odnosu na broj stanovnika mlađih od 19.
Iz Ministarstva su istakli da je razlog i loš ekonomski i socijalni ambijent u društvu.
U saopštenju se dodaje da je stopa rizika od siromaštva u Crnoj Gori visoka i da je 2019. godine iznosila 24,5 odsto, dok je je nivou Evropske unije (EU) iznosila 16,6 odsto.
„Kada se posmatra stopa rizika od siromaštva ili socijalne isključenosti u 2020. godini, prema podacima Eurostat-a, ona iznosi čak 30.8 odsto, dok je na nivou EU 22 odsto. Na ovo je dodatno uticala kriza izazvana pandemijom Covid-19“, kaže se u saopštenju.
Iz Ministarstva su dodali da je nejednakost dohotka, kao još jedan od razloga, u Crnoj Gori prilično izražena.
Oni su naveli da jedan odsto najbogatijih građana Crne Gore od 2015. godine ima veće bogatstvo od 40 odsto najsiromašnijih građana.
„Udio dohotka najbogatijih u ukupnom dohotku je u kontinuitetu rastao, dok je udio dohotka najsiromašnijih opadao, kao rezultat neinkluzivnog ekonomskog modela“, navodi se u saopštenju.
Kao još jedan razlog takve demografske situacije ističe se nepovoljan društveni ambijent.
„Sveukupan nepovoljni društveni ambijent (korupcija i kriminal, nepotizam,nepovjerenje u institucije, izostanak vladavine prava...) podstiču mlade i obrazovane osobe da napuštaju zemlju, pa se benefiti prethodnog školovanja u zemlji realizuju u inostranstvu, a zemlja gubi najproduktivnije stanovništvo i najvrijedniji resurs“, dodaje se u saopštenju.