Koju stranu lica vi preferirate? Da li imate neke određene poze i da li se slikate više sami ili u društvu?
Tokom protekle decenije i po selfie fotografije su postale deo internet kulture i društvenih mreža.
Prve oznake, to jest hashtag #selfie se prvi put pojavio 2004. godine, ali tek izlaskom iPhone 4 telefona je dobio na popularnosti.
Tri godine kasnije, Oxford University Press je izabrao da reč godine bude upravo selfie! Ta reč se i posle sedam godina i dalje koristi, jedno istraživanje je otkrilo da 82% odraslih ljudi u Americi koji nisu stariji od 34 godine na društvenim mrežama ima bar jednu takvu fotografiju.
Selfie fotografije su postale i teme brojnih naučnih istraživanja, pogotovo u oblastima kognitivne nauke. Dodatno se proučava način na koji ljudi sebe fotografišu, kakve uglove koriste i šta rade sa svojim kamerama.
"Leva strana mi je lepša"
Još od 1970. godine se zna da brojni umetnici više preferiraju da slikaju levu stranu lica, pogotovo kada slikaju žene. Studija iz 2017. godine je pokazala da ljudi imaju običaj da svoje smartfone poziciraju tako da se istakne leva strana lica. Anuka Lindel, predavač eksperimentalne neuropsihologije na Univerzitetu „La Troba“ u Melburnu, analizirala je 2.000 selfija i došla je do zaključka da 41% ljudi ističe levu stranu lica. Ta studija je objavljena u časopisu Frontiers in Psychology.
Isti paterni su uočeni i kada se kamera telefona postavi vertikalno. Još jedno istraživanje iz 2017. godine sa Tinder-a (autorka Dženifer R. Sedžvik sa Univerziteta Saskačevan) pokazuje da korisnici te aplikacije za upoznavanje koriste slične metode kako bi ostavili bolji utisak, žene se fotografišu odozgo, dok muškarci uglavnom spuste svoj uređaj pa se onda slikaju.
Autor originalnog teksta, Alesandro Soranco (Univerzitet Šefild Halam) je dodao i rezultate njegovog istraživanja, te je napomenuo da rezultati mogu zavisiti od platforme. On je pronašao 2.000 različitih selfie fotografija sa 200 Instagram naloga, te je uzeo po 10 takvih slika od svake osobe. Za svaki selfie su zabeležili pol korisnika, da li su se slikali odozgo, odozdo ili su kameru stavili ispred sebe. Korisnici su imali tendeciju da stave kamere iznad nivoa glave kako bi se slikali, bez obzira na njihov pol.
"Ove razlike u poziciji kamera prave drugačije vrste selfie fotografija. Pitanje je zašto. Kako se ovi izbori odnose na to za šta se te fotografije koriste, kao i na kojim platformama su postavljene?" - upitao se Soranco, a prenosi Metro.
Facijalna ekspresija
On dalje kaže kako većina upustva "kako napraviti najbolji selfie" ističe da fotografisanje lica pod određenim uglom i sa visine slike čine boljim. Razlog zašto muškarci spuštaju telefon kako bi se slikali je taj da bi na istim izgledali viši, veći, a samim tim i muževniji. Žene podižu svoje smartfone baš zbog suprotnog razloga, kako bi izgledale niže i ženstvenije.
Naučnici su istraživali i ranije tendecije kod selfie poza i kako pojedine imaju za cilj da lice učine "tanjim i ranjivijim", što se takođe poistovećuje sa privlačnijim. Da bi objasnili zašto su umetnici preferirali levu stranu lica svojih modela, naučnici su morali da istraže nekoliko stvari.
"To je zavisilo od toga da li umetnici koriste levu ili desnu ruku, gde sedi model u odnosu na slikara, i da li je uopšte postojala superiornost levog vizuelnog polupolja u prepoznavanju lica, drugim rečima, može li se lakše uočiti profil naslikan levo od platna?" -objašnjava Soranco.
Podaci tih teorija su bile neubedljivi, osim možda mogućnosti za osnovnu vizuelnu sklonost, ističu autori ove studije. Oni sugerišu da možda levu stranu lica smatramo atraktivnijom nego desnu. Na selfie fotografijama, i levoruki i desnoruki ljudi su pokazali sklonost levoj strani, što ukazuje da nije stvar u tome sa kojom rukom ste dominantniji. "To pretežno sugeriše da mi znamo, instiktivno je, pokazivanje leve strana je bolja opcija" - dodaje naučnik sa Univerzitet Šefild Halam.
Noviji dokazi ukazuju zašto je to tako. Leva strana lica je kontrolisana desnom hemisferom mozga, koja je odgovorna za komunikaciju emocijama. Zbog toga je leva strana "emocionalno izražajnija". Još jedna zanimljiva stvar je ta da ljudi često sebe zavaravaju da su atraktivniji i dopadljiviji na selfijima, nego na fotografijama koje su drugi ljudi uslikali. Postavljanje fotografije frontalno (ispred lica), postiže "neutralan izgled".
Selfie proksemija
(proksemija: nauka koja se bavi ličnim prostorom, proučavanjem ljudske upotrebe prostora i efekata koje gustina naseljenosti ima na ponašanje, komunikaciju i socijalnu interakciju)
Snimatelji selfie fotografija sa svojom pozom i "slikovnim osobinama" snabdevaju neverbalne, društvene i emocionalne signale gledaocima. "Ovi signali se mogu protumačiti kao 2D ekvivalenti neverbalnih signala koje koristimo u komunikaciji licem u lice" - kaže Soranco.
Individue kontrolišu svoje držanje tela i facijalne ekspresije, kao i koliko su udaljeni od druge osobe, kako bi se utvrdio stepen intimnosti ili izbegavanja. Američki antropolog, Edvard T. Hol je u svom radu nazvao taj prostor, ponašanje i proksemiju - The Hidden Dimension (postoji i knjiga).
Kod selfija, kao u kinematografiji ili u fotografiji, imate samo slikovni prostor za igru, odnosno kadar. "I on dostavlja proksemiju na način na koji je subjekat orijentisan, da li postoji leva-desna asimetrija u kompoziciji, kao i pitanje relativne veličine objekta u okviru. Ove varijable koje su ustanovljene kroz distancu od kamere i, što je važnije, ugao kamere, doprinose neverbalnoj komunikaciji, motivaciji, nameri i emocionalnom stanju autora selfija" - ističe Alesandro Soranco.
Očigledno da se iza selfie fotografija krije dosta toga, nešto što ne može da se iz prve primeti kada prođete kroz feed, to jest najnovije objave sa Instagram aplikacije.
"Ovo dodaje na to kako su se te fotografije definisale kao oblik "samootkrivanja". Ne radi se samo o tome da se neko predstavlja slikovito, na način kao što su to radili autoportreti (razlika koje moje istraživanje upravo sada nadgleda), već služi kao sredstvo za otkrivanje ličnih informacija u samom dijalogu. Njegova priroda ga odvaja od promišljene umetničke namere autoportreta. Tako se selfie odnosi na kontekst i interakciju" - rekao je Soranco koji je zaključio "da se selfie deli kao deo razgovora".
Da li ste se pronašli u njegovim rečima?