Politika

VLADA USVOJILA PROGRAM EKONOMSKIH REFORMI ZA PERIOD 2021. - 2023.

Autor Jovana Raičević

Program je dokument u kome Vlada predstavlja ekonomsku politiku Crne Gore za 2021. godinu i srednjoročni period i osnova je za ekonomski dijalog sa Evropskom komisijom u procesu integracije u EU.

vlada sjednica
Izvor: BOJANA CUPIC/Bojana Cupic

Vlada Crne Gore je, na 18. sjednici održanoj 01. aprila 2021. godine kojom je predsjedavao premijer prof. dr Zdravko Krivokapić, usvojila Program ekonomskih reformi za Crnu Goru za period 2021-2023. godina (PER 2021). Program je dokument u kome Vlada predstavlja ekonomsku politiku Crne Gore za 2021. godinu i srednjoročni period i osnova je za ekonomski dijalog sa Evropskom komisijom u procesu integracije u EU. PER 2021 sadrži srednjoročni makrofiskalni okvir, uz prateću agendu od 20 strukturnih reformi, koje su usklađene sa prioritetima definisanim u nacionalnim dokumentima, nacionalnim i regionalnim strategijama, ključnim dokumentima u procesu pristupanja Crne Gore EU, smjernicama Evropske komisije i zajedničkim preporukama sa Ministarskog dijaloga iz Brisela. Program sadrži tri ključna poglavlja: 3 – Makroekonomski okvir, 4 – Fiskalni okvir i 5 – Strukturne reforme.

Projekcija makroekonomskih pokazatelja za period 2021-2023 bazirana je na pretpostavci djelimičnog oporavka privredne aktivnosti, povratka na pretkrizni nivo i daljeg ekonomskog rasta, u skladu sa djelimičnim održanjem investicione aktivnosti i započinjanjem novog ciklusa, uz značajno visoki rast izvoza i privatne potrošnje. Prosječna realna stopa ekonomskog rasta u periodu 2021-2023 iznosiće 7,6%, pri čemu je za 2021.godinu projektovan snažan oporavak od 10,5%, dok su za 2022. i 2023. projektovane stope rasta od 6,5% i 5,8%, respektivno. Osnovna pretpostavka scenarija zasniva se na očekivanjima da je u prvoj polovini 2021. prijetnja od zaraze znatno umanjena, dok je istovremeno stečen određeni kolektivni imunitet, uz veliki broj vakcinacija, pa se na bazi toga pruža osnova za brži oporavak i rast u 2021, i u godinama koje slijede. Najvažnija pretpostavka projektovanih kretanja u 2021. odnosi se na ostvarenje prihoda u turizmu od 65% nivoa iz 2019, saopšteno je iz kabineta Vlade.

Glavni cilj fiskalne politike u narednom srednjoročnom periodu odnosi se na stvaranje uslova za postepeni oporavak naplate javnih prihoda u skladu sa projektovanim rastom makroekonomskih indikatora i mjera usmjerenih na stvaranje uslova za povećanje javnih prihoda kroz redefinisanu poresku politiku, što uz smanjenje diskrecione javne potrošnje i smanjenje izdvajanja u dijelu kapitalnog budžeta (prouzrokovanog završetkom izgradnje prioritetne dionice autoputa) treba da dovede do balansiranosti javnih finansija u srednjem roku i opadanje javnog duga počev od 2021. godine do nivoa od 69,9% BDP-a u 2023. godini.

U poglavlju 5 Programa ekonomskih reformi detaljno se identifikuju prepreke konkurentnosti i ekonomskom rastu i razvoju Crne Gore, u srednjeročnom periodu. U tom kontekstu, adekvatan set reformskih mjera predstavlja posebno poglavlje u Programu i koncipirano je na način da, odgovarajući na preporuke Evropske komisije, kreira prostor za prevazilaženje uočenih prepreka, ali i preventivno djeluje na njihovo nastajanje u srednjem, pa i dugom roku.

Agenda strukturnih reformi sadrži set od 20 konkretnih i adekvatno pozicioniranih prioritetnih strukturnih reformi u 8 oblasti: energija i saobraćaj; poljoprivreda, industrija i usluge; poslovni ambijent i smanjenje neformalne ekonomije; istraživanje, razvoj i inovacije i digitalna transformacija; reforme vezane za ekonomsku integraciju; obrazovanje i vještine; zapošljavanje i tržište rada i socijalna zaštite i inkluzija, uključujući zdravstvenu zaštitu.

Vlada je donijela Uredbu o izmjenama Uredbe o bližem postupku očitavanja fiskalne memorije poreske registar kase. Izmjenama se vrši preciziranje postojećih rješenja kojim se predviđa da, radi očitavanja fiskalne memorije poreske registar kase, poreski obveznik predaje ovlašćenom servisu poresku registar kasu u roku od pet dana, od dana prelaska evidentiranja prometa preko elektronskog naplatnog uređaja i o tome obavještava organ uprave nadležan za naplatu poreza. Uredbom je predviđeno i da nakon očitavanja fiskalne memorije poreske registar kase memorija se uništava, osim ako ovlašćeni službenik Uprave prihoda uoči nepravilnosti u vezi stanja fiskalne memorije poreske registar kase, navodi Vlada u saopštenju.

U skladu sa organizacionim i personalnim promjenama u Vladi, donijeta je Odluka o izmjenama Odluke o obrazovanju Savjeta za praćenje sprovođenja Strategije reforme pravosuđa 2019–2022. godine. Predsjednik Savjeta je ministar pravde, ljudskih i manjinskih prava.

Vlada je donijela Nacionalni plan zaštite i spašavanje od klizišta i odrona. Zaštita i spašavanje obuhvata skup mjera i radnji koje se preduzimaju u cilju otkrivanja, sprečavanja nastajanja, ublažavanja i otklanjanja posljedica od elementarnih nepogoda, tehničko-tehnoloških nesreća, kao i većih i drugih nesreća koje mogu ugroziti stanovništvo, materijalna dobra i životnu sredinu.

Nacionalni plan sadrži, prije svega, poglavlje posvećeno procjeni rizika od klizišta i odrona u kome se bavi analizom klizišta i odrona kao rizika. Mjere zaštite i spašavanja od klizišta i odrona obuhvataju skup organizaciono-tehničkih aktivnosti koje se, na osnovu vremena realizacije, mogu grupisati u preventivne, operativne i sanacione mjere zaštite. Kao veoma bitno poglavlje ovog plana determinisane su mjere i aktivnosti koje su dužni da sprovode ministarstva, organi državne uprave, jedinice lokalne samouprave, akademska i NVO zajednica u cilju smanjenja posljedica koje klizišta i oodroni mogu izazvati.

Usvojene su informacije o dopuni 1 finansijskih sporazuma za 2014. i 2015. godinu, koji se odnose na IPA II Program prekogranične saradnje Crna Gora – Albanija 2014–2020. kao i na IPA II Program prekogranične saradnje Crna Gora – Kosovo 2014–2020. Vlada je prihvatila predložene dopune finansijskih sporazuma kojima se, zbog pandemije virusa COVID-19, a uz odobrenje Evropske komisije, produžava trajanja izvršenja, kao i operativni implementacioni period zaključenih finansijskih sporazuma za jednu (1) godinu, kako bi se osigurala izvjesnost u pogledu završetka aktivnosti na odobrenim projektima.

Vlada je usvojila Informaciju o potrebi zapošljavanja lica koja su osposobljena za rad u policije, odnosno statusu lica koja su završila JU VSŠ „Policijska akademija“ u Danilovgradu i obuku za rad u policiji po posebnom programu, koja nijesu zaposlena. U Informaciji se navodi da je Policijsku akademiju u X, XI i XII generaciji završilo ukupno 159 lica, po posebnom programu obuke obučeno je za rad u policiji još 64 lica, dok iz prethodnih generacija 3 lica nijesu zaposlena, što je ukupno 226 lica. Naglašeno je da u Upravi policije postoji potreba za zapošljavanje tih lica zbog nesmetanog obavljanja poslova iz nadležnosti Uprave policije, jer je trenutno 128 službenika zaposleno na određeno vrijeme i 119 je angažovano po ugovoru o djelu, upravo zbog nedostatka dovoljnog broja zaposlenih.

Shodno Šengenskom akcionom planu, broj zaposlenih u Sektoru granične policije nije dovoljan i po procjeni inostranih eksperata treba da se uveća za 500, u cilju očuvanja granične bezbjednosti na potrebnom nivou, što još uvijek nije realizovano. Tim povodom, Vlada je zadužila Uprav policije da nastavi realizaciju aktivnosti u cilju zapošljavanja ovih lica.

Usvojena je Informacija o sprovođenju aktivnosti po osnovu nove organizacije državne uprave. Tim povodom, nadležna ministarstva su zadužena da sprovedu neophodne pravno-administrativne postupke koji će obezbijediti nesmetano funkcionisanje novog modela državne uprave.

Vlada je usvojila Informaciju o Predlogu memoranduma o razumijevanju između Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija i Njemačke nevladine organizacije „Help-Hilfe zur Selbsthilfe“ i prihvatila tekst Memoranduma. Cilj potpisivanja Memoranduma o razumijevanju je pružanje podrške u implementaciji strateške mjere 2.2 Akcionog plana za sprovođenje Strategije izvršenja krivičnih sankcija 2017- 2021. godine, čijom realizacijom se postiže širenje radnih aktivnosti za zatvorenike u okviru zatvorskog sistema, a time i njihova uspješnija rehabilitacija i reintegracija, kroz radno okupacionu terapiju, saopštavaju iz Vlade

Usvojena je Informacija o pripremi Prijedloga fiskalne strategije Crne Gore 2021-2024. godine. U skladu sa Zakonom o budžetu i fiskalnoj odgovornosti, Fiskalnom strategijom Vlada predstavlja ekonomsku i razvojnu politiku koju će sprovoditi u periodu trajanja mandata. U diskusiji je istaknuto da je ovo prvi strateški dokument Vlade kojim će se, i formalno, utvrditi strateški cilj ekonomske politike, kako bi se uz pametan, održiv i inkluzivan rast, unaprijedilo ukupno društveno-ekonomsko stanje u Crnoj Gori. U tom kontekstu, Vlada je donijela i Odluku o obrazovanju Radne grupe za pripremu Prijedloga fiskalne strategije Crne Gore 2021-2024. godine.

Vlada je, pored ostalog, utvrdila i pravilnike o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji Ministarstva prosvjete, nauke, kulture i sporta, Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, kao i Uprave za statistiku.