Nova kineska tehnologija potencijalno omogućava raketama da pogode pokretne mete poput brodova ili čak stealth aviona.
Kina je ostvarila tehnološki iskorak koji bi mogao trajno da promeni prirodu hipersoničnog ratovanja. Prema kineskim vojnim i naučnim izvorima, uspješno je sproveden test nove hipersonične rakete koja može da menja svoj oblik tokom leta, čime je stvoreno oružje gotovo nemoguće za presretanje.
Riječ je o prototipu sa "transformišućim" krilima, razvijenom na Nacionalnom univerzitetu odbrambene tehnologije (NUDT) pod vođstvom profesora Vang Penga. Prema izvještajima, test je sproveden 20. oktobra 2025. godine. Ova letjelica može da leti brzinom većom od 5 Maha (preko 6.000 km/h) i da istovremeno mijenja svoj aerodinamički profil u realnom vremenu.
U praktičnom smislu, to znači da raketa može u letu uvlačiti ili širiti krila u zavisnosti od brzine i manevra, smanjujući otpor i povećavajući preciznost.
Kada su krila uvučena, otpor se minimalizuje i raketa može da dostigne maksimalnu brzinu. Kada su raširena, povećava se uzgon i sposobnost manevrisanja, što omogućava precizne promjene pravca i visine. Na taj način raketa može da izvrši kompleksne manevre pri hipersoničnim brzinama, što je do sada bilo tehnološki gotovo nemoguće.
Naučna osnova i testiranje
Časopis Acta Aeronautica et Astronautica Sinica objavio je da je sistem testiran u okviru takozvanih HIL (hardware-in-the-loop) simulacija. Ovi testovi povezuju realni hardver i senzore sa računarom koji simulira uslove leta, čime se proverava realna sposobnost sistema da reaguje u stvarnom vremenu. To znači da raketa ne postoji samo kao teoretski koncept, već je fizički testirana i funkcionalna.
Novi algoritam upravljanja, razvijen od strane kineskog tima, omogućava ultra-brzu kontrolu i stabilnost leta bez potrebe za superračunarima. Sistem kombinuje "modelovanje višeg reda", preciznu kontrolu performansi i naprednu "kontrolu kliznog režima", sposobnu da se nosi sa vibracijama i nesigurnostima u ekstremnim uslovima.
Strateške i vojne implikacije
Stručnjaci ističu da je ovo dostignuće "sveti gral" hipersonične tehnologije. Do sada su hipersonične letjelice morale da biraju između stabilnosti i brzine, jer promjena oblika pri takvim brzinama stvara ogromna aerodinamička i termalna opterećenja. Temperatura spoljašnjeg sloja letjelice može dostići i 2.000°C, što zahtijeva napredne materijale i brze korekcije leta.
Nova kineska tehnologija potencijalno omogućava raketama da pogode pokretne mete poput brodova ili čak stealth aviona, uključujući američke F-22 i F-35, čije smanjene radarske konture više ne bi bile dovoljna zaštita. Stručnjaci smatraju da bi upravo ta sposobnost realnog manevrisanja pri hipersoničnim brzinama mogla da promeni ravnotežu moći između Kine i Sjedinjenih Država.
Kina već posjeduje hipersonične sisteme poput CJ-1000, za koje tvrdi da mogu precizno pogađati ciljeve na više hiljada kilometara. Nova "transformišuća" tehnologija mogla bi da te sisteme podigne na potpuno novi nivo, pretvarajući ih u oružje sposobno za precizne udare na mobilne mete - uključujući i američke nosače aviona.
Tehnološki izazovi i budućnost
Promjenljivi dizajn krila nosi i velike izazove. Pri brzinama većim od 5 Maha, svaki pokret krila drastično mijenja aerodinamiku i zahtijeva trenutne proračune uzgona, otpora i stabilnosti. Kineski tim tvrdi da je njihov algoritam sposoban da obrađuje te podatke u deliću sekunde i fizički pomera krila bez ikakvog kašnjenja.
Ako se rezultati potvrde i u sledećim fazama testiranja, Kina bi mogla postati prva država koja je uspješno realizovala koncept adaptivne hipersonične letjelice.
Moguće civilne primjene
Ova tehnologija ne mora ostati isključivo vojna. Adaptivna aerodinamika i ekstremne brzine mogle bi da revolucionišu i civilni transport. Na primjer, interkontinentalni letovi koji danas traju 10 do 12 sati mogli bi biti svedeni na svega 1 do 2 sata. Slična tehnologija bi omogućila i hipersonični transport robe, čime bi se globalna logistika dramatično promijenila.
Ukoliko su tvrdnje kineskih istraživača tačne, svijet je upravo svjedok jednog od najvećih iskoraka u istoriji vazduhoplovne tehnologije. Hipersonično vozilo koje mijenja oblik tokom leta ne samo da redefiniše koncepte aerodinamike, već postavlja i novi standard u globalnoj trci za hipersoničnu nadmoć.
Za Peking, to je dokaz da je Kina prešla iz faze "kopiranja" u fazu tehnološkog diktiranja pravila - i da su američki vojni planeri sada ti koji će morati da "sustignu tempo".