Na promjene ih je inspirisala kriza, a danas su Danci globalni lideri kada je riječ o energetskoj efikasnosti. Šta možemo od njih da naučimo?
Dok ide ka svom cilju da smanji emisije gasova sa efektom staklene bašte za 70 odsto do 2030. godine u poređenju sa nivoom iz 1990. godine, Danska uspJešno prevazilazi prepreke na koje nailazi kada je energetska efikasnost u pitanju.
Кako građevinski sektor i stanovanje u starim zgradama čini oko 40 odsto potrošnje energije u ovoj državi, nadležni su zaključili da je neophodno značajno restrukturirati građevinsku industriju.
Da bi ostvarili uštedu energije, Danci su u središte svoje energetske politike stavili energetsku efikasnostprilikom izgradnje novih i renoviranja postojećih zgrada.
Istina, u tome imaju iskustva.
Kako je sve počelo?
Danska ima dugu tradiciju promovisanja energetske efikasnosti zgrada kroz primjenu javnih politika i propisa. Zašto?
Danska je bila jedna od najteže pogođenih zemalja kada je ranih 1970-ih svet pogodila naftna kriza. Uz finansijske i bezbjednosne implikacije koje su se desile preko noći, kriza je podstakla napore da se smanji potrošnja energije u zgradama. Oni su tada razvili građevinske propise kojima su zahtjevali da zgrade imaju bolju izolaciju i sisteme grijanja.
Osamdesetih godina prošlog vijeka Danska je uspostavila ambiciozan nacionalni energetski plan sa ciljem da dodatno smanji potrošnju energije u zemlji. Plan je podrazumjevao poseban fokus na ubrzanje energetske efikasnosti zgrada. Do 1990-ih, danska vlada je sprovela niz politika za promovisanje energetski efikasnih zgrada, uključujući poreske podsticaje za energetski efikasno renoviranje i uspostavljanje nacionalnog sistema energetskog označavanja zgrada.
Napori promovisanja uštede energije u zgradama nastavljeni su tokom 2000-ih i 2010-ih sa novim inovativnim politikama i inicijativama.
Gdje je Danska danas?
Danas Danska ima jedan od najsveobuhvatnijih regulatornih okvira za osiguranje energetske efikasnosti u zgradama. Ključne komponente tog okvira su strogi građevinski kodeks, energetsko označavanje, ciljane informativne kampanje i uključivanje relevantnih industrija.
Takođe, Danci su iskoristili i potencijal javno-privatnih partnerstva, i predstavili jedinstven način da se iskoristi snaga javnih i privatnih resursa za podršku energetski efikasnim zgradama.
Danske kompanije danas pružaju rješenja i tehnologije svjetske klase za energetski efikasnu izolaciju, stolariju, sisteme za kontrolu podataka i arhitekturu.
Danska se danas zajedno sa čitavim svijetom suočava sa novom energetskom krizom i klimatskim promjenama, ali poučeni krizom iz 1970-ih, znaju da poboljšanje energetske efikasnosti zgrada može da bude odlično oružja za borbu protiv posljedica energetskog siromaštva uz ubrzavanje pravedne, zelene tranzicije.
Koje najvažnije lekcije možemo da naučimo od Danaca?
Renoviranje i rekonstrukcija postojećih zgrada su važne stavke na putu ka povećanju održivosti – ne samo u ekološkom smislu, već i ekonomski i društveno.
Renoviranje zgrade doprinosi manjim emisijama CO2, smanjuje troškove grijanja i električne energije, ali i produžava vrijednost i životni vijek zgrade.
Danska nastavlja da bude lider u energetskoj efikasnosti kroz inovativna rješenja.