Evropska unija za sada povlači svoje reklame sa društvene mreže “X” u vlasništvu Ilona Maska, navodeći “alarmantan porast“ govora mržnje i dezinformacija na platformi ranije poznatoj kao Tviter.
Drastičniji potez mogao bi da se desi sljedeće godine. Evropska komisija, izvršna ruka bloka, mogla bi da izrekne novčanu kaznu od više od 100 miliona dolara kompaniji "X" u vlasništvu Ilona Maska ako se utvrdi da je kompanija prekršila stroga nova pravila EU koja imaju za cilj čišćenje digitalnih medija od dezinformacija i govora mržnje.
"Vidjeli smo alarmantno povećanje dezinformacija i govora mržnje na nekoliko društvenih mreža posljednjih nedelja", rekao je u petak Johanes Barke, portparol Evropske komisije.
Barke je rekao da je komisija savjetovala institucije EU da se "uzdrže od oglašavanja" na platformama na kojima je takav sadržaj prisutan, dodajući da može potvrditi samo da je "X" bio pogođen privremenom zabranom.
U oktobru, nekoliko dana nakon što je palestinska militantna grupa Hamas pokrenula smrtonosni napad na Izrael, Evropska komisija je zatražila od "X-a" da dostavi detalje o akcijama koje preduzima u borbi protiv širenja "ilegalnog sadržaja i dezinformacija" na svojoj platformi.
Komisija trenutno razmatra "X-ov" odgovor i odlučuje o svojim narednim koracima. Takođe je zatražio slične informacije od TikToka i Fejsbuka, u vlasništvu Mete, odnosno Marka Zakerberga.
Kompanije društvenih mreža koje posluju u EU vezane su obavezama navedenim u Zakonu o digitalnim uslugama (DSA), koji je usvojen u avgustu i koji nastoji da strože reguliše velike tehnološke kompanije i zaštiti ljudska prava na mrežama.
Prema DSA, kompanije za koje se utvrdi da su prekršile njegova pravila mogu biti kažnjene do šest odsto svog godišnjeg globalnog prihoda.
Mask, koji je postao vlasnik kompanije "X" pre nešto više od godinu dana, očekuje da će kompanija ove godine ostvariti prihod od tri milijarde dolara, prema izvještaju Rojtersa u julu. To znači, ako Evropska komisija utvrdi da je "X" prekršio DSA pravila, kompanija bi mogla biti kažnjena sa čak 180 miliona dolara.
"X" nije odgovorio na zahtjev CNN-a za komentar.
Međutim, kazna je malo verovatna do sljedeće godine, jer svaka od 27 država članica EU prvo treba da imenuje nacionalne "koordinatore digitalnih usluga" — sa ovlašćenjem da izriče kazne — do 17. februara. Do sada su samo dvije države, Italija i Mađarska, to uradiei, rekao je portparol Komisije za CNN.
Antisemitizam na vrhuncu?
Talas antisemitizma, islamofobije i dezinformacija zahvatio je platforme društvenih mreža posljednjih nedelja od napada Hamasa 7. oktobra, praćenog vazdušnim udarima i kopnenom ofanzivom Izraela na enklavu Gaze koju kontroliše Hamas.
Neki od tog sadržaja mržnje prihvatio je Mask, najbogatiji čovjek na svijetu.
Prošle srijede, u postu na ovoj mreži za svojih 164 miliona pratilaca, Mask je podržao antisemitsku teoriju zavjere, koja tvrdi da jevrejske zajednice proglašavaju mržnju prema belcima.
Ta teorija zavjere motivisala je ubicu 11 vernika u sinagogi Drvo života u Pitsburgu 2018. — što je najsmrtonosniji napad na jevrejski narod u američkoj istoriji.
Mask je negirao optužbe da je antisemit, rekavši u objavi u nedjelju da "ovo ne može biti dalje od istine".
Ali to nije sprečilo niz istaknutih medijskih kompanija, uključujući Disney i Paramount, da povuku svoje oglase sa "X-a".
Evropska komisija, koja je nedavno alarmirala nagli porast antisemitizma u Evropi, do sada je prestala da direktno kritikuje Maska.
Portparol komisije odbio je da komentariše za CNN Maskov post od prošle srijede. Nasuprot tome, u petak je Bela kuća osudila ovaj post.
"Neprihvatljivo je govoriti ovu užasnu laž koja se tiče najfatalnijeg čina antisemitizma u američkoj istoriji u bilo kom trenutku, a kamoli mjesec dana nakon najsmrtonosnijeg dana za jevrejski narod od Holokausta. Najoštrije osuđujemo ovo odvratno promovisanje antisemitske i rasističke mržnje", rekao je portparol Bele kuće Endrju Bejts u izjavi za CNN.
U centru pažnje Mask
Evropska komisija je 5. novembra saopštila da je tokom posljednjih nedjelja vidjela "ponovnu pojavu antisemitskih incidenata i retorike" unutar svojih granica, uključujući napade na sinagoge u Nemačkoj i Španiji, i na jevrejsko groblje u Austriji.
"U ovim teškim vremenima EU stoji uz svoje jevrejske zajednice. Osuđujemo ove gnusne radnje najoštrije moguće", navodi se u saopštenju.
Njemačka Savezna agencija za borbu protiv diskriminacije, koja promoviše jednak tretman na poslu i u svakodnevnom životu, objavila je 11. oktobra da će u potpunosti prestati da koristi "X", navodeći "ogroman porast" diskriminatornog govora i govora mržnje na platformi. I direktno je prozvao Maska.
"Ministarstva i državni organi treba da se zapitaju da li je i dalje prihvatljivo da ostanu na platformi koja je postala mreža dezinformacija i čiji vlasnik širi antisemitski, rasistički i populistički sadržaj", rekla je Ferda Ataman, nezavisna njemačka savezna komesarka za borbu protiv diskriminacije.
U e-poruci CNN-u u sredu, Ataman je dodala da "ne može postojati nikakvo opravdanje za javne institucije da podrže ‘X’ tako što će nastaviti da koriste ovu platformu."
Ona je rekla da „širenje teorija zavjere, antisemitizma i govora mržnje na "X-u", kao i kontinuirana podrška sadržaja mržnje i antisemita od strane Maska" dokazuju tu tačku.
Nova evropska digitalna pravila ne uključuju ovlašćenja prema kojima se kažnjavaju pojedinci za sadržaj koji objavljuju na društvenim mrežama.
U teoriji, "X-ovi" moderatori sadržaja bi trebali da pozovu Maska na odgovornost.