Ministarstvo prosvjete oglasilo se saopštenjem povodom aktuelne situacije oko prisustva asistenata u nastavi.
Pomenuto saopštenje prenosimo integralno:
Ministarstvo prosvjete je više puta direktorima svih obrazovno-vaspitnih ustanova u
pisanom, ali i neposrednom kontaktu ukazalo na ulogu asistenata u nastavi, a samim ti i
njihovu ulogu i odgovornost u pogledu inkluzivnog obrazovanja.
Organizacija i radna mjesta u vaspitno-obrazovnim ustanovama utvrđena su pravilnikom o
unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta koji donosi organ upravljanja ustanove
na prijedlog direktora, a saglasnost na taj akt daje Ministarstvo prosvjete u skladu sa
zakonom i propisanim normativima. Ustanova može raspisati konkurs za zasnivanje radnog
odnosa ako su ispunjeni zakonski uslovi, osnosno ako je mjesto sistematizovano i odobreno,
ako su obezbijeđena finansijska sredstva i nema mogućnosti da izvršilac bude preuzet iz
druge ustanove.
Kada je u pitanju zasnivanje radnog odnosa sa asistentima u nastavi, to radno mjesto, kao i
ostala, mora biti sistematizovano, odobreno, moraju biti obezbijeđena finansijska sredstva i
da ne postoji mogućnost preuzimanja iz druge ustanove. Napominjemo da direktori
ustanova moraju poštovati zakon i propise prilikom zaključenja ugovora u trajanju do 30
dana, koji je, u izuzetnim slučajevima, predviđen Opštim zakonom o obrazovanju I
vaspitanju. Takođe su dužni da ovim licima pruže precizne i tačne podatke o
sistematizovanim i slobodnim radnim mjestima i potencijalnim mogućnostima za zasnivanje
radnog odnosa.
U utvrđivanju potrebnog broja asistenata polazi se od zakonskih odredbi kojima je definisana
uloga ovih izvršilaca. Zakon je jasno ukazao na ulogu asistenata u nastavi kao tehničke
podrške u pogledu obezbjeđivanja pristupa obrazovanju i obrazovnom postignuću za djecu:
sa teškim tjelesnim smetnjama, umjerenim intelektualnim smetnjama, bez ostatka vida,
potpunim gubitkom sluha i iz spektra autizma. U skladu sa IROP-om ( individualno razvojno
obrazovni nastavni planovi) i rasporedom časova, određuje se obim podrške koju asistent u
nastavi pruža pod nadzorom nastavnika, stručne službe i direktora škole. Jedan asistent u
nastavi može biti angažovan za više djece, odnosno učenika. Puno radno vrijeme asistenta u
nastavi iznosi 40 časova u radnoj sedmici.
Osnovni cilj jeste da se dijete sa smetnjama u razvoju ne izoluje i ne stavlja u položaj
zavisnosti od asistenta, već da se orijentiše ka samostalnosti i vršnjačkom iskustvu. Dakle,
nastavnici (koji su prolazili brojne obuke u prethodnom periodu) su izvođači nastave u kojoj
primjenjuju bazična i znanja iz procesa profesionalnog razvoja u svakodnevnom radu. Stručni
saradnici po opisu pružaju podršku individualno ili u nastavi.
Kontinirano insistiramo na jasnim ulogama i odgovornostima zaposlenih u školama,
prvenstveno nastavnog kadra, ali i vaspitača koje imamo u prvom razredu osnovne škole. Od
rukovodioca ustanove se očekuje odgovorno ponašanje koje afirmiše, a ne obesmišljava
inkluzivne vrijednosti, i pokazuje da se svi profesionalno odnosimo prema djeci, državi i
njenim resursima.
Ministarstvo je uradilo analizu stanja u školama u pogledu potrebe za asistentima u nastavi i
u skladu sa tim utvrdilo potreban broj asistenata u školama, uzimajući u obzir prelazak djece
iz jednog u drugi nivo obrazovanja. Nepotrebnim, neracionalnim pa i nezakonitim
akumuliranjem asistenata dolazimo u situaciju nenamjenskog trošenja sredstava iz Budžeta,
a da pritom ne pomažemo djeci kod koje postoji stvarna potreba za ovim vidom podrške.
Ministarstvo prosvjete ne ukida pravo na asistente u nastavi, naprotiv, svim obrazovno-
vaspitnim ustanovama koje su ispunile propisane uslove, odobrilo je potreban broj
asistenata. Takođe, Ministarstvo nije odgovorno za pojedine rukovodioce obrazovno-
vaspitnih ustanova koji su angažovali ili zasposlili asistente u nastavi suprotno propisima koji
regulišu ovu oblast.