Kako ćemo živjeti u 2019. s obzirom na rast BDP-a oko 4% po čemu smo rekorderi u Evropi, na rekordni javni dug, stagniranje plata i penzija i minimalnu zaradu najminimalniju u regionu, za Mondo govori Aleksandar Damjanović.
“Na pitanje šta običan građanin, radio u javnom ili privatnom sektoru, ima od rasta BDP-a, od svakojakih milionskih investicija u turističke risorte, ili od stotine milionskih polutajnih transaskcija crnogorskih poslovnih banaka i njihovih sjajnih bilansa, odgovor se nalazi u stagnaciji prosječnih zarada u javnom i u privatnom sektoru, u sve većim regionalnim razlikama, kao i u sve većem socijalnom jazu između malog broja povlašćenih koji žive od dobrih zarada i stečenog kapitala i najvećeg broja onih kojima je prosječna plata, a često ni to, jedini izvor prihoda”, kazao je ekonomski analitičar i nezavisni poslanik Damjanović.
On objašnjava da minimalna zarada ostaje ista, jer smatra da Vlada neće i ne smije, prije svega da izgubi sopstveni kredibilitet.
“Vlada neće da uradi jednostavnu stvar, da se kroz široki društveni konsenzus istovremeno poveća iznos minimalne zarade, smanji iznos ogromnog fiskalnog opterećenja, odnosno doprinosa na zarade koji iznosi dvije trećine iste, i ostavi razumljivi rok da poslodavci koji bi redom potpisali ove mjere, prijave armiju onih koji rade na crno, odnosno kojima se dio zarade isplaćuje na ruke, a državi uplaćuju minimalni doprinosi“, rekao je Damjanović.
On dodaje da bi samo ta mjera, koja ima mali preduslov, a to je da i zaposleni i poslodavci vjeruju državi, uticala značajno na rast životnog standarda.
„Ne može se sa stopama od 21 odsto PDV-a, „solidarno“ opterećivati svako ko kupi makar i najnužnije potrepštine u prodavnici, bez obzira da li taj egzistira sa 200 ili sa 10 000 eura mjesečnih prihoda. S druge strane, sa nižim stopama PDV-a, ili minimalnim do devet odsto poreza na dobit i milionskim subvencijama, podsticati biznisi od kojih najveći broj građana ne vidi nikakve vajde“, kaže poslanik.
Damjanović dodaje i da ne može biti beskonačnog zapošljavanja u državnoj i lokalnoj administraciji, najčešće partijski podrobnih kadrova i na taj način trošenja „mizernog“ rasta budžetskih izdataka za zarade. Sa druge strane, kaže, ne može se očekivati da zaposleni u zdravstvu, prosveti mirno prihvate činjenicu da imaju nivo zarada neprimjeren društvu koje je, kako se to često ističe „na pragu EU“.
On objašnjava da postojeći ekonomski model ne može da dovede do uravnoteženja javnih finansija, kao i da otežava razvojne perspektive najvećeg dijela privatnog sektora.
„Nedostatak korelacije tzv. stope ekonomskog rasta, odnosno stope rasta bruto domaćeg proizvoda sa nepostojanjem rasta, odnosno stagnacijom, a u velikom dijelu države i opadanjem životnog standarda velikog broja građana, najbolje svjedoči o posljedicama postojećeg ekonomskog modela, odnosno uticaja vladajućih političkih struktura na ekonomske tokove. Ključni problemi se ne rješavaju, već se samo odlažu, a činjenica da je rast bruto zarada za budžetske korisnike predviđen u nivou od svega 2,18 odsto u odnosu na tekuću godinu, dok je na drugoj strani recimo rast izdataka za kamate 9,5 odsto, a rast subvencija i to da se i ne zna kome, čak 15,3 odsto, najbolje govori o našoj zbilji“, zaključio je Damjanović.
(Lana Strugar)