Britanski Daily Mail prije tri dana donio je ekskluzivnu priču o tome da je tim od 20 britanskih specijalaca SAS spasen iz okoline Kandahara u dramatično operaciji izvlačenja kada su ostali opkoljeni talibanima u okolini Kandaharai, piše Kurir.
Kako javlja ovaj britanski mediji dok su se talibani približavali specijalcima oni su poslali zahtjev za pomoć Komandi specijalnih snaga u Velikoj Britaniji tražeći hitno izvlačenje, navodi Kurir.
Međutim, u akciji izvlačenja specijalaca nije se moglo koristiti aerodrom Kandahar koji je nekad bio baza za 26.000 pripadnika međunarodnih trupa na vrhuncu vojne kapmanje u Avganistanu. Sada, za britanske specijalce i izvlačenje pripadnika SAS bila je nemoguća misija jer je aerodrom bio u rukama talibana.
Specijalci su po pisanju Daily Maila morali da krenu putem do tajne lokacije u pustinji oko grada, gdje su se smjestili, maskirali o odkale su koordinate nove baze poslate u Komandu specijalnih snaga kako bi operacija evakuacije započela
Pomenuta operacija događala se u trenutku dok je britanski premijer Boris Džonson spremao za sastanak sa liderima Grupe G-7 kako bi pokušao da natjera američkog predsjednika Džona Bajdena da odloži privremeno povlačenje američkih trupa iz Avganistana 31. avgusta, kao bi se dobilo više vremena za evakuaciju britanski i amerikih državljana, kao i Avganistanaca koji su radili za strane humaniterne i diplomatske misije, ističe Kurir.
Britanski mediji tvrde da je ovo bila jedna od dramatičnih operacija spasavanja specijalaca izvlačenja sa upada Avganistana. Dramatičnija od one iz 1991. iz Iraka.
Početak operacije izvlačenja
Prva glavolbolja sa kojom su se u brzoj reakciji morali da suoče u Komandi specijalnih snaga bila je transportni avion pronaći. Večina letjelica angažovana je bila na izvlačenju Britanaca i Avganistanaca koji su radili za njih. Gde naći Herkules C-130 koji bi izvukao iz pustinje specijalce SAS. Rešenje se ukazalo iznenada kada je za operaciju angažovan britanski Herkules koji je u tom trenutku letio iznad Persijskog zaliva. Odmah po prijemu zadatka posada je prema pisanju Daily Maila isključila trasponder i krenulo se u akciju put Avganistana.
Cilj isključivanja transpondera koji ukazuje na tip letjelice, i lokaciju prema kojoj se kreće bilo je neotkrivanje lokacije gdje se nalaze specijalci SAS, jer su ranije obavještajne procjene ukazivale da praćenje vojnih aviona poslastica za veliki broj vazduhoplovnih entuzijasta, ali i onih koji su imali opasne namjere i od kojih je prijetila "jasna i neposredna opasnost".
Neimenovani izvor je rekao: " 'To je bila vrlo tiha misija. Kandahar je u petak pao pod talibane, a momci su bili tamo dolje pet dana. Neprijatelj je bio bijesan i ubijao je mnogo pripadnika avganistanskih specijalnih snaga sa kojima je SAS radio. To je bila vrlo hitna misija. Najveća zasluga za brizo izvlačenje pripalo je 47. eskadrili RAF-a čija posada transportnog aviona C-130 je po mrklom mraku koristeći samo uređaje za noćno osmatranje sletjeli na neravni teren. Speciijalci su se munjevito preko utovarne rampe ukrcali u letjelicu sa kompletonom opremom i otišli su. Bila je to operacija izvlačenja kao iz udžebnika"
Avion se na radarima ponovo pojavio u četvrtak rano ujutro već kad se spremao za slijetanje u vazduhoplovnu bazu kod Dubajia.
Ironija sudbine u čitavoj ovoj operaciji je i ta što RAF planira da povuče iz operativne upotrebe C-130J u sklopu nove reorganizacije RAF-a. Kažu da je ovo komandu SAS veoma frustriralo i da se nadaju da će posle ove operacije ta odluka biti promijenjena.
Hercules je glavni taktički transportni avion RAF -a, a u sadašnjim verzijama bio je okosnica operativne mobilnosti Velike Britanije od kada je ušao u upotrebu 1999, naglašava Kurir.
O SAS
Korjeni ove jedinice nastala je za vrijeme Drugog svjetskog rata. Osnivač je bio poruičnik Dejvid Sterling koji je tri dana posle dolaska na sjevernoafrički front formirao novu jedninicu za posebne operacije. Borjala je šest oficira i 60 vojnika a zvanično je bila zavedena kao odred "L" specijalne vazduhoplovne službe skraćenice SAS. Borbena iskustva su stekli u ratu sa Romelovim Afričkim korpusom, a onda su svoje aktivnosti posle prenijeli na cijelo Sredozemlje i kasnije zapadnu Evropu.
Po završetku Drugog svjetskog rata SAS je bio rasformiran, ali sve veći nemiri u kolonijama i jačanje nacionalističkih pokreta u jugozapadnoj Aziji, Velika Britanija ih je ponovo formirala 1947. Od 1952. preoblikovani su u 22. puk SAS. Od srednie 1960 tih zbog povećanja nasilja u sjevernoj Irskoj pripadnici SAS su angažovani i tamo. Na ulicama Belfasta i drugih gradova stekli su značajno iskustvo u ratu u urbanom okruženju. Od 1972. formirana je protivteroristička četa, koja je postala poznata maja 1980 u operaciji "Nimrod" spasavanja talaca u Ambaasadi Islamske Republike Iran u Londonu. Učestovovali su i u ratu za Foklande 1982, u Pustinjskoj oluji 1991, u građanskom ratu u BiH 1994-1995, na Kosovu i Metohiji 1999-2000, a posle 11. septembrau Avganistanu i 2003 u Iraku..
Danas je SAS organizovan u tri puka 22. koji je aktivan i koji čini pet borbenih grupa A,B,C,D, dok su 21. i 23, rezervni i nalaze se u sastavu Teritorijalne armije. Inače svaka borbena grupa se dijeli na četiri voda sa 16 pripadnika.
Kandidati za prijem dolaze iz svih rodova britanskih oružanih snaga. Svi kandidati prije selektivne obuke moraju da ispunjavaju određene kriterijume: poznavanje bar jednog stranog jezika, moraju proći detaljne ljekarske i psihološke preglede. Kandidati se šalju zatim na trodnevu provjeru fizičke izdržljivosti. Posle doga počinje dugotrajna obuka.
Prvo tronedeljna u okolini Kredenhila gdje se nalazi Komanda SAS. Ta faza završava se sa nedeljom provjere tokom koga kaniddati se upućuju na marš do 40 kilometara. Vrhunac je marš od 60 kiolometara koji moraju da obave u roku od 20 časova sa 25 kilograma teškim rancem. Kandidati koji prođu selektivni test upućuju se na četovronedeljnu obuku gdje ih iskusni instrukotri upoznaju sa taktikama borbe, preživljavanja u prirodi. Posle toga slijedi šestonedeljna provjera u preživljavanju koja traje na najesktremnijim djelovima planete. Tokom čitavog procesa kandidati se ocenjuju. Oni kojima uspije da uđu u SAS moraju da prođu i jednogodišni pripšravnički staž, a onda i stalno angažovanje i neprestana obuka i borbeno angažovanje.
Lokdi Martin C-130J je taktički četvoromotorni turbopropelerski transportni avion. Herkules spada u najpoznatije transportne avione na svijetu. Verzija C-130J koju posjeduje RAF opremljena je sa četiri turbopropelerska motora Alison AE 21100D3 jaline 4.950 konjskih snaga. Letjelica je duga 29,79 cm, visine 11,24 metra, raspona krila 40,41 m. U teretnom prostoru može da preveze 92 vojnika sa punom opremom, 62 padobranca ili 74 ranjenika na nosilima, kao i do pet standardizovanih paleta za prevoz tereta. Maksimalna brzina Herkulesa je 645 kilometara na čas, najveća visina leta 8.535 metara, a maksimalni dolet sa 18.140 kilograma tereta je 5.250 kilometara.