Veliki požar izbio je u čuvenoj crkvi Notr Dam (Bogorodičina crkva) u Parizu. Centralnim dijelom francuske prestonice kulja veliki oblak dima. Na katedrali se urušio jedan toranj, cijeli krov... Stihija progutala 850 godina istorije.
Kulturološka tragedija globalnih razmjera je upravo u toku u Parizu. Gori možda i najčuvenija crkva na svijetu. Vatra je zahvatila cijelu zgradu, od podruma do vrha a Rojters prenosi da su plamenovi zahvatili i dva zvonika.
"Sve gori. Gori spoljašnji dio konstrukcije koji datira iz 19. vijeka na jednoj strani i iz 13. vijeka na drugoj strani. Neće ništa ostati", izjavio je portparol katedrale Andre Fino.
Jedan od dva čuvena tornja se urušio, a posljednje vijesti kažu da je vatrena stihija, poslije samo tri sata od prijave požara nešto prije sedam uveče, odnijela i krov 850 godina stare građevine.
Incendi a Notre Damme de París. https://t.co/4QtVKm7f5J
— Rata Des-lletrada II⭐II (@RataDesletrada) April 15, 2019
U toku je opsežna akcija gašenja, naveli su vatrogasci.
Ovo je gotovo nemoguća misija, iako je angažovano čak 400 vatrogasaca, jer crkva je građena uz korišćenje konstrukcije krova od masivnih drvenih greda, na velikoj visini, što je teško ugasiti spolja. S obzirom na to da je reč o hramu, znači građevini sa velikim praznim prostorima, to samo potpiruje požar.
Agencija za civilnu bezbjednost saopštila je da se za gašenje požara koriste "sva sredstva" osim aviona iz kojih bi se ispuštala voda.
Ovi avioni, kako navode, nisu pogodni za gašenje ovog požara jer bi izbacivanje velike količine vode na zgradu moglo da izazove njeno potpuno rušenje.
Požar je izbio u podrumu ove srednjeviekovne građevine i zgrada je odmah evakuisana, javljaju lokalni mediji. Nema vijesti o eventualnim ljudskim žrtvama a cijela okolina crkve je evakuisana.
Uzrok požara u najposjećenijem istorijskom spomeniku u Evropi koga godišnje posjeti 13 miliona turista, nije poznat ali se prema prvim sumnjama dovodi u vezu sa rekonstrukcijom koja je u toku.
Francuski predsjednik Emanuel Makron je otkazao ranije najavljeno obraćanje naciji zbog ovog tragičnog događaja.
"Kao i svi naši sunarodnici i ja osjećam da je dio nas izgorio", naveo je u poruci objavljenoj na Twitteru Makron.
Notre-Dame is aflame. Great emotion for the whole nation. Our thoughts go out to all Catholics and to the French people. Like all of my fellow citizens, I am sad to see this part of us burn tonight. https://t.co/27CrJgJkJb
— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) April 15, 2019
Katedrala je posvećena Bogorodici, Našoj Gospi, odnosno Blaženoj Djevici Mariji, i ima veliki istorijski, umjetnički i arhitektonsi značaj za Francusku i svijet.
U Notr Damu je krunisano čak 25 francuskih kraljeva.
S graditeljske strane ova gotska katedrala je jedna od najranijih građevina sa spoljnim letećim lukovima. Izgrađeni su oko glave katedrale u 12. vijeku kako bi pružili podršku tankim zidovima koji su sagrađeni kako bi visoka crkva imala veće prozore.
The spire just collapsed #NotreDame#firepic.twitter.com/v50rHQChN0
— Meraphetamine (@MyMeraphetamine) April 15, 2019
Leteće potpore su postale "zaštitni znak" gotske arhitekture, iako se vodi debata o tome da li je Notr Dam prva katedrala koja ih ima.
Gradnja katedrale započeta je 1160. godine, a velikim je dijelom završena tačno sto godina kasnije.
Prema predanju, 1389. godine nakon što je bosanski kralj Tvrtko Kotromanić poslao u Firencu vijest o potpunom porazu Turaka na Kosovu polju, u Parizu su zvona sa katedrale Notr Dam, zvonila u čast velike hrišćcanske pobjede srpske vojske. U novijoj istoriji, Notr Dam će se pamtiti i po tome što je prije šest mjeseci bio mjesto u kojem je na obilježavanju 100-godišnjice okončanja Prvog svjetskog rata, bila okačena zastava samoproglašene države Kosovo, koja niti je tada postojala kao država, niti je učestvovala u tom ratu.
Impoznatnih je proporcija, naročito za vrijeme u kojem je građena - duga je 128 metara, široka 48 metara, a njeni su tornjevi visoki 69 metara.
Njena jedinstvenost se oslikava kroz bezbroj detalja, počevši od ulaznih vrata na kojima je uklesan Sudnji dan (sudnji dan – vjerovanje prema kome će se na kraju istorije suditi ljudima, prilikom čega će biti razdvojeni grešnici, koji će ići u pakao, od nedužnih, koji će preći u vječni život), preko skulptura koje oslikavaju iskušenja Adama i Eve, galerije Kraljeva koju čine 28 statua kraljeva visokih 3.5 metra, do veličanstvene unutrašnjosti koju krase tri velika prozora ukrašena nevjerovatnim vitražima, ogromne orgulje, kapele, statue i umjetnička djela.
Smatra se da je čuveni Viktor Igo zaslužan za obnovu katedrale, kojoj je u devetnaestom vijeku pretilo rušenje jer je bila ruinirana tokom Francuske revolucije.
Svojim romanom “Zvonar Bogorodičine crkve u Parizu” Igo je uspio da probudi svijest ljudi i time utiče na kasniju obnovu katadrale.
Ave Maria pic.twitter.com/lb6Y5XV05a
— Ignacio Gil (@Inaki_Gil) April 15, 2019
I čuveni francuski slikar Klod Mone je koristio katedralu kao čest motiv na svojim umjetničkim ostvarenjima, koja su danas izložena u nacionalnom muzeju Orsej u Parizu.
Notr Dam je značajna i muzikološki. U njoj se nalaze najveće orgulje u Francuskoj, sa 8.000 cijevi (neke čak iz 18. vijeka) i pet klavijatura.
Sve bi to danas moglo da nestane u plamenu.