Crna hronika

PREDMET LIDIJE MITROVIĆ VRAĆEN NA PONOVNO ODLUČIVANJE

Autor Milica Mrvaljević Izvor Pobjeda

Mitrović je u aprilu na sjednici vijeća Apelacionog suda, održanoj po žalbama na prvostepenu presudu zatražila da se presuda preinači i da se ona oslobodi optužbe ili da se vrati na ponovni postupak i odlučivanje.

Izvor: MONDO/Anđela Pešić

U rješenju Apelacionog suda kojim je ukinuta prvostepena presuda, gdje je specijalna tužiteljka Lidija Mitrović zbog zloupotrebe položaja osuđena na sedam mjeseci zatvora, navodi se niz nelogičnosti, protivrječnosti zbog kojih je predmet vraćen na ponovno odlučivanje. Između ostalog je ukazano da je prvostepeni sud protivrječno utvrdio da je ,,okrivljena kao specijalna tužiteljka bila dužna da pokrene krivični postupak“ protiv fizičkih i pravnih osoba iako je u tom slučaju ,,postupala kao nenadležna tužiteljka“, prenosi Pobjeda.

“Jasno je da se protivrječnost ova dva stanovišta ogleda u tome ,,što se specijalni tužilac, čija je isključiva, apsolutna nadležnost određena za teritoriju cijele države i za koje je utvrđeno da je nenadležan ne može obavezivati na pokretanje krivičnog postupka, za krivično djelo koje nije u njegovoj nadležnosti. Time, prvostepeni sud utvrđuje postojanje i trećeg oblika radnje izvršenja, koju tužilac ne stavlja na teret okrivljenoj i, koja se, očigledno po ocjeni tog suda, ogleda u svjesnom i voljnom nevršenju svoje službene dužnosti, tačnije, nepreduzimanju službenih radnji, koje bi morala preduzeti, kada bi bile u njenoj nadležnosti”, navodi se u rješenju Apelacionog suda.

Ukazuju da je poznato da Zakonik o krivičnom postupku, kao stepene sumnje, utvrđuje sumnju, osnove sumnje i osnovanu sumnju, dok se izvršenje krivičnog djela mora dokazati sa izvjesnošću. Takođe, ukazuju da se u našem ZKP-u stepeni sumnje ne definišu u značenju izraza, koji se mogu naći u tom članu, kao ni pojam ,,znatne sumnje“.

“Pored protivurječnosti i nejasnoća nije teško u pogledu postojanja stepena ,,sumnje“ uočiti i dodatne nejasnoće i protivurječnosti koje se ogledaju u tome što iz sadržine rješenja o odbacivanju krivičnih prijava, u odnosu na osumnjičena pravna lica proizilazi da postoje ,,osnovi sumnje“ da su izvršila predmetno krivično djelo, jer se načelo oportuniteta iz čl. 272 ZKP-a može primijeniti, jedino na tom nivou sumnje, u predistražnoj fazi postupka, što je pak, provurječno ,,rješenje“ u odnosu na osumnjičena odgovorna lica, u tim pravnim licima, koja se u izreci presude označavaju kao fizička lica koja su osnovano sumnjiva, da su izvršila krivično djelo iz čl. 264 st. 3 u vezi st. 1 Krivičnog zakonika Crne Gore. Dakle, potpuno je jasno da se u momentu donošenja tih rješenja osumnjičeni kao odgovorna lica i osumnjičena pravna lica nijesu mogli nalaziti na različitim nivoima sumnje”, precizirano je u rješenju Apelacionog suda.

Kako navode, stav prvostepenog suda „da je u optužnom aktu bilo dovoljno navesti odrednicu osumnjičena lica, jer se i status fizičkog i status odgovornog lica u pravnom licu stiču u istoj osobi“, u suprotnosti sa njihovim statusnim pozicioniranjem u izreci presude u kojoj su označeni kao osnovano sumnjiva fizička lica dok su u rješenjima okrivljeni tretirani kao odgovorna lica, koja su djelujući u ime pravnog lica učinila odgovornim i ta lica na nivou sumnje.

“Međutim, ono što je najvažnije uočiti iz činjeničnog opisa izreke jeste da se saznanje okrivljene (,,iako je bila svjesna“) o postojanju osnovane sumnje kao dio činjenične inkriminacije svodi na pravno prepisivanje pojedinih krivično-procesnih izraza (osnovano sumnjivi) uz materijalno – pravnu oznaku djela (krivično djelo utaja poreza i doprinosa iz čl. 264 st. 3 u vezi st. 1 KZCG ) i navođenja vrste i visine krivične sankcije (za koje je propisana kazna zatvora od jedne do šest godina i novčana kazna), čime se na neprihvatljiv i u suštini nerazumljiv način pojednostavljuje teret optužbe kojom se mora na nedvosmislen, jasan i potpun način okrivljena obavijestiti o svim okolnostima koje su potrebne da se djelo što tačnije odredi”, piše u dokumentu Apelacionog suda.

Dodaje se da prepisivanje pomenutih zakonskih izraza samo po sebi ne znači potvrđivanje postojanja osnovane sumnje, da je određeno lice izvršilo krivično djelo, jer se u činjeničnom opisu umjesto tog stava 3, iz člana 264 KZ CG, po istom obrascu, moglo unijeti da su osnovano sumnjivi za izvršenje, recimo, krivičnog djela – prevare iz čl. 244 st. 3/1 KZ, krivično djelo – zelenaštvo iz čl. 252 st. 4/1, itd, piše u rješenju.

Prema stavu ovog suda, potpuno je jasno da samo prepisivanje tog stava 3, bez označavanja perioda, predstavlja samo činjeničnu pretpostavku i dobija oblik proizvoljnosti, koja u izreci presude ostaje prikrivena, pa otežava pravo na odbranu. Takođe, postoji znatna protivrječnost, jer se rješenja koja je donosila kao specijalna tužiteljka ne odnose na fizička osumnjičena lica, sa statusom poreskih obveznika, kao što bi to proizilazilo iz prvostepene presude.

Prvostepeni sud se ne bavi na razumljiv način ni pitanjem posljedica krivičnog djela koja se ogleda u „nevođenju krivičnog postupka“ jer u članu 272 ZKP, kao posljedica rješenja o odbacivanju krivične prijave nije propisana nemogućnost „nevođenje krivičnog postupka“, već se tretira kao disciplinski prekršaj.

Mitrović je u aprilu na sjednici vijeća Apelacionog suda, održanoj po žalbama na prvostepenu presudu zatražila da se presuda preinači i da se ona oslobodi optužbe ili da se vrati na ponovni postupak i odlučivanje.

Ona je ponovila da nijedan od nalaza vještaka ekonomsko-finansijske struke Ljiljane Dakić i Nemanje Nikolića koji egzistiraju u spisima predmeta nije izrađen na osnovu knjigovodstvene dokumentacije i da je vještak kojeg je lično angažovala došao do sasvim drugačijih zaključaka, naročito u dijelu iznosa poreza i visine obaveze koji uslovljavaju i pravnu kvalifikaciju krivičnog djela i, u konkretnom slučaju, primjenu instituta odloženog krivičnog gonjenja.

Optužnicu je pred Apelacionim sudom zastupala tužiteljka Đurđina Nina Ivanović, koja je zatražila da se žalba tužilaštva uvaži i predmet vrati na ponovno suđenje.

Ivanović je posebno ukazala na propust prvostepenog suda što kao otežavajuću okolnost nije cijenio činjenicu da je okrivljena svu odgovornost pokušala da prebaci na svoju koleginicu Ljiljanu Dakić.

Tužiteljku Mitrović SDT tereti da je protivpravnim iskorišćavanjem svog položaja pribavila korist Nikoli Peroviću, Suzani Mihailović, Predragu Raičkoviću, Zahudinu Buliću i Marini Vujošević, tako što je u periodu od 4. novembra 2020. godine do 31. decembra 2021. godine odbacila krivične prijave protiv njih i odložila krivično gonjenje za krivično djelo utaja poreza i doprinosa za koje je zaprijećena kazna od jedne do šest godina zatvora, iako je znala da se za to djelo ne može koristiti taj institut.

Po optužnom aktu SDT-a, Mitrović se tereti da je omogućila pribavljanje koristi za pet osoba u predmetu „Klap“ tako što je primijenila institut odloženog gonjenja i pribavila im imovinsku korist rješenjem o odbacivanju krivične prijave.