Deficit budžeta je u prvom kvartalu ove godine iznosio 103,5 miliona EUR ili 2,2 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP), što je 93,4 miliona manje u odnosu na planirani, pokazuju podaci Ministarstva finansija i socijalnog staranja.
Iz Ministarstva su kazali da je kretanje fiskalnih parametara i u prvom kvartalu bilo pod direktnim uticajem mjera koje se sprovode u cilju zaštite javnog zdravlja, a koje neminovno utiču na ograničavanje ekonomskih tokova.
„Prihodi budžeta u periodu od januara do kraja marta iznosili su 348,4 miliona EUR ili 7,5 odsto procijenjenog BDP-a, što je 15,9 miliona više u odnosu na planirane, prvenstveno usljed veće naplate po osnovu poreza na dobit pravnih lica“, navodi se u izvještaju Ministarstva o izvršenju budžeta za prva tri mjeseca.
U poređenju sa prvim kvartalom prošle godine, koji je karakterisao snažan rast ekonomske aktivnosti kao nastavak pozitivnih kretanja makroekonomskih indikatora u 2019, prihodi su manji 27 miliona EUR, usljed smanjene ekonomske aktivnosti.
Iz Ministarstva su dodali da je najveće negativno odstupanje u odnosu na prvi prošlogodišnji kvartal zabilježeno kod poreza na dodatu vrijednost (PDV) i akciza, u iznosu od 18,3 miliona odnosno 6,7 miliona, kao rezultat smanjenog ostvarenog prometa.
„U odnosu na plan, naplata prihoda po osnovu PDV-a i akciza je veća 1,4 miliona odnosno 2,9 miliona“, precizirali su iz Ministarstva.
Najveći rast u odnosu na plan i prošlu godinu zabilježen je kod prihoda od poreza na dobit u iznosu od 12,2 miliona EUR ili 65,5 odsto, odnosno 6,6 miliona ili 27,1 odsto.
„Ostvarena naplata po tom osnovu predstavlja indikator visokog stepena poreske discipline, čak i u uslovima pandemije kada je ograničena privredna aktivnost“, objasnili su iz Ministarstva.
U prvom kvartalu kod kategorije naknada nastavlja da se bilježi rast i to 33,1 odsto u odnosu na isti prošlogodišnji period i 23,3 odsto u odnosu na plan, usljed naplate koja se ostvaruje po osnovu implementacije Programa ekonomskog državljanstva.
Iz Ministarstva su podsjetili da se, s obzirom na to da Zakon o budžetu za ovu godinu nije donijet do 31. decembra, pristupilo privremenom finansiranju, po kojem se potrošačkim jedinicama mjesečno odobravaju sredstva do iznosa jedne dvanaestine stvarnih izdataka u prethodnoj fiskalnoj godini.
Izdaci budžeta su u prvom kvartalu iznosili 451,9 miliona EUR ili 9,7 odsto procijenjenog BDP-a.
U odnosu na plan i isti prošlogodišnji period manji su 77,5 miliona odnosno 700 hiljada EUR.
„Zabilježeno odstupanje izdataka posljedica je toga što se prilikom utvrđivanja plana pošlo od pretpostavke stvaranja neophodne fiskalne rezerve za potrebe finansiranja mjera i aktivnosti u uslovima neizvjesnosti u periodu pandemije“, saopštili su iz Ministarstva.
U strukturi budžetskih izdataka, tekući s ostvareni na nivou od 189,1 milion i manji su 28,6 miliona u odnosu na planirane.
Nižu realizaciju u odnosu na plan opredjeljuje niže ostvarenje gotovo svih kategorija tekućih izdataka, a prvenstveno rashoda za usluge u iznosu od 14 miliona.
U odnosu na prvi kvartal prošle godine, tekući izdaci su manji 12 miliona EUR.
„Kapitalni izdaci realizovani su u iznosu od 27,1 milion EUR, što je manje 17 miliona od planiranih, dok su u odnosu na realizaciju u istom prošlogodišnjem periodu veći za milion EUR“, precizira se u izvještaju.
Najznačajnije odstupanje u odnosu na prvi kvartal prošle godine zabilježeno je kod kategorije rezerve u iznosu od 30 miliona EUR, prvenstveno usljed izdvajanja sredstava za osnivački kapital nove nacionalne avio-kompanije To Montenegro, ali i nastavka sprovođenja pomoći privredi i građanima kroz pakete mjera podrške, pri čemu se najveći dio odnosi na subvencije zarada zaposlenih.
„Takođe, rast u odnosu na uporedni period bilježi i kategorija bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca u iznosu od 10,9 miliona EUR, prevashodno usljed povećanja fonda bruto zarada u sektorima zdravstva i prosvjete“, dodali su iz Ministarstva.
Kategorija transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru bilježi nižu realizaciju u odnosu na prvi kartal prošle godine od 22,2 miliona EUR, prevashodno usljed nižeg izdvajanja u dijelu transfera instutucijama.