Pored sela Brajići u blizini magistralnog puta Budva – Cetinje, “stražari” i mami poglede putnika jedna od najatraktivnijih tvrđava u Crnoj Gori građenih u 19. vijeku – Kosmač.
Ovo utvrđenje značajno je kao spomenik epohe u kojoj je Crna Gora bila sklupčana između dva moćna carstva – Austrougarskog i Osmanskog. Kosmač se 1850. godine kada je završena gradnja utvrđenja, nalazio na teritoriji Austrogarskog carstva tik uz granicu sa Crnom Gorom što mu i otkriva glavnu namjenu.
Austrijanci su je zidali kao fortifikacioni kompleks koji je služio odbrani graničnog pojasa ali i osmatračnicu.
Čitav kompleks se gradio 10 godina, a koliko je tvrđava bila važna za Austrougarsku svjedoči podatak da ju je 25 godina nakon što je izgrađena obišaocar Franz Josef!
POGLEDAJTE VIDEO:
Ukupna površina utvrđenja, uključujući i dva sprata, podrum i prostrano dvorište je 1064 kvadratnih metara. Eksterijer tvrđave predstavlja izuzetan centralni kružni bastion, sa dva krilna okrugla bastiona manje veličine. Zidovi imaju tri sloja. Spoljni sloj je napravljen od vrlo glatkih kamenja, postavljenih jedni na druge. Srednji sloj od srednjeg i vrlo malog kamenja nepravilnog oblika pomiješanih sa rastvorom dok je unutrašnji sloj napravljen od grubo obrađenog kamenja.
Utvrđenje su tokom Prvog svjetskog rata koristili okupatorski austrijski vojnici a tokom Drugog svjetskog rata takođe okupacioni, italijanski.
Tvrđava se nalazi na brdu po kojem je i dobila ime na visini od 800 metara nadmorske visine.
Iako se do nje dolazi lako, slabo je turistički valorizovana, ali ne mali broj turista otpješači do nje i obiđe je u individualnim aranžmanima.
Oni koji su imali sreću da je obiđu imali su priliku i da uživaju u zaista impresivnom pogledu koji se pruža prema moru prema budvanskoj rivijeri.