Uslovi za prestanak funkcije državnim tužiocima nijesu ispunjeni, konstatovao je Tužilački savjet (TS), razmatrajući sve relevantne činjenice i propise koji se odnose na ostvarivanje prava na starosnu penziju.
Na sjednici TS, kojom je predsjedavao vršilac dužnosti vrhovnog državnog tužioca Dražen Burić, konstatovano je da nijesu ispunjeni uslovi za prestanak funkcije državnim tužiteljkama koje su navršile 64 godine i najmanje 15 godina staža osiguranja i tužiocima koji su navršili 61 godinu i 40 godina staža osiguranja.
„Konstatovano je nijesu ispunjeni uslovi za prestanak funkcije državnim tužiocima ni po osnovu staža osiguranja sa uvećanim trajanjem“, navodi se u saopštenju.
TS je, tumačenjem odredaba člana 17 Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju kojima se propisuje niža starosna granica u pogledu sticanja prava na starosnu penziju za žene u odnosu na muškarce, zauzeo stav da su u pitanju norme koje predstavljaju jedan oblik posebne, pozitivne mjere u oblasti socijalne zaštite, u kontekstu odredaba člana 16 i 17 Zakona o rodnoj ravnopravnosti.
„Takvom mjerom, ostavljena je mogućnost ženama da svoje pravo na starosnu penziju mogu ostvariti u mlađoj starosnoj dobi u odnosu na muškarce“, navodi se u saopštenju.
Međutim, kako su naveli, takvo njihovo pravo nikako ne smije istovremeno predstavljati osnov za imperativni prestanak funkcije državnog tužioca, jer bi takvo tumačenje predstavljalo kršenje Ustavom proklamovanog prava na rad, načela stalnosti tužilačke funkcije i principa zabrane svake neposredne ili posredne diskriminacije.
„Ukoliko bi se prihvatilo stanovište da državnim tužiteljkama koje navrše 64 godine života i najmanje 15 godina staža osiguranja funkcija prestaje po sili zakona, onda rješenje propisano odredbama člana 17 Zakona o PIO više ne bi predstavljalo pozitivnu mjeru i pogodnost“, pojasnili su iz TS.
Pojasnili su da se odredbe člana 17 Zakona o PIO odnose na pravo, koje žene ispunjenjem propisanih uslova mogu, ali ne moraju koristiti, kao vid pogodnosti i posebne, pozitivne mjere zakonodavca.
„Sve dok u tom pravcu ne postoji inicijativa državnog tužioca, koji bi pokrenuo postupak za ostvarivanje prava na starosnu penziju, Tužilački savjet je stanovišta da ne postoje uslovi da se konstatuje prestanak funkcije državnog tužioca, prije ispunjenja opštih uslova za prestanak radnog odnosa po sili zakona, predviđenih Zakonom o radu“, navodi se u saopštenju.
Isti princip, prema stanovištu TS, primjenjuje se i u odnosu na odredbu člana 17 Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju, koja propisuje pravo na starosnu penziju osiguranika koji navrši 40 godina staža osiguranja i 61 godinu života.
TS cijenio je i odredbe člana 18 Zakona o PIO, koje propisuju starosnu granicu za sticanje prava na starosnu penziju osiguraniku kome se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem.
„Pravo na beneficirani radni staž, propisuje se za zaposlene koji se bave naročito napornim i rizičnim zanimanjima i takođe predstavlja vid pozitivne mjere zakonodavca prema toj kategoriji lica“, napominje su u saopštenju.
Samim tim, ovakva pozitivna mjera, odnosno pravo ne može istovremeno predstavljati imperativni osnov za prestanak radnog odnosa ili funkcije državnog tužioca, ranije nego što je to slučaj sa ostalim zaposlenim, odnosno državnim tužiocima, kojima se staž osiguranja računa shodno opštim pravilima iz člana 17 Zakona o PIO.
TS je stanovišta da nijesu ispunjeni uslovi za konstatovanje prestanka mandata glavnom specijalnom tužiocu, u smislu odredbi člana 18 u vezi člana 17 Zakona o PIO.
Sastav TS, kako su poručili, neće podleći neprimjerenim političkim pritiscima i neće odustati od navedenog tumačenja ove odredbe, jer bi odstupanje od već predočenog značilo postupanje suprotno kogentim ratifikovanim medjunarodnim normama.
Iz TS kazali su da očekuju da će, zbog značaja ovog pitanja i sprečavanja nastupanja neotklonjivih štetnih posljedica, Ustavni sud u najkaće vrijeme ocijeniti saglasnost odredaba Zakona o Državnom tužilaštvu sa Ustavom i obustaviti primjenu spornih zakonskih odredbi do konačne odluke.
„Jer bi njihova primjena mogla dovesti do grubog kršenje prava i načela Evropske konvencije o ljudskim pravima i osnovnim slobodama i Ustava I u krajnjem do nastanka obaveze naknade materijalne i nematerijalne štete, uz ugrožavanje ugleda Savjeta i mogućeg postavljanja pitanja njegove odgovornosti“, zaključuje se u saopštenju.