Vašington i London nastavili sa udarima i bez podrške saveznika iz Evrope, dok Bliski istok klizi u sukob velikih razmjera
Amerika i Velika Britanija su i juče nastavile sa udarima krsterećim raketama na ciljeve povezana s Hutima u Jemenu, kao odgovor na njihove napade na trgovačke brodove u Crvenom moru.
Eskalacija nasilja potvrđuje da je već došlo do širenja rata iz Pojasa Gaze, koji je počeo napadom Hamasa na jevrejska naselja na jugu Izraela 7. oktobra, kada je ubijeno više od 1.200 civila i vojnika.
Rakete i dronovi
Posle tog najvećeg terorističkog napada od osnivanja Izraela, Tel Aviv je uzvratio, obećavši da će Hamas biti u potpunosti uništen. Izrael je otad u nekoliko navrata raketirao ciljeve militanata u Siriji i proiranskog Hezbolaha u Libanu, ali napadi Vašingtona i Londona na Hute mogli bi da gurnu Bliski istok u sukob velikih razmjera.
Kako prenosi BBC, nade da ono što se dešava još može da se zaustavi zasnivaju se na činjenici da je sve još na relativno niskom nivou, kada se uzmu u obzir najgori scenariji o regionalnom ratu.
Američki i britanski napadi na Hute u Jemenu su u direktnoj vezi s događajima u Gazi, gdje je u izraelskim napadima poginulo više od 23.000 osoba, i predstavljaju eskalaciju krize koja je zahvatila čitav region.
Treba očekivati da će proiranske grupe u Iraku i Siriji intenzivirati akcije protiv američkih snaga u regionu. To bi bio korak ka potpunom ratu između Izraela i Hezbolaha, što u Vašingtonu žele da izbjegnu.
Huti su takođe dio mreže saveznika i posrednika, takozvane osovine otpora, koju je Iran oformio kao prvu liniju odbrane protiv njihovih neprijatelja. Oni dobijaju sve sofisticiranije oružje od Irana, ali je preciznije doživljavati ih kao saveznike prije nego kao produženu ruku Teherana.
Huti posjeduju protivbrodske projektile, balističke rakete koje su ispaljivali na Izrael, kao i dronove, iste one koje Iran šalje Rusiji za rat protiv Ukrajine.
Radarski centar
Pentagon je potvrdio da je juče pogođen radarski centar u Jemenu posle prijetnje Huta da će nastaviti s napadima na trgovačke brodove.
Prema američkim i britanskim izvorima, dosad je bombardovano 16 ciljeva na 30 lokacija - prvenstveno aerodromi, za koje zapadne snage smatraju da su lokacije s kojih Huti lansiraju rakete i dronove, kao i na skladišta oružja i radare, a CNN prenosi da su upotrebljene i moćne krstareće rakete "tomahavk".
Džon Kirbi, portparol Bijele kuće, poručuje da Amerika "ne želi rat s Jemenom" i da gađaju samo "legitimne vojne mete", kao i da se sve radi u cilju "sprečavanja dalje eskalacije sukoba", a i da "neće prezati od daljih koraka ukoliko to bude neophodno".
Šef Ujedinjenih nacija Antonio Guteres pozvao je sve strane da ne dozvole eskalaciju nauštrb regionalnog mira i stabilnosti.
U Londonu bez pardona
Upozorenja za Teheran
Britanski ministar obrane Grant Šaps oštro je upozorio vlasti u Teheranu: - Morate natjerati hutske pobunjenike i druge koji djeluju kao vaši štićenici, poput libanskog Hezbolaha, koji je očigledan primjer, i nekih organizacija u Iraku i Siriji, da prestanu i odustanu jer nama, svijetu, ponestaje strpljenja. Vidimo vas, vidimo šta radite.
Vidimo kako to radite, posebno Huti, i ništa dobro ne može proizaći iz toga - rekao je on za Dejli telegraf.
Novi šok za svjetsku ekonomiju
Roba iz Azije će poskupiti i duže će putovati
Cijene svakodnevne robe kao što su televizori i patike mogle bi naglo da skoče jer će trgovački brodovi morati da zaobilaze Crveno more i umjesto Sueckog kanala da plove oko Afrike, preneo je BBC. Time se putovanje produžava sa 25 na 34 dana. Brodski giganti zaustavili su plovidbu ovom rutom nakon niza napada na trgovačke brodove u moreuzu Bab el Mandab, na južnom ulazu u Crveno more. Ova ruta je izuzetno važna za globalnu ekonomiju.
Trenutno se procjenjuje da 12 odsto svetske trgovine prolazi kroz Suecki kanal na sjevernom kraju Crvenog mora, što podrazumijeva 30 odsto svjetskih brodskih kontejnera. Cijena transporta kontejnera iz Azije za Evropu od novembra je povećana za čak 310 odsto i trenutno iznosi 3.100 dolara. Stručnjaci prognoziraju dalji rast troškova transporta. Troškovi osiguranja za putovanja takođe rapidno rastu.
Sada su u prosjeku oko 0,5 odsto od vrijednosti trupa broda, a do prije samo nekoliko nedelja iznosili su tek 0,015 odsto.
Ukratko
- Cijena nafte na svjetskim berzama skočila je nakon najnovijih dešavanja na Bliskom istoku i blizu je iznosu od 80 dolara za barel.
- Huti u Jemenu su teroristička organizacija, rekao je američki predsjednik Džozef Bajden.
- Rojters prenosi da je u Evropi došlo do podjela i da su Italija, Francuska i Španija protiv vazdušnih udara na Hute.
- Saudijska Arabija i UAR ratuju protiv Huta još od 2015. i pokušavaju da ih svrgnu s vlasti.
- 17 hiljada brodova godišnje prođe Crvenim morem
- 12 odsto svjetske trgovine obavlja se kroz Crveno more