Na Žabljaku je proslava Dana državnosti Crne Gore počela tradicionalnim polaganjem vijenaca na spomenik palih boraca i žrtava fašizma durmitorskog kraja.
Vijence su položili, između ostalih, predstavnici Udruženja boraca i antifašista, u ime Vlade Crne Gore glavni politički savjetnik premijera Milan Roćen, delegacija Opštine...
Obilježavanje 13. jula održava se u kontinuitetu od Drugog svjetskog rata u kojem je život izgubilo 1.031 učesnika NOR-a i 1.465 civila ovog kraja. Žabljačka opština, iako jedna od najmanjih u državi, dala je 280 prvoboraca i nosilaca partizanske spomenice od kojih je njih 16 proglašeno narodnim herojima.
„Mi danas slavimo Trinaesti jul kao dan borbe i pobjede našeg oružja. To nije samo praznik našeg pokoljenja. Trinaesti jul ostaće praznik budućih pokoljenja i koliko dalje budemo odmicali, značaj i veličina ovog datuma sve će više rasti.“ Ovako je „Pobjeda“ proročanski pisala jula 1945. godine. U ovom kratkom citatu sadržana je esencija tog našeg slobodarskog podviga. Rijetki su događaji čije značenje kroz vrijeme koje se sve više udaljava biva sve upečatljivije, važnije i aktuelnije. Narodi koji imaju velike datume i velika djela, uzimaju ih za vododjelnice, što ih čini besmrtnim“, izjavio je u pozdravnom govoru Milan Roćen.
On je dodao da su to stožerne tačke koje ostaju u nacionalnom i državnom biću, i bivaju težište svekolike njihove istorije.
„Putokaz svevremene vizije koji vodi samo naprijed... Francuzi imaju pad Bastilje; Amerikanci Dan nezavisnosti; Italijani Dan ujedinjenja; Rusi Dan pobjede... Za Crnu Goru to je Trinaesti jul 1941. Prva prava pobuna protiv fašizma u porobljenoj Evropi. Istorijski događaj koji je otvorio novu nadu čovječanstvu usred najveće fašističke prijetnje. O njemu su izvijestili i London i Njujork i Moskva... Trinaesti jul je fascinirao jednog Žan-Pola Sartra, i zadivio Miterana. Najznačajniji događaj u Drugom svjetskom ratu, rekao je taj francuski predsjednik“, dodao je Roćen.
On je poručio da je 13. jula 1941. progovorila Crna Gora koja je nestala na Mojkovcu 1916.
„U Crnoj Gori je Trinaestog jula buknuo sveopšti narodni ustanak. Po tome se razlikuje ustanak u Crnoj Gori od razvitka borbe u ostalim krajevima“,istakao je Roćen i dodao da je crnogorski ustanak presudno uticao da jugoslovensko vojno i političko rukovodstvo promijeni svoju strategiju i da se umjesto izvođenja pojedinačnih diverzantskih akcija pređe na masovan otpor okupatoru širom Jugoslavije. Njegova veličina je i u tome što se za gotovo bilo koje mjesto u Crnoj Gori može reći da baš ono zaslužuje da bude domaćin obilježavanja jednog ovakog jubileja. Kao što se to s punim pravom i poštovanjem može reći za Žabljak, i za Durmitorski kraj“, rekao je Roćen.
On je naglasio da "koliko god se navodilo podataka, ocjena i karakteristika o crnogorskom ustanku, o NOB, o ulozi Crne Gore i njenih građana svih nacionalnosti u toj neponovljivoj istorijskoj epopeji, ne može se pretjerati".
„Istoričari su izračunali da je za desetak dana tog jula 1941. oslobođena teritorija Crne Gore na kojoj je živjelo više od polovine njenih stanovnika; da su dvije italijanske divizije morale biti povučene sa istočnog fronta, radi borbi u Crnoj Gori; da je onesposobljeno oko pet hiljada neprijateljskih vojnika, od kojih je 730 poginulo, 1200 ranjeno, dok su ostali zarobljeni... U isto vrijeme, smrtno su stradala 72 ustanika, a ranjeno 53. Bio je to uvod u višegodišnju borbu crnogorskih i jugoslovenskih antifašista za slobodu Crne Gore i Jugoslavije. U toj borbi stradalo je 10 odsto našeg ukupnog stanovništva“, rekao je Roćen.
Nakon svečanosti ispred Spomenika palih boraca i žrtava fašizma, praznovanje je nastavljeno velikim narodnim saborom u Njegovuđi, u okviru kojeg su održana takmičenja u skoku u dalj iz mjesta, bacanju kamenas ramena kao i tradicionalna konjička trka.
Na Saboru se i ove godine pojavilo više hiljada mještana, turista i gostiju iz svih krajeva Crne Gore pa i regiona.