Turisti iz Saudijske Arabije i više drugih zemalja mogu i ove godine boraviti u Crnoj Gori bez viza, uprkos prošlogodišnjim kritikama Evropske komisije, koja je konstatovala da se Podgorica udaljava od vizne politike Evropske unije (EU).
Vlada je na posljednjoj sjednici 26. aprila donijela odluku da saudijski turisti mogu boraviti u Crnoj Gori bez viza i do 30 dana, od 5. maja do 31. oktobra.
S obzirom da je najdalje odmakla u procesu pristupanja, od Crne Gore se očekuje da ne ukida vizni režim za građane trećih zemalja, koji ne mogu ni u EU da uđu bez prethodno odobrenih viza.
Savjetnik premijera za vanjsku politiku Đorđe Radulović za Radio Slobodna Evropa (RSE) pojašnjava da do neusklađenosti sa viznim režimom EU dolazi uglavnom tokom ljetnih mjeseci.
“Kako bi se privremenim oslobađanjem od viza, tokom turističke sezone, privukli gosti sa rastućih tržišta trećih država i pomoglo našoj ekonomiji”, ističe Radulović.
Na sjednici Vlade vicepremijer Vladimir Joković kazao je da ne vidi nijedan razlog zašto ne bi bila pokrenuta procedura da se trajno ukinu vize za Saudijsku Arabiju.
“Naravno, niko neće dolaziti iz tako bogate države da bi nešto smetao u Crnoj Gori, mi samo možemo da imamo dobrobit od toga”, uvjeren je Joković.
Međutim Radulović odbacuje mogućnost da dođe do potpunog ukidanja viza za ulazak u Crnu Goru.
“Nema govora o trajnom oslobađanju od viza za državljane Saudijske Arabije ili neke od pomenutih država, jer bi to, kako je i premijer Abazović [Dritan] pomenuo na sjednici Vlade, moglo da utiče na bezvizni režim naših građana sa EU”, dodaje Radulović.
Abazović je na sjednici Vlade takođe upozorio da Crna Gora mora usklađivati viznu politiku sa EU ako želi da sačuva bezvizni režim.
Osim za Saudijsku Arabiju, Vlada je odlučila da se ove godine privremeno ukinu vize, između ostalih, i za stanovnike Egipta, Uzbekistana te Kazahstana.
Mjere sezonskog izuzimanja od pribavljanja viza nisu u skladu sa evropskim propisima i ove zemlje su na listi onih kojima je ona potrebna za ulazak u EU.
Posebni uslovi za ulazak u Crnu Goru
Da bi se Crna Gora zaštitila od eventualnih zloupotreba, predviđene su posebne procedure i mjere za turistički ulazak u državu iz Saudijske Arabije, Egipta i Uzbekistana.
Prema pisanju lista “Saudi gazet”, da bi ušli u Crnu Goru, saudijski turisti moraju doći direktno iz Saudijske Arabije, uz potvrdu da imaju povratan let, plaćene troškove smještaja i pozivno pismo turističke agencije.
Kritike Evropske komisije
Evropska komisija je u posljednjem izvještaju konstatovala da Crna Gora nije u potpunosti usklađena sa listom zemalja čijim državljanima je potreba viza za EU.
“Naprotiv, Crna Gora se 2021. i početkom 2022. dodatno udaljila od preporučenog usklađivanja. U maju 2022. Vlada je odobrila privremeno izuzimanje viza za državljane Saudijske Arabije, validne od juna do septembra, s ciljem nadomještanja pada broja turista iz Rusija i Ukrajine”, navodi se u dokumentu.
Pad turista izazvale su pandemija korona virusa 2020. godine i invazija Rusije na susjednu Ukrajinu februara 2022. godine, poslije koje su uslijedile sankcije, ali i zabrana letova ruskih aviona.
Na čelu Vlade je do kraja aprila 2022. godine bio Zdravko Krivokapić, kojeg je na tom mjestu naslijedio Dritan Abazović.
U tom periodu je porastao broj zemalja koje su privremeno oslobođene obaveze posjedovanja vize.
Evropska komisija u izvještaju konstatuje da je Crna Gora inače ranije oslobodila viza, privremeno ili trajno, državljane 13 zemalja, među kojima su još i Rusija, Bjelorusija, Azerbejdžan, Kina, Kuba, Kuvajt, Katar i Turska.
Problemi zbog olakšica za UAE
Evropska komisija je istakla da i stranci, koji imaju boravišnu dozvolu u Ujedinjenim Arpaskim Emiratima (UAE), mogu ući u Crnu Goru i ostati do deset dana bez vize.
Nekoliko slučajeva zloupotrebe ovog viznog režima zabilježile su crnogorske institucije.
U Petom izvještaju Evropske komisije u okviru Mehnizma suspenzije viza, precizira se da se “pojedini strani državljani sa boravišnom dozvolom UAE nisu vratili u UAE i umjesto toga su nestali sa vjerovatnom namjerom da uđu u EU”.
U dokumentu se dodaje da bi bilo kakvo dalje udaljavanje od liste trebalo izbjeći.
“Crna Gora treba da osigura napredak u usklađivanju svoje politike sa listom EU, naročito za one treće zemlje koje predstavljaju neregulisani migracioni i bezbjednosni rizik”, navodi se.
Evropska unija poručila je u decembru da sve zemlje Zapadnog Balkana moraju uskladiti vizni režim za građane takozvanih trećih zemalja, kako bi se svi izborili sa neregularnom migracijom.
“Usklađivanje viza je obavezno. Nezamislivo je i neprihvatljivo da naši partneri iz Zapadnog Balkana imaju bezvizni aranžman sa trećim zemljama, čiji građani koriste pravne praznine kako bi ušli u teritoriju EU”, naglasio je potpredsjednik Evropske komisije Margaritis Skinas, nadležan za promociju evropskog načina života.
Jedna od preporuka Crnoj Gori u posljednjem izvještaju Evropske komisije je da u ovoj godini preduzme korake ka potpunom usklađivanju sa listom Evropske unije.