Vlada bi trebalo da smanji rashode za plate u javnom sektoru, kao udio u bruto domaćem proizvodu (BDP), punim sprovođenjem plana za optimizaciju javne uprave, uključujući i sistem centralizovanog obračuna plata.
To je zaključeno na sastanku ministra finansija zemalja Evropske unije (EU) u Briselu sa kolegama iz zapadnog Balkana i Turske, u okviru godišnjeg ekonomskog i finansijskog dijaloga sa Unijom.
Kako je saopšteno iz EU Info centra, na sastanku su ministri usaglasili zajedničke zaključke u kojima se navode ključni ekonomski izazovi za zapadni Balkan i Tursku i smjernice koje se odnose na najprioritetnije socio-ekonomske reforme u region.
Crna Gora je Evropskoj Komisiji (EK) dostavila Program Ekonomskih Reformi (PER 2019-2021) 31. januara ove godine.
Kako se navodi, preporuke iz zaključaka Ekonomskog i finansijskog dijaloga iz maja prošle godine su u ograničenoj mjeri sprovedene tokom prošle godine.
Reformske mjere dogovorene sa predstavnicima Crne Gore na sastanku u Briselu uključuju smanjenje javnog duga i potrošnje na plate i poboljšanje budžetskog upravljanja.
“Vlada se poziva da smanji rashode za plate u javnom sektoru kao udio u BDP-u punim sprovođenjem plana za optimizaciju javne uprave, uključujući i sistem centralizovanog obračuna plata, i na centralnom i na nivou lokalne samouprave”, kaže se u saopštenju.
Kako se navodi, Crna Gora se na sastanku obavezala da će dodatno smanjiti nekvalitetne kredite, poboljšati regulatorno okruženje za preduzeća i boriti se protiv neformalne ekonomije.
Dodaje se da su se predstavnici crnogorskih vlasti takođe obavezali da će raditi na jačanju aktivnih mjera zapošljavanja i njihove koordinacije sa socijalnim službama.
Učesnici sastanka pozvali su Crnu Goru da iskoristi neplanirane prihode, kao što su oni od privatizacije i koncesije nad aerodromima, kako bi se ubrzalo smanjenje duga opšteg nivoa države.
Ocijenjeno je da bi Crna Gora trebalo da proširi poresku osnovu uvođenjem elektronskog sistema fiskalnih računa.
Učesnici sastanka pozvali su Crnu Goru da pojača fiskalno upravljanje uvođenjem srednjoročnog budžetskog planiranja i programskog budžetiranja.
Prema njihovim preporukama, trebalo bi unaprijediti smanjenje zaostalih obaveza na lokalnom nivou, uključujući i one javnih preduzeća.
“Trebalo bi pripremiti dokument koji će ponuditi mogućnosti za uspostavljanje nezavisnog tijela za fiskalni nadzor i sprovesti konsultacije sa zainteresovanim stranama, uključujući EU”, smatraju učesnici sastanka u Briselu.
Crne Gore, prema preporukama, trebalo bi da jača napore za rješavanje preostalog nivoa nekvalitetnih kredita, uključujući one koji su izvan bankarskog sistema.
Trebalo bi takođe sprovesti i sveobuhvatnu reviziju kvaliteta imovine finansijskog sektora u skladu sa najboljom međunarodnom praksom i objaviti rezultate.
Jedna od preporuka je i da bi Crna Gora trebalo da pažljivo prati pojavu potencijalnih rizika za finansijsku stabilnost u segmentu potrošačkih kredita, primjenom odgovarajućih instrumenata mikro i makrobonitetne politike, ukoliko je potrebno, i razmotri mjere za jačanje resursa koji su na raspolaganju crnogorskom Fondu za zaštitu depozita.
Crna Gora, kako se navodi, treba da unaprijedi regulatorno okruženje pripremom javno dostupnih smjernica o praktičnoj primjeni zakona koji utiču na poslovanje na centralnom i lokalnom nivou i obezbijedi dosljednu primjenu datih smjernica.
Učesnici sastanka pozvali su Crnu Goru da pripremi sveobuhvatnu strategiju koja će obezbijediti pouzdane alate za utvrđivanje referentnih vrijednosti, čime će biti omogućeno kontinuirano ocjenjivanje i smanjenje neformalne ekonomije, uključujući i neprijavljeni rad.
Kako je saopšteno, od vlade se očekuje da usvoji i implementira novi zakonodavni okvir o javnim nabavkama, javno-privatnom partnerstvu i koncesijama.
U narednom periodu Crna Gora bi trebalo da otvori i poveća učešće na tržištu rada, posebno za mlade, žene i niskokvalifikovane radnike, jačanjem aktivnih mjera zapošljavanja, uključujući i bolje obezbjeđivanje mjera usavršavanja i prekvalifikacije.
Jedan od zaključaka sastanka je da država treba da uspostavi pouzdan mehanizam za praćenje i evaluaciju implementacije i rezultata praktičnog učenja u stručnom i visokom obrazovanju.