Zahvaljujući ovim jedinicama ukrajinska vojska je uspjela da zaustavi ruske trupe i onemogući ih da stignu do prestonice zemlje. Čine je dvije vrste vojnika, a organizovana je po uzoru na slične vojne formacije u SFRJ.
Još 2014. godine ukrajinska vojska se suočila sa problemom nedostatka vojnika koji bi parirali paramilitarnim ruskim snagama u Donjecku koje je podržavala Moskva, objašnjava jutjub kanal specijalizovan za vojnu analitiku Visuel Politik. Kako tvrde u jednom nedavnom videu, već tada se rodila ideja o stvaranju tzv. "druge armije" koja bi bila sastavljena od dobrovoljaca, rezervista i teritorijalne odbrane s kojom bi se popunile "rupe" i gubici u regularnim jednicama. Upravo zahvaljujući ovim trupama, tvrdi se u analizi, ruska armija nije uspjela da načini brži proboj tokom ofanzive, jer kad bi i dobila bitku na frontu, nailazila bi na novu prepreku u pozadini, što je dovodilo do velikih i neočekivanih gubitaka. Druga ukrajinska vojska osposobljena je za gerilsko ratovanje i uspješno se nakon napada na ruska oklopna vozila ili položaje ruskih jedinica sklanjala s lica mjesta, pripremajući se na sigurnom za novi udar.
Prekopirali taktiku Titove JNA
Zanimljivo je da je ukrajinska vlada usvojila zakon po kojem je moglo doći do formiranja ovih jedinica 2022. godine, a oformljene su samo pedesetak dana prije ruske invazije i to pod objedinjenim nazivom Jedinice teritorijalne odbrane, kaže se u analizi, a očigledno je da se radi o prekopiranoj praksi iz socijalističke Jugoslavije, gdje je JNA takođe imala oformljene trupe pod ovim nazivom, koje su kasnije, kad je počeo raspad Jugoslavije, predstavljale jezgro za formiranje separatističkih armija u Sloveniji i Hrvatskoj. Kako je svojevremeno objašnjavano, JNA je računala da će ove jedinice "čuvati leđa" regularnoj vojsci i po potrebi učestvovati u združenim akcijama kako bi se iznenadio neprijatelj. Jasno je da su Ukrajinci iskoristili ovaj koncept i da se pokazao kao efikasan.
Ukrajinska teritorijalna odbrana se sastoji od, kako se tvrdi u analizi, 25 jedinica raspoređenih u različitim oblastima u zemlji. Njima komanduje glavni štab koji je lociran u Kijevu. U analizi se tvrdi da svaka od ovih jedinica ima najmanje po 3.500 boraca, koje su podijeljene na bataljone od po 600 ljudi. Prema računici analitičara, ukrajinska teritorijalna odbrana broji oko 90.000 ljudi pod oružjem, među kojima ima i veliki broj žena.
Uništavali kolone ruskih tenkova
Nakon što su se ove trupe pokazale uspješnim u Donjecku i Lugansku, ukrajinsko vojno rukovodstvo je odlučilo da ih organizuje širom zemlje, što je, tvrdi se u analizi, onemogućili brzi prodor ruskih snaga, odnosno usporilo je rusku ofanzivu. Po njima, ruski vojni vrh je računao da će scenario biti sličan kao 2014. godine, ali Ukrajinci su naučili lekciju i ruskim snagama postavili neku vrstu zamke. Gerilci teritorijalne odbrane napadali su kolone ruskih tenkova, prilazili s leđa ruskim jedinicama i branili napuštene gradove sa svojih tajnih položaja, kaže se u analizi. Zahvaljući njihovoj partizanskoj taktici, regularna ukrajinska vojska je imala dovoljno vremena da se pregrupiše i pripremi za nove frontalne okršaje s nadmoćnijim neprijateljem.
Teritorijalna odbrana je bila zadužena za kontrolu teritorije, obezbjeđivanje logističke i obavještajne podrške regularnim trupama, napade iz zasjede na ruske trupe i sabotažu neprijatelja. Ideja je, tvrde u analizi, da se ove trupe učine mnogo pokretljivijim od regularnih i da otežaju neprijatelju kontrolu nad teritorijom koju je već osvojio.
Dvije vrste vojnika u teritorijalnoj odbrani
Prema analitičarima, teritorijalnu odbranu čine dvije vrste vojnika. Civili koji su prije stupanja u jednicu prošli brzu obuku od par nedelja i profesionalci iz regularnih oružanih snaga koji su ujedno komandanti ovih jedinica. U ovoj drugoj grupi našli su se mnogi veterani rata u Donbasu, koji su se sami javili u ove trupe i postali predvodnici ovih specifičnih trupa. Uglavnom, analitičari smatraju da su ove trupe bile od vitalnog značaja u dosadašnjem toku rata zbog dobrog poznavanja terena, što im je omogućilo da adekvatno organizuju odbranu i iznenade neprijatelja. Takođe, pokazali su se veoma kvalitetnim u organizovanju zasjeda i spriječavanju ruskih infiltratora u redove ukrajinske vojske.