Zapadni mediji ocjenjuju danas da će pobjeda ljevičarske partije Siriza u Grčkoj uzdrmati Evropu, a od zvaničnika je prvi reagovao britanski premijer Dejvid Kameron.
Američki "Vol strit džurnal" ocjenjuje da pobjeda krajnje ljevičarske partije na izborima u Grčkoj donosi nov sukob u Evropi.
List smatra da je Siriza Aleksisa Ciprasa profitirala na ogromnom nezadovoljstvu građana politikom štednje.
Njena pobjeda, kako list ocjenjuje, može se smatrati "narodnom pobunom" protiv "gorske ekonomske pilule" koju su Grci morali da popiju prije pet godina, a "koju su prepisale druge evropske zemlje".
"Pobjeda Sirize označava zapanjujuću pometnju u evopskom političkom poretku. Pobjeda ohrabruje i druge radikalne partije, poput desničarskog Nacionalnog fronta u Francuskoj i novoformiranog španskog ljevičarskog Podemosa, a Grčku dovodi u sukob sa Njemačkom i drugim spasiocima iz evrozone", zaključuje "Vol strit džurnal".
Britanski "Gardijan" navodi da istorijska pobjeda Sirize "stavlja Grčku u koliziju sa Evropom". "Evropska politika je upala u novu eru nestalnosti i promijena posle istorijske pobjede Sirize koja je obećala da će okončati godine štednje", navodi list.
"Gardijan" takođe ocjenjuje da su grčki glasači, posle više od pet godina štednje i postavljanja pitanja o opstanku evra, odbacili politiku smanjivanja troškova i povećanja poreza koje je nametnula Evropa, a koje su zemlju doveli do nemaštine.
List navodi i ekonomske posledice pobjede grčke radikalne partije na svjetska finansijska tržišta.
Evro je rano jutros na azijskim berzama dostigao najniži nivo u poslednjih 11 godina, a "Gardijan" upozorava da će valuta biti pod dodatnim pritiskom kad počnu sa radom i evropska tržišta.
Prema "Gardijanu", glavno pitanje biće da li nova vlada u Atini i međunarodni kreditori mogu da nađu zajednički interes za postizanje dogovora koji će zadovoljiti i Grke i ostatak evrozone, posebno Njemačku, a da pritom ne izazove efekat domina širom zone evra ako i druge zemlje potraže slična rješenja.
Takav ishod najviše će zavisiti od Njemačke, koja se i dalje pretvara da evrozona može da uspije jedino ako nastavi s fiskalnom ispravnošću, koja je zapravo i izazvala politički potres u Grčkoj, ocjenjuje "Gardijan".
Za njemačku kancelarku Angelu Merkel to neće biti nimalo lako, ali ako u Grčkoj i ostatku evrozone ne dođe do porasta potrošnje, cijela Evropa mogla bi da se suoči sa ovakvim ili još gorim izazovima, upozorava list.
BBC ocjenjuje da će izborni rezultat u Grčkoj poslati "talase potresa u cijeloj Evropi".
"Većina birača u Grčkoj je u potpunosti odbacila politiku obračuna sa krizom koju su osmislili Brisel i Njemačka", navodi britanski javni servis.
BBC navodi da će pobjeda Sirize verovatno biti među glavnim temama današnjeg sastanka ministara finansija 19 zemalja evrozone.
Britanska TV mreža citira riječi lidera Sirize Ciprasa koji je sinoć svojim pristalicama u Atini poručio da će "okončati poniženje i bol" koji su trpjeli pet godina.
I BBC upozorava na efekte koje će pobjeda Siriza imati na svjetska tržišta i, kao i "Gardijan", navodi da je evro dostigao najniži nivo u odnosu na američki dolar u poslednjih više od 11 i po godina.
I zapadne agencije ukazuju na to da je pobjeda Sirize zabrinula međunarodne kreditore pošto bi mogla da označi preokret u Evropi, gdje populističke partije i u nekim drugim zemljama najavljuju kampanje protiv mjera štednje, kao i da dovede u pitanje opstanak Grčke u zoni evra.
Rojters navodi da će Cipras biti prvi premijer neke članice evrozone koji se otvoreno protivi uslovima koje su EU i MMF nametnuli tokom ekonomske krize.
"Njegova očekivana pobjeda povećava izglede i za skori ulazak u klinč s vladom njemačke kancelarke Angele Merkel, a mogla bi da dovede u pitanje i distribuciju naredne tranše više od sedam milijardi evra međunarodne pomoći Grčkoj", ocjenjuje britanska agencija.
Asošijeted pres ocjenjuje da bi pobjeda Sirize mogla da izazove potrese na globalnim tržištima i dovede u pitanje ostanak Grčke u zoni evra.
Cipras je, kako podsjeća američka agencija, obećao pregovore o uslovima pomoći Grčkoj i najavio da će tražiti otpis velikog dijela duga od 240 milijardi evra.
Ukoliko nova vlada u Atini ne nađe rješenje u dogovoru s kreditorima, Grčka bi mogla da se suoči s bankrotom, ocjenjuje AP.
Agencija Frans pres upozorava da pobjeda Sirize utire put i drugim partijama širom Evrope koje se protive mjerama štednje, poput španskog Podemosa.
Prvi od evropskih zvaničnika koji je reagovao na pobjedu Sirize je britanski premijer Dejvid Kameron.
On je upozorio sinoć da će rezultat parlamentarnih izbora u Grčkoj proširiti ekonomsku nesigurnost po cijeloj Evropi i dodao da to znači da Velika Britanija mora da se drži njegovog plana sopstvene ekonomije.
"Grčki izbori pojačaće ekonomsku nesigurnost širom Evrope. Zato Velika Britanija mora da se drži svog plana i tu bezbjednost osigura kod kuće", napisao je Kameron na svom zvaničnom nalogu na Tviteru.