Potres je pojava koja se najčešće manifestuje kao pomicanje ili podrhtavanje tla, a ponekad može dovesti i do pucanja Zemljine kore, čime pored tragičnih scenarija može da dođe i do potpune izmjene Zemljine površine.
Tako se prošle sedmice nakon snažnog zemljotresa od 6,4 stepena grčko ostrvo Zakintos pomjerilo za najmanje tri centimetra ka jugozapadu. No, ovaj zemljotres nije jedini koji je potpuno izmijenio Zemljinu površinu. Osim njega, veliki trag na ovu planetu ostavili su zemljotresi u Japanu, Nepalu, Italiji....
Zakintos
Posljednji razorni zemljotres desio se protekle sedmice kod litice Mizitres, gdje se nalaze poznate pećine. Stijene koje su pokrivale zemlju zbog zemljotresa su se pomjerile i stvorile plažicu koja prije nije postojala.
To je zaključeno na osnovu digitalne obrade i analize radarskih snimaka koje je napravio satelit EU i ESA Sentinel-1 servisa "Kopernikus", rekao je Atanasios Ganas, direktor sektora za istraživanje na Institutu za geodinamiku Atinske nacionalne opservatorije. Pomjeranje je pretežno uočeno na horizontalnom nivou, dok vertikalno pomjeranje nije primijećeno.
Ganas je rekao da naučnici trenutno ispituju da li je zemljotres izazvao pomjeranja i u okolnim oblastima. Grčki Zavod za geodinamiku saopštio je da je potres jačine 6,4 stepena, koji je registrovan u 1.54 po lokalnom vremenu, pogodio oblast oko 50 kilometara južno od Zakintosa, nakon čega je uslijedio niz umjerenih naknadnih potresa.
Osjetio se i u drugim dijelovima Grčke, pa čak i u Italiji, Malti, Albaniji i Libiji. Epicentar je registrovan u Jonskom moru, oko 130 kilometara jugozapadno od Patrasa na Peloponezu, svega 14 kilometara ispod morskog dna, saopštio je Američki geološki zavod.
Atina
Pored Zakintosa, Grčku je takođe izmijenio zemljotres jačine 6,8 stepeni po Rihteru 2014. godine, kada se ostrvo Limnos, u Egejskom moru, pomjerilo za pet centimetara. Atinski naučnici su ovo saopštili nakon istraživanja i analize podataka sa GPS stanica. Epicentar zemljotresa je bio ispod morskog dna, između ostrva Samotrakija, Imbros i Limnos. Prema tim analizama, ostrvo Limnos se pomjerilo za pet centimetara u pravcu jugozapada.
Mont Everest
Osim tople Grčke, razorni zemljotres jačine 7,8 stepeni po Rihteru je 2015. godine pomjerio zvanično najviši vrh na svijetu - Mont Everest za cijela tri centimetra jugozapadno. Ovo pomjeranje se desilo nakon snažnog zemljotresa koji je u aprilu te godine pogodio i razorio Nepal.
Prije zemljotresa se Mont Everest u periodu od 10 godina pomjerio 40 centimetara sjeveroistočno. Osim toga, planina je "porasla" za tri centimetra u istom periodu. Zemljotres je izazvao lavinu na Mont Everestu, koja je usmrtila 16 ljudi. Dva zemljotresa, koja su se dogodila 25. aprila i 12. maja 2015. godine, odnijela su živote 8.700 ljudi u Nepalu, uzrokovali su klizišta i uništili pola miliona domova.
Hiljade ljudi su ostale bez skloništa samo nekoliko sedmica prije sezone monsunskih kiša. Drugi zemljotres jačine 7,3 stepena po Rihteru nije pomjerio planinu.
Centralna Italija
Zemljina površina u nekim područjima u Italiji potonula je ili se podigla do 70 centimetara nakon zemljotresa od 6,5 stepeni po Rihteru, koji je 2016. godine pogodio centralnu oblast te zemlje.
Satelitski snimci pokazali su da je zemljotres promijenio krajolik površine veće od 130 kilometara kvadratnih. Najviše pomjeranja tla bilo je u blizini gradića Norcije, koji je samo šest kilometara od epicentra. Nakon zemljotresa registrovano je još oko 1.100 manjih udara, uključujući 19 čija je magnituda bila između četiri i pet stepeni, te 240 magnitude između tri i četiri stepena, objavio je Nacionalni zavod za geofiziku i vulkanologiju. U zemljotresu koji je pogodio centralnu Italiju hiljade ljudi su ostale bez krova nad glavom. Osjetio se u Hrvatskoj, Sloveniji i BiH, a to je bio najsnažniji zemljotres koji je od 1980. pogodio Italiju, jednu od seizmički najaktivnijih zemalja u svijetu.
Japan
Nakon razornog zemljotresa 2011. u Japanu, jačine 8,9 stepeni Rihterove skale, Zemlja se okreće malo brže, dan je postao kraći, a glavno japansko ostrvo Honšu se pomjerilo za 2,4 metra. Ovaj zemljotres je bio jedan od pet najjačih ikad izmjerenih, kad je u petak, 11. marta 2011. godine, napuklo morsko dno na dužini od 400 kilometara sjeverno od japanskog ostrva Honšu. Oslobodila se golema količina energije, koja je ubrzala Zemljinu rotaciju i izazvala najveće pomjeranje kontinenta posljednjih vijekova. Potres je pomjerio osu Zemljine rotacije za oko četiri inča, a na italijanskom Institutu za geofiziku i vulkanologiju precizirano je da je to najveće pomjeranje od 1960. godine kada se desio zemljotres u Čileu. Brzina okretanja Zemlje se povećala, tako da je dan sada kraći za revolucionarnih 1,8 mikrosekundi (milioniti dio sekunde), saopštili su iz NASA laboratorije u Pasadeni.
O zemljotresima
Potresi od pet do 5,9 stepeni umjereni su zemljotresi, oni uzrokuju štetu na slabijim građevinama, a dogodi ih se oko 800 godišnje. Slijede jaki potresi, od šest do 6,9 stepeni, koji mogu izazvati štetu u naseljenim područjima i do 160 kilometara od epicentra. Njih bude oko 120 godišnje. Od sedam do 7,9 stepeni su veliki potresi, koji uzrokuju ozbiljnu štetu na velikim područjima. Takvi se dogode u prosjeku 18 puta godišnje.
Legenda
Tokom istorije u raznim kulturama postojala su razna objašnjenja kako nastaje zemljotres... Afrički stanovnici vjerovali su da je to posljedica kihanja ili češanja velikog diva, na čijoj glavi se nalazi Zemlja. U Mongoliji do njega dolazi ako se žaba koja drži svijet na glavi pomakne. Stari su ga hindusi objašnjavali umorom jednog od osam slonova koji nose svijet, a stanovnici Sibira vjerovali su da do njega dolazi kada se psi prepuni buva koji vuku Zemlju odluče počešati.
Tagovi