Svijet

KO JE BILA MEDLIN OLBRAJT: Dva puta ŽIVJELA u Beogradu, umrla na dan kada je donijeta odluka o bombardovanju SRJ

Autor Jovana Raičević Izvor mondo.rs

Medlin Olbrajt je bila američki političar i diplomata. Bila je 64. američki državni sekretar ujedno je bila i prva žena na toj funkciji

Izvor: YouTube/Printscreen/ Clinton Foundation

Medlin Olbrajt rođena kao Mari Jana Korbelova je američki političar i diplomata. Bila je 64. američki državni sekretar ujedno je bila i prva žena na toj funkciji. Na predlog predsjednika SAD Bila Klintona, pošto je Senat odobrio njeno imenovanje, stupila je na dužnost 23. januara 1997. 

Možda ce vas zanimati

Medlin Olbrajt rođena je u Pragu. Vaspitana je kao rimokatolik, jer su njeni roditelji prešli iz judaizma u katolicizam kako bi izbegli progon. Ime "Madlen“ je francuska verzija češkog nadimka "Madlenka“ koji joj je nadjenula baka. Olbrajtova je zvanično uzela novo ime prilikom odlaska na školovanje u Švajcarsku. Njen otac, Jozef, bio je češki diplomata (ataše za saradnju s medijima) u Češkoj ambasadi u Beogradu sve do okupacije Čehoslovačke od strane nacista.

Godine 1939, porodica Korbel prebjegla je u London, pošto je Njemačka anektirala Bohemiju i Moravsku. To joj je možda spasilo život, s obzirom da su mnogi njeni rođaci u Čehoslovačkoj nastradali u holokaustu.

Porodica ponovo bježi kada su komunisti preuzeli vlast u Čehoslovačkoj da bi se 1948. preselili u Ameriku. Tamo je Jozef postao dekan Škole za međunarodne studije Univerziteta Denver. Između ostalog, bio je profesor i kasnijem državnom sekretaru Kondolizi Rajs. Olbrajtova se školovala u Švajcarskoj i Denveru, a kasnije studirala političke nauke na koledžu Velzli u Masačusetsu. Američki državljanin postala je 1957. Nakon diplomiranja u maju 1959, udala se za čikaškog novinara Džozefa Olbrajta.

Imaju tri kćerke, bliznakinje En i Elis, i Kejti. Pošto su bliznakinje rođene šest nedelja prije termina, kako bi skrenula misli sa tog problema, Olbrajtova je upisala kurs ruskog jezika i za tih šest nedelja ga tečno naučila. Doktorsku diplomu stekla je na Univerzitetu Kolumbija, studirajući paralelno sa podizanjem djece. Godine 1982, Olbrajtovi se razvode, jer je Džozef našao drugu ženu. Godine 1996, Olbrajtova je saznala da je troje njenih baba i deda pobijeno u Holokaustu. Prema njenim riječima, za svoje jevrejsko porijeklo saznala je tek kao odrasla, u 59 godini života.

Nakon penzionisanja, Olbrajtova je objavila memoare "Gospođa sekretar“ (Madam Secretary) (2003.) i "Moćni i Svemoćni: Odrazi na Ameriku, Boga i svjetska dešavanja“ (The Mighty and the Almighty: Reflections on America, God, and World Affairs).

Prva žena državni sekretar

Madlen Olbrajt je prva žena državni sekretar i, u vrijeme svog mandata, žena sa najvišim položajem u istoriji SAD. S obzirom da nije rođena Amerikanka, nije mogla da se nada predsjedničkom položaju. Kao državni sekretar, Olbrajtova je osnažila veze SAD sa saveznicima, insistirala na demokratiji i ljudskim pravima i promovisala u svijetu američku trgovinu i privredu, radne odnose i standarde očuvanja životne sredine.

Za vrijeme svog mandata značajno je pojačala uticaj američke politike u Bosni i Hercegovini i na Bliskom istoku. Na sebe je navukla bijes brojnih Srba u bivšoj Jugoslaviji zbog primjetnog antisrpskog stava i uloge koju je imala u artikulisanju američke politike za vrijeme ratnih sukoba na Balkanu, naročito na Kosovu i u Bosni. 

Godine 2000. Olbrajtova je postala jedan od najviših zapadnih diplomata koji se sreo sa komunističkim liderom Sjeverne Koreje, Kimom Džong Ilom, za vrijeme zvanične posjete toj zemlji.

Zalagala se za bombardovanje Srbije. Srbe je povremeno nazivala "odvratnim“, ali i "izvanrednim narodom sa značajnom istorijom“.