Naučnici su zabrinuti jer u Sibiru njihove ruske kolege barataju sa neaktivnim virusima koji su opasni za čovječanstvo.
Ruski naučnici bi mogli da rizikuju još jednu pandemiju dok rade na otkrivanju drevnih virusa u laboratoriji u Sibiru, upozorili su stručnjaci. Timovi u bivšoj laboratoriji za biološko oružje u sibirskom gradu Novosibirsku nastoje da ožive viruse koji su bili neaktivni skoro pola miliona godina. Naučnici Vektorskog državnog istraživačkog centra za virusologiju ispitivali su očuvane leševe stvorenja iz ledenog doba poput mamuta i vunastih nosoroga, sa ciljem izdvajanja i proučavanja infekcija koje su izazvale njihovu smrt.
Smatra se da je proučavanje mrtvih životinja sa uspavanim virusima rizično, jer može dovesti do prenošenja bolesti na živa bića. Profesor Žan-Mišel Klaveri, iz Nacionalnog centra za naučna istraživanja na Univerzitetu Eks-Marsej, kaže za Tajms: "Vektorsko istraživanje je veoma, veoma rizično. Naš imuni sistem se nikada nije susreo sa ovom vrstom virusa. Neki od njih mogu biti stari 200.000 ili čak 400.000 godina.Ne bih bio baš siguran da je sve bezbjedno".
U septembru 2019. eksplozija gasa je prodrla kroz laboratoriju, gdje su smještene izuzetno opasne bolesti, uključujući bubonsku kugu, antraks i ebolu. U eksploziji je radnik u laboratoriji zadobio opekotine trećeg stepena. Još jedna greška u laboratoriji 2004. godine dovela je do smrti jedne radnice nakon što se slučajno ubola iglom sa virusom ebole.
U Rusiji stoji virus malih boginja
Laboratorija je takođe poznata po tome što je jedno od dva mjesta u svijetu gdje se skladišti smrtonosni virus malih boginja. Ustanova insistira da se njome upravlja bezbjedno, ali pošto komunikacija između zapadnih naučnika i ruskih timova utihne od Putinove invazije na Ukrajinu, mnogi postaju sve zabrinuti zbog potencijalnog rizika koji objekat predstavlja za javno zdravlje. Stručnjak za biosigurnost na Kraljevskom koledžu u Londonu, Filipa Lencos, upozorila je da čak i najsigurnije laboratorije mogu biti provaljene.
"Mnogi od nas koji analiziraju i prate ono što rade nisu ubeđeni da potencijalne koristi, koje su u dalekoj budućnosti, nužno nadmašuju veoma stvarne rizike koji su u sadašnjosti. Čak i uz generalno bezbjedne prakse, nesreće se i dalje mogu dogoditi“, rekla je ona za Tajms.
Životinje koje su proučavane u Vektoru otkrivene su u regionu Jakutije, gde temperature mogu pasti na minimum od -55 stepeni. To je isto mjesto gdje su francuski naučnici nedavno identifikovali više od deset praistorijskih virusa. Jedan takav virus se zove Pandoravirus iedoma, koji je nastao u telima mamuta sačuvanih u permafrostu, vunastih nosoroga i praistorijskih konja.
Ovo nije prvi put da su naučnici otkrili drevne viruse u ledenom ekosistemu. Još 2014. godine, isti istraživači su pronašli virus star 30.000 godina zarobljen u permafrostu i otkrili da je, posle toliko vremena, još uvijek u stanju da zarazi organizme. Naučnici su ih odmrzavali da bi procijenili njihov uticaj na javno zdravlje.
Opasnost od hemikalija
Međutim, ovo otkriće predstavlja veoma stvarnu i zabrinjavajuću prijetnju za ljude jer kako se permafrost topi i odmrzava, led oslobađa hemikalije i mikrobe koji su tamo bili zarobljeni. U 2016. godini jedno dijete je umrlo, a desetine ljudi hospitalizovano je nakon izbijanja antraksa u Sibiru.
Zvaničnici vjeruju da je infekcija nastala usled toplotnog talasa koji je odmrznuo permafrost i otkopao trup irvasa koji je bio zaražen antraksom prije nekoliko decenija. Približno 2.300 irvasa je uginulo tokom izbijanja.