Izvršna vlast Evropske unije objavila je da je odobrila u četvrtak (23. novembra) avansnih 900 miliona eura Mađarskoj, otključavajući im na taj način zamrznuti Fond za oporavak.
Izvršna vlast EU sa sjedištem u Briselu, Evropska komisija, isključila je Mađarsku iz postpandemijskog ekonomskog stimulansa bloka zbog zabrinutosti zbog korupcije i zastoja u demokratskim procesima pod liderstvom premijera Viktora Orbana, o čemu smo pisali ranije u toku dana (23. Novembar)
Zauzvrat, Mađarska je vetom blokirala odluke bloka koje bi trebalo da se dese sljedećeg mjeseca - da Ukrajini dodijeli 50 milijardi eura ekonomske pomoći do 2027. godine i započne pregovore o pridruživanju sa Kijevom. Budimpešta je takođe odložila plan za proširenje vojne pomoći EU Kijevu od 20 milijardi eura i protiv je sankcija Rusiji zbog vođenja rata.
Podrška EU je od ključnog značaja za Ukrajinu, koja se bori da odbije potpunu rusku invaziju od februara 2022.
Orban, koji hvali svoje veze sa Moskvom, kaže da Mađarska nije ništa korumpiranija od drugih zemalja EU.
Budimpešta je pokrenula bilbord kampanju koja navodno kleveće Evropsku komisiju, a Orbanova stranka Fides gura predlog zakona o "zaštiti nacionalnog suvereniteta" od stranog miješanja – oba poteza povećavaju ulog u sukobima Mađarske sa EU.
EU pregovaranje
Avansna plaćanja – koja ne zahtijevaju ispunjavanje uslova vladavine prava koji su inače povezani sa finansijskom pomoći EU – potpadaju pod projekat RePowerEU, dio stimulansa EU nakon pandemije koji treba da podrži prelazak sa fosilnih goriva na održivije varijante.
Zvaničnici EU su rekli da je izmijenjeni plan oporavka Mađarske vredan ukupno 10,4 milijarde eura tokom nekoliko godina – ili oko 5 odsto mađarskog BDP-a 2023. – uključujući 4,6 milijardi eura u okviru RePowerEU: 0,7 milijardi eura u grantovima i 3,9 milijardi eura u zajmovima.
Zvaničnici EU rekli su da bi Mađarska trebalo da koristi novac iz projekta RePowerEU za modernizaciju svog sektora električne energije putem pametnih brojila i digitalizacije energetskih kompanija.
Odluku Komisije u četvrtak da odobri izmijenjeni plan oporavka Mađarske sada moraju da odobre druge zemlje EU, vjerovatno već tokom razgovora 8. decembra između ministara finansija 27 država članica.
Zvaničnici EU očekuju da će dinamika isplate biti u dvije rate, i to od sljedeće godine. Obije rate biće po oko 460 miliona eura.
Zvaničnici su insistirali da Mađarska mora ispuniti uslove EU o borbi protiv korupcije i obezbjeđivanju nezavisnosti pravosuđa, između ostalog, da bi imala pristup bilo kom fondu.
Zvaničnici EU rekli su prošlog mjeseca da blok razmatra otključavanje pomoći Mađarskoj kako bi pridobili podršku Budimpešte Ukrajini. U skorije vrijeme, međutim, izvori uključeni u pripremu samita lidera EU od 14. do 15. decembra na kojem će se razgovarati o Ukrajini pokazali su sve veći skepticizam da bi Orban mogao biti pokoleban u svojim stavovima.