Svijet

NAJUSAMLJENIJE MJESTO NA SVIJETU FASCINIRA LJUDE: Nema žive duše, najbliži su mu astronauti

Autor Marija Milošević Izvor Kurir

Na koordinatima 48°52.6' južne geografske širine i 123° 23.6' zapadne dužine vlada potpuna tišina. Tu se nalazi tačka Nemo, najusamljenije mjesto na svijetu. Tačka Nemo se nalazi usred Tihog okeana, gdje je dubina oko četiri kilometra.

Profimedia
Izvor: Kurir/ Profimedia

Najbliže obale su ostrvo Dusi na severu, antarktičko ostrvo Maher na jugu, novozelandska Čatamska ostrva na zapadu i teritorija Čilea na istoku.

Ljudi koji su najbliži tački Nemo čak nisu ni na Zemlji – u pitanju su astronauti na Međunarodnoj svemirskoj stanici (ISS), koja orbitira na 416 km iznad Zemlje, a još je na manjoj udaljenosti kad leti iznad nje.

Što se tiče morskog života, tačka Nemo je najmanje biološki aktivan region okeana u svijetu, rekao je BBC-ju okeanograf Stiven D’Hond. On ukazuje da tu nema mnogo životinjskih vrsta ni na površini, ni na morskom dnu, i da je prostor "praktično beživotan". To je zbog lokacije područja u djelu poznatom kao Južnopacifički vrtlog - ogromna rotirajuća struja koja blokira ulazak hladnijih voda bogatih hranjivim materijama.

Prosječna temperature vode tu je oko sedam stepeni Celzijusa.

Pošto je mjesto toliko udaljeno od kopna, to sprečava vjetar da prenese mnogo organske materije koja služi kao hrana neophodna za održavanje života.

Svi ti uslovi čine tačku Nemo idealnom mjestom za svemirske agencije da tu spuštaju svoje letjelice koje izvode iz orbite. To je, štaviše, mjesto na kojem NASA namerava da pošalje Međunarodnu svemirsku stanicu, jer ona mora da se demontira i rekonfiguriše u 2024.

Na tački Nemo ima i drugih svemirskih stanica, poput ruskog “Mira”, koji je tamo od 2001, i još šest stanica iz sovjetskog programa “Salut”. Tu su i brojni svemirski brodovi koji su godinama korišćeni za opsluživanje ISS, čak 263 njih, odbačenih između 1971. i 2016.

Cilj ovog dalekog "svemirskog groblja" je spriječavanje otpada da ugrozi naseljena podrugčja, zbog toga mnoge svemirske agencije iz različitih zemalja, uglavnom SAD, Rusije i Japana, usmjeravaju svoje letjelice ili satelite ka ovoj tački.

Arheolog Elis Gorman, sa Univerziteta Flindres u Adelejdu, u Australiji, kaže da, kao i u slučaju brodskih olupina, "sve što živi u tim dubinama pravi staništa i kolonizuje, stvara se novo stanište". Jedina opasnost tamo za oblike života bi bilo izlivanje goriva sa tih brodova. Ostatak, kako smatra, “ne bi trebalo da predstavlja prijetnju za život u vodi”.

Tačka Nemo dobila je ime po kapetanu Nemu, karakteru kojeg je Žil Vern stvorio za svoj roman “20.000 milja pod morem”, uzimajući u obzir da je “nemo” latinska reč koja znači “niko”. Otkrio ju je hrvatsko-kanadski inženjer i topograf Hrvoje Lukatela 1992. godine kad je tražio najudaljenije mjesto na Zemlji.

Da bi to izračunao, upotrebio je softver visoke preciznosti i služio se podacima iz Digitalne karte svijeta koju je sastavila američka Agencija za odbrambeno mapiranje, sada poznata kao Obaveštajna agencija za nacionalni geoprostor. Zahvaljujući tome, sada postoji mjesto za riješavanje problema svemirskog otpada uz najmanji mogući uticaj na morski život.

https://youtu.be/MMgRy4-Iqk8
Šta će biti sa tačkom Nemo u budućnosti, niko ne zna. Samo će vrijeme pokazati da li će biti održava i dugoročno korisna za sve.