Crnogorski parlament i ove godine je najotvoreniji u regionu, sa pozitivno ocijenjenih 89 indikatora od ukupno 123, pokazuju rezultati istraživanja u okviru inicijative Otvoreni parlament.
Centar za istraživanje, transparentnost i odgovornost (CRTA), u okviru inicijative Otvoreni parlament, sproveo je u junu istraživanje „Indeks otvorenosti parlamenata 2016. – Srbija i region“, zasnovano na provjeri primjene kriterijuma o otvorenosti parlamenata sadržanih u međunarodnoj Deklaraciji o otvorenosti parlamenata.
„Rezultati istraživanja pokazuju da je treću godinu zaredom najotvoreniji Parlament Crne Gore, sa pozitivno ocenjenih 89 indikatora od ukupno 123 (72 odsto ispunjenih indikatora). Zatim slijedi Parlament Srbije sa ispunjenih 75 indikatora (61 odsto ispunjenih indikatora)“, navodi se u publikaciji.
Na trećem mjestu je Hrvatski Sabor sa 72 ispunjena indikatora (58 odsto), a odmah iza njega je Parlament Albanije, koji se ove godine nalazi na četvrtom mjestu, sa 69 ispunjenih indikatora (56 odsto), zatim Parlament Federacije Bosne i Hercegovine sa 56 pozitivno ocijenjenih indikatora (46 odsto).
Parlament Makedonije se, kako se navodi, i pored napretka u odnosu na prethodnu godinu, nalazi na poslednjem mestu, sa 53 ispunjena indikatora (43 odsto ispunjenih indikatora).
Parlamenti, u odnosu na istraživanje koje je rađeno prošle godine, kako je saopšteno, zabilježili su napredak za osam odsto (Hrvatski Sabor), odnosno četiri odsto (Parlament Albanije), tri odsto (Parlament Makedonije) i dva odsto (Parlament Crne Gore) u pogledu ispunjenosti indikatora kojima je mjerena njihova transparentnost i otvorenost.
Ostali parlamenti napravili su neznatan napredak – Parlament Srbije i Parlament Bosne i Hercegovine napredovali su za jeda odsto.
„Kada govorimo o opštoj ocjeni ispunjenosti indikatora, pojedine indikatore ispunjavaju svi parlamenti. Na zvaničnim internet stranicama parlamenata, koji su uzeti u obzir prilikom istraživanja, moguće je pronaći informacije o ulogama/nadležnostima parlamenata, internim pravilima i procedurama kao i Poslovnik o radu“, navodi se u publikaciji.
Objavljuju se i osnovne informacije o biografijama narodnih poslanika, njihovim funkcijama u parlamentu, tekstovi predloga zakona, kao i tekstovi usvojenih zakona.
Svi parlamenti u regionu, dodaje se, usvojili su princip javnosti kao jedno od najvažnijih načela i jasno definisali slučajeve pod kojima je moguće izuzeće javnosti.
„Služba za odnose sa javnošću i Služba za edukaciju građana uspostavljena je u svim parlamentima. Parlamenti su omogućili izvještavanje medija, posjete građana parlamentu i besplatan pristup informacijama koje se objavljuju na internet stranici parlamenta. Na zvaničnim stranicama većine parlamenata postoji kontakt forma putem koje građani mogu da kontaktiraju svoje predstavnike“, pokazuje istraživanje.
Pored toga, navodi se, parlamenti u regionu, u odnosu na prethodnu godinu, značajno su unaprijedili budžetsku transparentnost, pa je sada na zvaničnim internet stranicama moguće pronaći informacije o budžetima za tekuću godinu, kao i informacije o budžetima za prethodne dvije godine.
„Ipak u pogledu otvorenosti parlamenata, ono što i dalje nedostaje jeste veća transparentnost podataka u vezi sa sjednicama odbora. Pored toga na web stranicama većine parlamenata nije moguće pronaći sveobuhvatne informacije o narodnim poslanicima – informacije o njihovoj stručnoj spremi, zanimanju, formalnom obrazovanju i radnim biografijama, zatim njihovom imovinskom stanju“, kaže se u publikaciji.
Kako je ocijenjeno, veliki nedostatak je i nepostojanje godišnjeg plana zakonodavnih aktivnosti u većini posmatranih zemalja, kao i to što većina zemlja i dalje nema usvojen Zakon o lobiranju, koji bi jasno definisao pravila i procedure sastanaka javnih funkcionera sa interesnim grupama i registrovanim lobistima.
Navodi se da, i pored činjenice da je jedna od najbitnijih uloga parlamenta predstavnička uloga, i dalje nedostaje direktna komunikacija poslanika i građana, prije svega kroz mehanizam poslaničkih kancelarija.
„Iako se tokom proteklih nekoliko godina biljži konstantno i značajno povećanje udjela interneta u svakodnevnoj komunikaciji, pre svega zahvaljujući ekspanziji društvenih mreža, većina parlamenta u regionu i dalje ne prepoznaje ovu mogućnost kao značajan element u pogledu unapređenja komunikacije sa javnošću i građanima“, kaže se u publikaciji.
Većina parlamenata, dodaje se, nije aktivna i ne komuniciraju sa građanima putem društvenih mreža (Facebook i Twitter).
Kako je pojašnjeno, stepen otvorenosti parlamenata mjeren je, kao i prethodne godine, kroz 123 indikatora koji su podijeljeni u tri kategorije: transparentnost informacija o radu parlamenata, promovisanje kulture otvorenosti parlamenata i dostupnost informacija o radu parlamenata.
Prva kategorija indikatora obuhvata pitanje transparentnosti informacija o radu parlamenata, i sastoji se od 72 indikatora koji se odnose na objavljivanje podataka u vezi sa funkcijama parlamenata, poslanicima, procedurama i propisima u parlamentima, svim poslovima i dokumentima u vezi sa plenarnim sednicama i zasedanjima odbora, kao i objavljivanje izveštaja, detaljnih budžeta i arhivskih informacija.
„Parlament Crne Gore, i ove godine, se nalazi na prvom mjestu u pogledu ispunjenosti indikatora kojima je mjerena transparentnost rada parlamenata. Parlament Crne Gore napravio je korak naprijed u okviru ove kategorije, prije svega, zahvaljujući objavljivanju dokumenata koje odbori razmatraju na sjednicama, kao i detaljih podataka o zaposlenima u Službi Parlamenta“, pokazuje istraživanje.
Pored toga, kako se navodi u publikaciji, Skupština Crne Gore unaprijedila je i budžetsku transparentnost, ne samo objavljivanjem budžeta za prethodne dvije godine, već i njihovim objavljivanjem u tabelarnom i narativnom obliku.
„U proteklih godinu dana parlamenti u regionu napravili su korak naprijed u pogledu otvorenosti i transparentnosti svoga rada. Najveći napredak napravili su Hrvatski Sabor i Parlament Albanije. Napredak je zabilježen i kod Parlamenta Crne Gore kao i Parlamenta Makedonije“, kaže se u publikaciji.
U okviru kategorije promovisanja kulture otvorenosti Parlament Crne Gore, Hrvatski Sabor i Parlament Albanije zabilježili su neznatan napredak, dok su ostali parlamenti ostali na istom nivou ispunjenosti indikatora kao i u prethodnoj godini.
„Jedina promjena kod Parlamenta Crne Gore, u odnosu na prethodnu godinu jeste objavljivanje kontakt podataka Službe za odnose sa javnošću“, navodi se u publikaciji.
Kategorija o dostupnosti informacija o radu parlamenata sadrži 21 indikator, koji su u vezi sa mogućnostima za izvještavanje medija sa parlamentarnih aktivnosti, posjetama građana i prisustvu plenarnim sjednicama, pristupom informacijama, opremljenosti sajtova i mogućnostima praćenja rada putem novih tehnologija.
„Najveći procenat ispunjenosti indikatora u okviru ove kategorije ima Parlament Crne Gore – 17 pozitivno ocijenjenih indikatora od 21, što iznosi 81 odsto. Slijede Parlament Albanije sa 76 odsto ispunjenih indikatora i Parlament Srbije i Hrvatski Sabor sa 71 odsto pozitivno ocijenjenih indikatora“, kaže se u publikaciji.
Najslabije ocijenjeni parlamenti u okviru ove kategorije su Parlament Bosne i Hercegovine sa 57 odsto ispunjenih indikatora i Parlament Makedonije sa 52 odsto.