Više ukrajinskih medija prenijelo je saopštenje SSO sa sličnim detaljima, uključujući i procjenu da je cilj bio 150–250 km od granice.
Ukrajinske Snage za specijalne operacije (SSO) objavile su da su u prije nekoliko dana izvele dubinski udar po elementima ruskog sistema PVO S-400 „Trijumf“ u Kaluginskoj oblasti Rusije, uz navođenje da su pogođeni i lanser i radarska stanica.
Više ukrajinskih medija (Kyiv Independent, Ukrinform, United24, Militarnyi) prenijelo je saopštenje SSO sa sličnim detaljima, uključujući i procjenu da je cilj bio 150–250 km od granice. Ruska strana do trenutka ovih navoda nije objavila potvrdu o gubicima S-400 na toj lokaciji ili bilo kojoj lokaciji.
Ukrajinski navodi tvrde i sledeću sekvencu: izviđanje položaja, vizuelna potvrda cilja, slanje koordinata i udar grupom jurišnih dronova. Pojedinosti poput tačne tačke udara, tipa korišćenih bespilotnih letjelica ili broja upotrebljenih sredstava nisu javno potvrđene nezavisnim izvorima.
Šta kaže ruska strana
Zvanična potvrda Moskve da je baterija S-400 u Kalugi oštećena ili uništena nije se pojavila u saopštenjima Ministarstva odbrane Rusije koja su javno dostupna, iako su regionalne vlasti u sličnim slučajevima ranije bilježile „oborene UAV“ ili zabilježene UAV incidente bez priznavanja štete na vojnoj tehnici.
Drugim riječima, u ovom slučaju imamo tvrdnju Kijeva i sekundarne ukrajinske izvore — bez ruskog komentarisanja ili priznanja.
Zašto je meta značajna
S-400 je višekanalni sistem PVO velikog dometa ruske proizvodnje. Ključni „krugovi“ sistema su osmatrački/nišanski radari i lanseri sa raketama različitog dometa. Ukoliko su u jednoj akciji zaista istovremeno pogođeni i radar i lanser, borbena sposobnost baterije praktično se svodi na minimum do zamjene/popravke elemenata.
Ukrajinski izvori podsjećaju da S-400 ima deklarisane sposobnosti otkrivanja širokog spektra ciljeva (avioni, krstareće rakete, balistički ciljevi), a da je domet uočenih verzija radara u sistemu na nivou stotina kilometara, uz mogućnost praćenja više ciljeva. Ove činjenice o dometima i ulozi radara S-400 nalaze se u više tehničkih prikaza, a u kontekstu napada, one služe za naglašavanje operativne vrijednosti ukrajinske mete.
Vrijednost kompleta S-400 navodi se u rasponima i zavisi od konfiguracije (broj lansera, tipovi raketa, radarski paket). U javnim procjenama u medijima pominjane su cifre reda stotina miliona dolara po bateriji, ali ove brojke variraju i nisu zvanično potvrđene po jedinstvenoj metodologiji.
Obrazac dubljih udara: primer Sopka-2 u Voronježu
Takođe u septembru, isti ukrajinski izvori navodili su da je dronom oštećena antena ruskog radara Sopka-2 u Voronješkoj oblasti, više od 170 km od granice. Guverner Voronježa je potvrdio incident sa dronovima, ali ga je minimizovao, a mi vijest nismo ni prenijeli.
Ministarstvo odbrane Rusije navelo je da je „oboren jedan dron“, bez detalja o bilo kakvoj šteti. Ovde se takođe vidi isti obrazac – ukrajinski izvori tvrde oštećenje radara, ruski zvaničnici izvještavaju o napadu dronom, ali ne i bilo kakvu štetu na vojnoj opremi.
Kampanja dubinskih udara
Od ljeta 2025. ukrajinska strana uz pomoć NATO satelita, izviđačkih letjelica i obavještajnih podataka pojačano izvodi napade duboko u rusku pozadinu (na energetske objekte, skladišta i radare), koristeći sve duži domet bespilotnih letjelica i kombinovane metode (ponekad i sabotažu).
Više analitičkih i novinskih servisa bilježi serije udara na rafinerije, vojne aerodrome i senzorske tačke ruske PVO, a to se uklapa u strategiju narušavanja logistike, ekonomskog oslonca i „situacione svijesti“ protivnika, što ide u prilog kako NATO-u dugoročno tako i Kijevu kratkoročno.
Šta je i dalje nepoznato
• Nema verifikovanih snimaka čak i loše rezolucije ili satelitskih fotografija koje bi nedvosmisleno potvrdile stepen oštećenja konkretne baterije S-400 u Kalugi (u trenutku objave ukrajinskih SSO).
• Ruska strana nije javno predočila podatke o gubicima S-400 za taj događaj ili bilo koji sličan u ovom vremenskom periodu.
• Nije jasno koliko brzo bi gubici ili oštećena — ako su uopšte stvarni — mogli biti nadoknađeni rotacijom sredstava iz drugih zona ili remontom.
Operativni značaj
Ako povjerujemo ukrajinskim medijima da je tvrdnja njihovih SSO tačna, privremeno „zaslijepljivanje“ osmatračko-nišanskog radara i lansera u istom kompleksu smanjuje pokrivenost PVO-mreže na datom sektoru i otežava rano upozorenje i presrijetanje, posebno protiv krstarećih raketa i UAV koji lete na malim visinama.
Istovremeno, izolovan gubitak jedne baterije ne presuđuje ukupnu sliku, jer PVO funkcioniše kao slojevita mreža: susjedne baterije, drugi senzori (npr. Nebo-mreže, Gama, Podlet), kao i lovačka avijacija, mogu brzo „zakrpiti“ rupu.
Pravi efekat zavisi od toga da li je meta bila čvor (npr. komandno-nišanski element) i koliko dugo ostaje van funkcije (ovde polazimo od opšte PVO logike koja važi i izvan konkretnog primjera).
Tvrdnja SSO o udaru na S-400 u Kalugi 5. septembra, objavljena 22. septembra, široko je prenijeta u ukrajinskim izvorima, ali bez ruskog zvaničnog priznanja bilo kakve štete. Ako se potvrdi, radi se o taktički i simbolički značajnom pogotku u visoko vrijednu tačku PVO-mreže, koji se uklapa u širi niz ukrajinskih dubinskih udara po senzorima i infrastrukturi na ruskoj teritoriji.
Bez bilo kakve verifikacije (satelitski snimci, geolocirani dokazi) razuman oprez u zaključcima ostaje potreban. Opak, kontinuitet sličnih pogodaka (npr. Sopka-2 u Voronježu) govori da Kijev sve češće pokušava da „dodirne” ruske „oči i uši“ daleko iza linije fronta.