Struje Atlantskog okeana su opasno oslabile, a ovo je "izrazito loša vijest za klimatski sistem i čovječanstvo", pokazalo je istraživanje objavljeno u naučnom časopisu Science Advances.
Koristeći kompjuterske modele i arhivske podatke, istraživači su razvili indikatore koji ih mogu na vrijeme upozoriti na potencijalni slom Amoka, cirkulacije ogromnog sistema struja Atlantskog okeana, inače ključne komponente u zaštiti od klimatskih promjena. Naučnici svjedoče da su bili šokirani rezultatima.
Naime, modeli predviđaju da ćemo posledice osjetiti mnogo ranije nego što je iko mislio. Idemo ka promjeni okeanskih struja koja nije viđena više od 10.000 godina, a koja bi imala strašne implikacije za velike djelove svijeta, upozoravaju naučnici.
Šta je Amok? Amok, na engleskom Amoc je sistem jakih okeanskih struja, koji prenosi značajan dio toplotne energije sa tropskih geografskih širina i južne hemisfere u sjeverni Atlantski okean, gdje se toplota prenosi u atmosferu. Ovaj proces značajno usporava uticaj globalnog zagrijevanja izazvanog ljudskom djelatnošću.
Ako bi dodatno oslabio, nivo mora u Atlantiku bi porastao za metar, poplavivši mnoge gradove u blizini okeana. Južna hemisfera bi postala toplija, dok bi se Evropa dramatično ohladila i imala manje padavina. Kvaka je u tome što bi se promjene dešavale 10 puta brže nego sada i što bi prilagođavanje na život učinilo gotovo nemogućim.
Amok je prvenstveno oštećen ubrzanim topljenjem grenlandskih glečera i arktičkih ledenih pokrivača, a od 1950. do danas oslabio je za 15 odsto i u najslabijem je stanju u više od milenijuma, pokazalo je nekoliko studija.
Do sada nije bilo konsenzusa o tome koliko je situacija ozbiljna. Jedna studija iz prošle godine, zasnovana na promjenama u temperaturama površine mora, sugeriše da bi prelomna tačka mogla da se dogodi između 2025. i 2095. Britanska meteorološka služba saopštila je da su velike i brze promjene u Amoku "malo vjerovatne" u 21. veku.
Ali pomenuto, najnovije istraživanje, sprovedeno u južnom dijelu Atlantskog okeana, između Kejptauna i Buenos Ajresa, otkriva da je iznenadni kolaps sistema moguć svakog trenutka u narednih sto godina.
,,Nemamo dovoljno podataka, da li će se to desiti sledeće godine ili u narednom vijeku, ali kada se dogodi, promjene su nepovratne. Biće poražavajuće. Klimatske promjene moramo shvatiti ozbiljno",rekao je Rene van Vesten sa Univerziteta u Utrehtu u Holandiji, koji je vodio istraživanje.