Nesvakidašnji oblik munje nazvan Crveni vilenjak ima električno pražnjenje crvene ili narandžaste boje.
Ako ste ikada podigli pogled tokom oluje i vidjeli strukturu na nebu koja liči na džinovsku crvenu meduzu ili čudne šiljke, ne bojte se - ne halucinirate ili vidite vanzemaljce. Ovaj svjetlosni fenomen je zapravo oblik munje, odnosno električnog pražnjenja koje često ima crvenkastu ili narandžastu boju – otuda i naziv crveni duh.
Najnovija fotografija ovog neobičnog fenomena snimljena je na nebu iznad čileanske pustinje Atakama u blizini opservatorije La Silla Evropske južne opservatorije (ESO).
Crveni vilenjaci, fenomen u koji se dugo nije vjerovalo
Za razliku od običnih munja, crveni patuljci se javljaju veoma visoko u mezosferi, negde između 50 i 90 km iznad grmljavinskih oblaka, i imaju različite oblike i vrste sjaja. Prvi zapisi o ovoj pojavi pojavili su se 1886. godine, a prvi snimci tek 1989. godine.
Po raznim društvima vjekovima kruže narodne priče o tajanstvenim crvenim svjetlima na nebu, koje su stručnjaci do sada odbacivali kao izmišljene događaje. Čak i kada su ih opisali eminentni piloti ili naučnici, naučna zajednica je do nedavno ignorisala postojanje ovog fenomena, piše Universe Todej.
#WeatherWednesdayAn immense Jellyfish Sprite briefly appeared above a distant thunderstorm on July 2nd, 2020. Sprites are large electrical discharges associated with lightning strikes, and occur high above storms in the mesophere and lower ionosphere. Image credit: S Hummel.pic.twitter.com/RXkgVs1Gbu
— McDonald Observatory (@mcdonaldobs)August 12, 2020
Stav se promenio tek 1989. godine, kada su naučnici sa Univerziteta u Minesoti snimili prve slike crvenih vilenjaka. Rijetka pojava, iako je ova vrsta neobičnog električnog pražnjenja u međuvremenu snimljena hiljadama puta, "uhvatili” su ih i astronauti na Međunarodnoj svemirskoj stanici, crveni vilenjaci su i dalje prilično rijetka nebeska pojava.
Teško ih je uhvatiti kamerom jer obično traju svega nekoliko milisekundi i često se ne primećuju golim okom, već samo specijalnim fotoosetljivim kamerama. Neki crveni vilenjaci imaju oblik meduze i u velikoj meri podsjećaju na čudan vanzemaljski brod. Ostalo uglavnom izgleda kao vertikalni stubovi crvene svjetlosti sa pipcima koji se sužavaju nadole - kao na ovoj novoj ESO fotografiji.
Vidljiv zelenkasti sjaj
Crveni vilenjaci se pojavljuju nisko na horizontu. Pozadina fotografije koju je napravila kamera na ESO-ovom 3,6-metarskom teleskopu u La Silla pokazuje zelenu nijansu sjaja vazduha. Ovaj sjaj se javlja nakon što sunčeva svjetlost izbaci elektrone iz azota i kiseonika u Zemljinoj atmosferi tokom dana, a noću se ovi elektroni rekombinuju sa atomima i molekulima, izazivajući fascinantan sjaj.
Zelenkasti sjaj se može vidjeti samo na veoma tamnom nebu gdje nema svjetlosnog zagađenja, objašnjava ESO.