Ruski novinar i istoričar, čiji su tekstovi već godinama jako popularni u Rusiji i širom svijeta, u novoj podrobnoj analizi tvrdi da je Putin organizovao svoju vladavinu po klasičnim principima organizovanog kriminala, uz prećutnu podršku EU i SAD.
Prije dvadeset godina, Putin se obratio Evropi i Sjedinjenim Državama u potrazi za sporazumom koji bi obezbijedio slobodu djelovanja Rusije u bivšem Sovjetskom Savezu. U zamjenu za ovu sferu uticaja, Moskva bi nagradila Zapad onim što je predstavljalo „povratak“: pristup unosnim projektima na ruskom tržištu, plasiranje ruskog kapitala na američke i evropske berze i još mnogo toga, objašnjava ruski novinar i istoričar Jaroslav Šimov u svojoj opsežnoj analizi pod naslovom „Kriminalci u Kremlju“.
Inače, Šimovljeve analize i eseji mogu se pronaći na raznim svjetskim portalima i vrlo su čitani, te dijeljeni po društvenim mrežama, ali fotografije autora nema nigdje. Postoji i nekoliko njegovih knjiga koje su prevedene na engleski u PDF formatu, samo je i dalje nepoznanica zašto ovaj, očigledno cijenjeni analitičar, krije svoje lice. Možda se odgovor nametne sam kad pročitate djelove njegove analize o Putinovoj Rusiji kao mafijaškom leglu.
„Da je ovaj projekat uspio, Rusija bi postala ono što i danas proganja moskovske tvrdolinijaše: „dodatak Zapada“ (iako sa dosta autonomije u evroazijskoj sferi). Kao veterani sovjetskih službi bezbjednosti, korumpirani zvaničnici i polu-kriminalni biznismeni, Putin i većina njegovih saradnika bi pozdravili ovu verziju „obnovljenog SSSR-a“, ali Moskva nikada nije bila u stanju da ovlada domenom na koji je za sebe preuzela“, objašnjava Šimov, a potom detaljnije potkrepljuje svoju tvrdnju.
Bogatašima trebala jaka država da zadrže bogatstvo
„Nova vladajuća klasa nije se sastojala samo od bezbjednosnih elita, već i od pravih kriminalaca sa kojima su se Vladimir Putin i njegovo okruženje isprepleli dok su radili u kancelariji gradonačelnika Sankt Peterburga. Uspon ove „peterburško-čekističke“ grupe bio je dio šireg spajanja ruskog državnog aparata, organa za sprovođenje zakona i kriminalnog podzemlja. Do kraja 1990-ih, kada je Putin došao na vlast, preraspodjela imovine i „primitivna akumulacija“ u postsovjetskoj Rusiji bili su završeni, a elite su bile željne da ožive jaku državu kako bi sačuvale svoje novo bogatstvo. Osvojivši kontrolu nad ovom obnovljenom državom, Putin i njegova grupa izgradili su jedinstven sistem vlasti koji spaja moć i imovinu. Kao rezultat toga, Rusiji nedostaju prava na nepokretnu imovinu; umesto toga, bogatstvo se uzima na privremeno korišćenje u zamjenu za bezuslovnu lojalnost interesima vladajuće grupe i njenog vođe.“
Isti kodeks kao i kod mafije
Šimov smatra da Putinova vladavina ima iste karakteristike kao i organizovani kriminal.
„Iste ključne karakteristike koje definišu organizovane kriminalne grupe su sastavni dio Putinovog režima: apsolutna hijerarhijska lojalnost, nepovezanost između zvaničnih titula i stvarnog uticaja (na primer, ključne ličnosti u Rusiji djeluju bez formalnog statusa u vlasti), ekstremna tajnost u donošenju odluka, i poseban „kodeks časti“ van zakona koji nagrađuje represalije nad „izdajnicima“ i nasilje nad konkurentima. Sadašnja vladajuća elita postoji samo da bi se samoodržala kroz generacije, kršeći sva pravila i zakone koji stoje na putu, kao i svaka mafija“, konstatuje Šimov.
Šimov vidi tri karakteristike Putinove vladavine koje su olakšale odluku o invaziji na Ukrajinu:
„Tri karakteristike vođstva organizovanog kriminala su olakšale rusku iracionalnu invaziju na Ukrajinu.
1. Formirana u žestokom nadmetanju, mafijaška subkultura ne prihvata kompromise; podstiče lidere da podignu ulog u bilo kom sukobu, čak i kada je dugoročno neracionalan. Organizovani kriminal je parazit koji opstaje samo dok može da koristi silu, strah i iznudu, a svejedno mu je koja je nagrada - krijumčareno piće, cigarete ili ogromna zemlja.
2. Mafijaška priroda ruskog režima određuje kako Kremlj doživljava društvene promjene. Gledajući na politiku kao na borbu između bandi za sfere uticaja, vladajuća elita u Moskvi vjeruje da su svi društveni preokreti rezultat mahinacija rivalskih grupa.
3. Svaki politički nemir je samo dokaz da sadašnja banda gubi kontrolu nad teritorijom.
Ove karakteristike čine Putinov režim istovremeno i parazitskim i „popularnim“. Mješavina religioznog konzervativizma, etničkog nacionalizma, predsovjetskog imperijalizma i simpatija prema staljinizmu, eklektična ideološka ljuska režima istinski odražava konfuzno stanje javnog mnjenja u Rusiji koje se pojavilo u posljednje tri decenije.“
Izolacija Rusije nije moguća
Šimov smatra da Sjedinjene države i EU moraju da se jasno odrede prema statusu Rusije na globalnom planu, jer izopštavanje Rusije, po njemu, apsolutno nije izvodljivo.
„Iako se Zapad iznenađujuće dobro ujedinio protiv invazije na Ukrajinu, lideri u EU i Sjedinjenim Državama još uvijek ne pokazuju dugoročnu političku strategiju kada je u pitanju Rusija sada ili nakon rata. Ova neodlučnost nije ništa novo za Zapad, ali rusko „beskućništvo” u svjetskom poretku od pada SSSR-a urodilo je otrovnim plodom. Sadašnja devastacija u Ukrajini ne bi trebalo da se tumači u Evropi i Americi kao razlog da se Zapad zauvek ogradi od Rusije. Ovo je nemoguć zadatak. Umjesto toga, zapadni svijet i Rusija moraju da shvate kako mogu koegzistirati“, zaključuje Šimov.