Na jučerašnjoj proširenoj sjednici Kolegijuma predsjednika Skupštine razgovarano je i o pripremi uputstva za bezbjedno održavanje izbora za 2020
Riječ je o dokumentu čija je radna verzija pripremljena na osnovu zajedničkog rada novoformirane radne grupe za pripremu izbora u uslovima epidemije korona virusa, kao i uporednih iskustava sa nedavno održanih izbora u drugim državama, saopšteno je nakon Kolegijuma.
Kako se dodaje, na osnovu ovih smjernica DIK će donijeti obavezujuće epidemiološko uputstvo.
“Priprema ovog dokumenta rađena je uz ključnu ulogu i preporuke Instituta za javno zdravlje Crne Gore”, naglasili su iz Skupštine.
Ovaj dokument, u koji su Dnevne novine imale uvid, radna je verzija koja će, sasvim sigurno, pretrpjeti brojne izmjene, a učesnici Kolegijuma smatraju da je neophodno do usaglašenog dokumenta doći konsenzusom.
Preporuke se odnose kako na članove Državne izborne komisije, opštinskih izbornih komisija i biračkih odbora, tako i na državne ograne, organe lokalne samouprave, druge organe i organizacije koje su dužne da pružaju stručnu i tehničku pomoć organima za sprovođenje izbora.
Preporuke se odnose i na predstavnike posmatračkih misija, kao i na sva druga lica koja učestvuju u izbornom procesu i koja se mogu naći na dan izbora na biračkom mjestu.
Preporuke predviđaju obaveznu dezinfekcija ruku prije ulaska na biračko mjesto i tokom procesa glasanja u skladu sa ovim preporukama; obavezno nošenje maske na biračkom mjestu, osim prilikom utvrđivanja identiteta; korišćenje sopstvene hemijske olovke za glasanje i potpisivanje liste.
Svi članovi biračkih odbora prilikom redovnih edukacija o svojim dužnostima prolaze i posebnu, epidemiološku obuku.
Obuka će se organizovati korišćenjem online platformi ili obezbjeđivanjem termina na televiziji. Obuci ne može prisustvovati više od 50 osoba, koje su u toku trajanja obuke obavezne da nose maske i pridržavaju se mjera opšte prevencije.
Kada su predizborni skupovi u pitanju, Institut za javno zdravlje je dao dvije opcije. U prvoj, predlaže se zabrana održavanja javnih predizbornih skupova izuzev ako epidemiološka situacija u narednim sedmicama ne pokaže određeno poboljšanje.
Druga opcija dozvoljava organizaciju predizbornih skupova, a postoji čitav niz epidemioloških mjera koje je potrebno ispuniti i to će, sigurno, biti predmet novih razgovora.
Kada je sam čin glasanja u pitanju, preporučuje se osobama starijim od 65 godina i hronično oboljelim osobama da zbog povećanog rizika od najtežih ishoda i komplikacija bolesti ne budu članovi biračkih odbora.
Ako držanje fizičke distance između članova odbora nije moguće, preporučuje se opremanje biračkih mjesta zaštitnim panoima od pleksiglasa.
Ne može se uskratiti biračko pravo osobi koja odbije da dezinfikuje ruke, ali se nakon glasanja osobe koja to odbije mora obaviti detaljnije čišćenje prostora koji je ona koristila.
Od ostalih preporuka interesantno je izdvojiti da se preporučuje građanima da donesu svoje hemijske olovke.
Sva lica koja planiraju da glasaju prije polaska na biračko mjesto treba da izmjere tjelesnu temperaturu. Ako je tjelesna temperatura u jutarnjim satima viša od 37,2 °C, treba telefonom da kontaktiraju svog izabranog doktora.
I osobe koje imaju simptome i znakove akutnih bolesti, a nije im izrečena mjera samoizolacije ili karantina, mogu glasati, ali pored obavezne maske, moraju imati i rukavice i koristiti sopstvenu olovku.
Jedna od problematičnih stavki je što predsjednik biračkog odbora može da odluči da ne dozvoli pristup glasačkom mjestu osobama sa jasno vidljivim simptomima zaraze. Mnogi članovi jučerašnjeg Kolegijuma su izrazili sumnju da ova stavka može biti zloupotrijebljena.
Birači kojima je izrečena mjera samoizolacije glasaće pod posebnim uslovima. Glasanje se vrši isključivo ispred ulaznih vrata u stan ili kuću.
Lica koja su stavljena u karantin mogu da glasaju identično osobama koje se nalaze na bolničkom liječenju u skladu sa izbornim zakonodavstvom (u zavisnosti od opštine u kojoj se nalazi karantin).
Glasanje pozitivnih pacijenata u bolnicama predstavlja neprihvatljiv epidemiološki rizik jer se radi o “crvenim zonama” u kojima boravak neobučenog i nepropisno obučenog osoblja predstavlja veliki rizik.
Birači kojima je potvrđena infekcija sa SARS-CoV-2 (COVID-19), usljed čega ne smiju pristupiti biračkom mjestu, glasaju uz pomoć druge osobe koja će po njihovom ovlašćenju ispuniti glasački listić.